Chọn ống gì?

Những tài liệu đó dẫn ông đến với một thực tế là: ngày nay, ống dẫn nước bằng nhựa vinyl đang thay thế dần ống dẫn nước kim loại. Bởi vì, đường ống kim loại thường bị gỉ sét, ăn mòn, gây ra rò rỉ, vỡ ống trong khi nhựa vinyl không bị ăn mòn như kim loại. Theo một tài liệu của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada, tần suất bị vỡ của hệ thống đường ống gang cũ là 35,9 vụ/100km, với ống gang mới là 9,5 vụ/100km, dẫn đến trên 200 nghìn vụ vỡ ống ở Mỹ và Canada mỗi năm. Điều quan trọng hơn là nhựa vinyl giúp tránh được nguy cơ nhiễm khuẩn, do nó không cung cấp chất sắt cần thiết để cho vi khuẩn cộng sinh và tạo thành lớp màng biofilm. Biofilm phát triển dễ hơn khi kết hợp với các vẩy gỉ sét, thúc đẩy quá trình gỉ sét đến mức vô hiệu hóa chất clo sát trùng nước và cuối cùng gây nghẹt đường ống. Trong một vụ hỏa hoạn ở Ontario (Canada) năm 1996, đường nước cứu hỏa bị nghẹt, lính cứu hỏa đành nhìn ngôi nhà bị thiêu trụi. Cũng mùa hè năm đó, nguồn nước máy ở Washington D.C và Boston (Mỹ) bị phát hiện nhiễm khuẩn E.coli, phải thay hàng loạt đường ống mới.

Ông Hải cũng kể thêm câu chuyện về MWI - một doanh nghiệp của Mỹ đã phá sản sau 9 năm nhập ống nước bằng gang từ Trung Quốc. Năm 2002, MWI bắt đầu nhập ống và các phụ kiện bằng gang từ Trung Quốc vì chúng rẻ hơn hàng nội địa. Trong quãng thời gian 2002 - 2010, MWI bán được lượng hàng Trung Quốc trị giá khoảng 40 triệu USD cho các nhà thầu xây dựng vùng Nam California. Các đối tác Trung Quốc đã bảo đảm với MWI rằng sản phẩm của họ đạt chuẩn chất lượng Mỹ. Mỗi chuyến hàng nhập về đều được Hiệp hội quốc tế Cấp thoát nước và Cơ khí Mỹ cấp chứng nhận đạt chuẩn. Thế nên, cả MWI lẫn các hãng bảo hiểm đều không nghĩ đến nguy cơ dài hạn đang chờ đợi họ. Rồi cũng đến ngày MWI nhận được các khiếu kiện từ khách hàng do chất lượng sản phẩm ống nước ảnh hưởng đến công trình. Đúng thời điểm đó, việc liên lạc với đối tác Trung Quốc bỗng trở nên khó khăn và tốn kém. Khi tỉnh ngộ ra rằng hệ thống luật pháp phía Trung Quốc hoàn toàn không tương thích với luật của Mỹ, và rằng mọi khiếu kiện từ khách hàng nước ngoài đến công ty Trung Quốc chỉ là vô ích thì công ty MWI đã nhận được cả thảy 9 đơn kiện từ các khách hàng và tổng thiệt hại do bên nguyên đòi bồi thường lên tới… 45 triệu USD.

Trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Tốn, Tổng giám đốc Công ty CP nước sạch Vinaconex (Viwasupco) - đơn vị thực hiện Dự án nước sạch sông Đà, cho biết có bốn loại ống để lựa chọn gồm ống gang dẻo, ống thép, ống nhựa HDPE, ống dự ứng lực bê tông. Viwasupco chọn ống gang vì ăn mòn ít, dễ lắp đặt và rẻ nhất trong tổng quá trình cả dự án. Phó tổng giám đốc Viwasupco nói thêm: Mọi người đừng nghĩ sản phẩm Trung Quốc là không hiện đại, cũng có hàng Trung Quốc trung ương, cũng có hàng Trung Quốc địa phương, còn đơn vị trúng thầu là một tập đoàn của Nhà nước.

Có lẽ lãnh đạo Viwasupco chưa có thời giờ tìm hiểu các tài liệu liên quan đến ống nước bằng gang như TS. Trần Bắc Hải. Nhưng họ chắc chắn hiểu rằng không phải bỗng dưng vô cớ mà người ta ngán ngẩm, lo sợ hàng Trung Quốc, nhà thầu Trung Quốc đến vậy. “Đã có rất nhiều hệ lụy từ các dự án do nhà thầu Trung Quốc thực hiện tại Việt Nam”, ông Hải nói và người dân Việt Nam sinh sống trong nước cũng đã thấy. Ngay như giai đoạn 1 của Dự án nước sạch sông Đà có sử dụng công nghệ Trung Quốc đã gặp tới 17 sự cố trong 3 năm qua.

Ở góc độ doanh nghiệp, cái khó của Viwasupco là phải bảo đảm bài toán kinh tế và đáp ứng được việc Hà Nội hối thúc làm nhanh. Nhưng liệu có cái gì xứng đáng để đánh đổi sức khỏe của hàng triệu người dân Thủ đô và các thế hệ sau hay không?

Nếu không có gì thay đổi, chỉ 2 tháng nữa, ống gang Trung Quốc sẽ về tới Việt Nam.