ĐBQH Nguyễn Văn Huy (Thái Bình): Đền bù, tái định cư gắn với đầu tư hoàn thành dự án
Tại khoản 1, Điều 5 dự thảo Luật quy định về đầu tư chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Theo đó, trường hợp thật sự cần thiết tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, đối với dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét, quyết định; đối với dự án nhóm A, nhóm B, nhóm C do cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án xem xét, quyết định theo thẩm quyền. Việc tách riêng dự án độc lập được thực hiện khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục tách riêng việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập tại khoản này.
So với luật hiện hành, dự thảo Luật đã mở rộng thêm đối với các dự án nhóm B và nhóm C. Quy định như vậy sẽ tạo sự linh hoạt cho các quyết định chủ trương đầu tư trong lựa chọn hình thức giải phóng mặt bằng theo một dự án riêng hoặc thực hiện cùng với tổng thể dự án, phù hợp với yêu cầu phát triển, triển khai dự án.
Tuy nhiên, cần quy định chặt chẽ tại các điều, khoản để bảo đảm công tác đền bù, tái định cư gắn với đầu tư hoàn thành dự án, không để hoang phí và tổng thời gian bố trí vốn thực hiện 2 dự án thành phần độc lập để hoàn thành các chương trình, dự án không vượt quá quy định về thời gian thực hiện dự án.
Về hành vi bị nghiêm cấm, khoản 2 Điều 17 dự thảo Luật quy định “quyết định đầu tư hoặc quyết định điều chỉnh chương trình, dự án không đúng với các nội dung về mục tiêu, địa điểm, cơ cấu nguồn vốn, vượt tổng mức đầu tư trong chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền quyết định”. Tôi đề nghị không quy định hành vi bị nghiêm cấm về cơ cấu nguồn vốn, vì dự án thì có nhiều nguồn vốn và việc điều chỉnh cơ cấu vốn nếu bảo đảm mục tiêu hiệu quả cũng như tính khả thi sẽ giảm bớt áp lực về nguồn vốn cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, nên thay thế cụm từ “cơ cấu nguồn vốn” thành “vượt quá giá trị nguồn vốn đầu tư công” để tránh vướng mắc, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện.
Điểm a, khoản 1 Điều 28 dự thảo Luật về trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C thuộc thẩm quyền của UBND các cấp hiện đang quy định Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm giao đơn vị trực thuộc, bao gồm cả đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc hoặc UBND cấp dưới trực tiếp lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư. Cần rà soát, nghiên cứu bổ sung quy định cho phù hợp, khả thi. Có thể điều chỉnh thành “Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm giao đơn vị trực thuộc bao gồm cả đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, hoặc UBND cấp dưới trực tiếp, hoặc đơn vị có đủ năng lực lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư”.
ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Giang): Đánh giá kỹ hơn tác động của các chính sách đặc thù đang thí điểm
Dự thảo Luật đã quy định nhiều nội dung thể chế hóa các cơ chế, chính sách đặc thù mới được thí điểm, triển khai thực hiện trong thời gian ngắn, trong khi đó, những nội dung này đòi hỏi phải đánh giá kỹ hơn về tác động chính sách để bảo đảm việc luật hóa là phù hợp. Tôi cũng đề nghị Quốc hội cân nhắc, xem xét chỉ sửa đổi một số nội dung cấp bách hay sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư công.
Theo Luật Đầu tư công hiện hành, trong vòng 6 năm phải hoàn thành các dự án nhóm A. Tuy nhiên, đối với dự án bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2, dự án bệnh viện Việt Đức cơ sở 2, chúng ta đã thực hiện thi công từ năm 2015 đến nay là 9 năm rồi, các dự án này vẫn chưa được đưa vào sử dụng. Thời gian xây dựng hai bệnh viện kéo dài, buộc phải điều chỉnh kế hoạch đầu tư và dự toán ngân sách nhà nước, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Những vướng mắc này phải được đánh giá thật kỹ và phải giải quyết triệt để những bất cập, khó khăn trong triển khai dự án nhóm A (dự án mang tính quốc gia và liên vùng).
Việc xem xét, thông qua dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi) tại một kỳ họp với những nội dung rất lớn như dự thảo Luật hiện nay là chưa bảo đảm về mặt thời gian, chúng ta chưa tổ chức được Hội thảo lấy ý kiến của HĐND các cấp, ý kiến nhân dân, doanh nghiệp, chuyên gia, các nhà khoa học… Phải có những ý kiến này để từ đó nghiên cứu, tiếp thu, quy định cụ thể trong dự thảo Luật, qua đó, góp phần quan trọng bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, giải quyết triệt để những khó khăn, vướng mắc trong đầu tư công.
ĐBQH Sùng A Lềnh (Lào Cai): Quy định thống nhất về phân cấp thẩm quyền
Theo quy định tại khoản 1 Điều 13 Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì việc phân cấp được thực hiện bởi “cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương” mà không quy định chủ thể được phân cấp là cá nhân, đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, tại dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) có một số quy định về phân cấp thẩm quyền chưa thống nhất với quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Cụ thể, tại điểm b Khoản 2 Điều 40 dự thảo Luật quy định người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương có thẩm quyền được phân cấp hoặc ủy quyền quyết định đầu tư đối với các dự án nhóm B, nhóm C quy định tại điểm a khoản này cho cơ quan, đơn vị trực thuộc. Hay khoản 8 Điều 40 dự thảo Luật quy định “Chính phủ quy định việc phân cấp thẩm quyền, trình tự, thủ tục quyết định đầu tư đối với chương trình, dự án sử dụng vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư, phù hợp với quy định về quyền tự chủ tài chính của các cơ quan, đơn vị”. Khoản 3 Điều 46 dự thảo Luật quy định “người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương, Chủ tịch UBND các cấp được phân cấp cho người đứng đầu cơ quan, đơn vị trực thuộc, đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt dự toán nhiệm vụ quy hoạch, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư”.
Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, chỉnh sửa các nội dung tại các điều, khoản trên cho thống nhất để thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Ngoài ra, tại khoản 8, Điều 40 dự thảo Luật quy định, Chính phủ quy định việc phân cấp thẩm quyền, trình tự, thủ tục quyết định đầu tư đối với chương trình, dự án sử dụng vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư phù hợp với quy định về quyền tự chủ tài chính của các cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, để bảo đảm thống nhất triển khai thực hiện, cần nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Luật nội dung về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án đối với vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư.
