Cần biện pháp mạnh đối với vi phạm quyền lợi người tiêu dùng

Người tiêu dùng cần có trách nhiệm tự bảo vệ thông tin cá nhân

Theo ĐBQH Đỗ Đức Hồng Hà, khái niệm người tiêu dùng trong dự thảo Luật chưa rõ, chưa phù hợp với điều kiện trong bối cảnh sự phát triển của công nghệ thông tin. Vì thế, đại biểu kiến nghị rà soát, chỉnh sửa cho phù hợp với thực tiễn. Đại biểu cũng cho rằng, hiện nay, với một số loại hàng tiêu dùng, người tiêu dùng có thể phát hiện được ngay có vấn đề về chất lượng hay không, nhưng với một số loại hàng thì cần thời gian, chuyên môn, máy móc mới phát hiện được. Quy định trong dự luật đang đẩy trách nhiệm cho người tiêu dùng trong việc bảo vệ quyền lợi của mình.

Còn theo quan điểm của ĐBQH Phạm Đức Ấn, chúng ta luôn nói đến khái niệm “người tiêu dùng thông minh”, song thực tế, không phải ai cũng hiểu được sản phẩm mình mua và sử dụng có độc hại hay không vì phải qua kiểm định. Vì thế, cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng liên quan trong quản lý chất lượng sản phẩm cung cấp cho người tiêu dùng hiện nay.

Tại quy định vể xử lý tranh chấp trong dự thảo luật, ĐBQH Vũ Tiến Lộc đánh giá cao ban soạn thảo đã nêu tương đối cụ thể, trong đó ưu tiên sử dụng phương thức xử lý tranh chấp, từ việc thương lượng, hòa giải đến xử lý tranh chấp tại tòa án.

Riêng ĐBQH Nguyễn Anh Trí quan tâm đến việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở lĩnh vực nhạy cảm (Điều 7). Đại biểu nêu dẫn chứng liên quan đến sử dụng tế bào gốc, chi phí hàng trăm triệu đồng nhưng hiệu quả thấp. Đại biểu giải thích, tế bào gốc được biết đến là “thần dược” dùng để ghép điều trị các bệnh về máu nhưng không phải lĩnh vực nào cũng có tác dụng. Vì vậy, các cơ quan chức năng phải có biện pháp bảo vệ người tiêu dùng để không lãng phí tiền của vào những sản phẩm kém chất lượng.

ĐBQH Tạ Đình Thi cho rằng, người tiêu dùng phải có trách nhiệm tự bảo vệ thông tin cá nhân của mình trước khi thực hiện các giao dịch trong thời đại công nghệ số hiện nay. Đại biểu cũng băn khoăn về vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội tham gia vào công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiện nay khi trong thời gian qua, hoạt động của Hội Bảo vệ người tiêu dùng còn rất yếu, cơ chế bảo đảm cho hoạt động còn hạn chế, không có đủ kinh phí hoạt động, trong khi dự thảo Luật sửa đổi lại chưa thể hiện rõ vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội.

Quyền được tư vấn chưa được thể hiện rõ trong dự án luật

ĐBQH Trương Xuân Cừ cho rằng, dịch vụ người tiêu dùng đưa ra trách nhiệm và quyền rất nhiều, nhưng quyền được tư vấn lại chưa được thể hiện rõ. Theo đại biểu, trên thị trường hiện có rất nhiều sản phẩm đông y, tây y, các thực phẩm chức năng chữa bệnh, song chất lượng không rõ và người tiêu dùng không được tư vấn cụ thể trước khi sử dụng. Do đó, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cần gắn trách nhiệm của người sản xuất và phân phối. Cụ thể, quy định không được sản xuất và phân phối hàng giả, hàng nhái và cần xử lý nghiêm và rõ trách nhiệm ra sao. Cùng với đó, cần tăng cường vai trò, trách nhiệm của các tổ trưởng dân phố, trưởng thôn trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đối với các sản phẩm kém chất lượng lưu hành trên địa bàn.

Khẳng định pháp luật ngày càng bảo vệ người tiêu dùng, ĐBQH - Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm nêu thực thế thời gian qua có nhiều đối tượng lợi dụng lòng tin của người dân để hành nghề mê tín dị đoan, bán thuốc, xem bói… làm ảnh hưởng đời sống người tiêu dùng, do vậy cần bổ sung chế tài, quy định nhằm ngăn chặn hiện tượng này.

ĐBQH Dương Minh Ánh chỉ rõ pháp luật chưa có tính răn đe đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm quyền lợi người tiêu dùng, đề nghị bổ sung vào khoản 1 Điều 17 về hành vi cấm tổ chức, cá nhân kinh doanh từ chối nhận lại hàng hóa, hoặc yêu cầu thanh toán chi phí đối với trường hợp người tiêu dùng đơn phương chấm dứt hợp đồng theo khoản 4, Điều 39 của dự thảo luật; yêu cầu người tiêu dùng đặt cọc, thanh toán, thực hiện hợp đồng trong thời gian người tiêu dùng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng theo khoản 2, Điều 14 của dự thảo luật, nhằm nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh, là cơ sở pháp lý vững chắc để xử lý các tổ chức, cá nhân kinh doanh thực hiện hành vi vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù.

Tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai đánh giá, các ĐBQH đã thể hiện trí tuệ, trách nhiệm, sự nghiêm túc trong nghiên cứu, tham góp ý kiến với các dự thảo Luật. Đối với các ý kiến đóng góp cụ thể, bà Phạm Thị Thanh Mai giao bộ phận thư ký tổng hợp, báo cáo cơ quan soạn thảo của Quốc hội.