Xứng đáng vai trò đầu tàu trong ngành Hàng hải

- Thưa Ông, cụm cảng biển số 5 có vai trò như thế nào đối với ngành Hàng hải nói chung và của khu vực Đông Nam bộ nói riêng?

PCT NGUYỄN ĐÌNH VIỆT: Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến 2030. Theo đó, hệ thống cảng biển Việt Nam được chia thành 6 nhóm. Trong đó, nhóm cảng biển nhóm 5 là những cảng nằm trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương và Vũng Tàu (bao gồm bến cảng Côn Đảo). Theo quy mô, chức năng, nhiệm vụ, cảng biển TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương là cảng tổng hợp quốc gia, đầu mối khu vực xếp vào loại I, Bà Rịa- Vũng Tàu là cảng tổng hợp quốc gia, đầu mối quốc tế xếp loại IA. Đây là nhóm cảng biển phục vụ cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là vùng kinh tế năng động nhất cả nước.

Sản lượng hàng hóa thông qua Cụm cảng số 5 hiện chiếm đến hơn 60% tổng lượng hàng hóa thông qua tất cả các cảng biển Việt Nam. Dự tính lượng hàng qua cảng biển nhóm 5 đạt 185 - 200 triệu tấn/năm trong năm 2015, 238,0 - 247,8 triệu tấn/năm vào năm 2020, 358,5 - 411,5 triệu tấn/năm vào năm 2030. Tuy chỉ chiếm 9% diện tích và 20% dân số, nhưng đóng góp đến 40% GDP của cả nước.

Chính vì vậy, sự phát triển có hiệu quả của Cụm cảng biển số 5 có vai trò quyết định đến sự thành công của cả hệ thống cảng biển Việt Nam nói riêng và kinh tế biển Việt Nam nói chung.

Ảnh: Trần Hiếu

- Vậy công tác quy hoạch nên được tiến hành như thế nào để Cụm cảng biển số 5 phát huy được tiềm năng thế mạnh, thưa Ông?

PCT NGUYỄN ĐÌNH VIỆT: Theo tôi, công tác quy hoạch, phát triển cảng biển nhóm 5 phải gắn kết chặt chẽ với việc kết nối đồng bộ hạ tầng đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa. Qua đó, nhằm bảo đảm sự kết nối liên hoàn giữa cảng biển với hệ thống cảng cạn, trung tâm phân phối hàng hóa, đầu mối logistics khu vực, tạo động lực thúc đẩy phát triển các khu kinh tế, đô thị ven biển, các khu công nghiệp lớn tại khu vực và các tỉnh lân cận.

Hiện tại, một số cảng khu vực TP Hồ Chí Minh như Cảng Sài Gòn Hiệp Phước, cảng Bến Nghé Phú Hữu do hạ tầng kết nối chưa bảo đảm nên không thể khai thác hết tiềm năng, năng lực khai thác của cảng. Cụ thể như đối với đường bộ, cần khẩn trương đầu tư xây dựng các đoạn nối trực tiếp vào các bến cảng đang xây dựng hoặc đã đưa vào khai thác như đoạn đường D3 nối vào bến cảng Sài Gòn Hiệp Phước; Đoạn đường sau cảng SP - PSA, cảng Quốc tế Thị Vải, nhà máy đóng tàu Ba Son - Phú Mỹ thuộc dự án đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải, do Sở Giao thông Vận tải Tỉnh Bà Rịa - Vũng tàu làm chủ đầu tư; Đoạn vào bến cảng Phú Hữu thuộc địa bàn Cát Lái, TP Hồ Chí Minh. Cần hoàn chỉnh các tuyến vành đai đã quy hoạch của TP Hồ Chí Minh; đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải gồm cả cầu Phước An, đường ra cảng Phước An để kết nối với cao tốc Bến Lức - Long Thành; trục Bắc Nam vào khu cảng Hiệp Phước, mở rộng tỉnh lộ 25B nối xa lộ Hà Nội với khu cảng Cát Lái; xây dựng và hoàn thiện các tuyến cao tốc trong vùng.

Đối với luồng đường thủy nội địa cần tiếp tục triển khai Dự án nâng cấp tuyến kênh Chợ Gạo để tăng cường năng lực vận tải thủy nội địa từ khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Campuchia về cảng biển Nhóm 5, đặc biệt là về khu vực Cái Mép - Thị Vải.

Đối với luồng hàng hải cần nghiên cứu nâng cấp, cải tạo luồng Cái Mép - Thị Vải cho tàu lớn hơn 100.000DWT ra, vào thuận tiện, khẩn trương hoàn thành xây dựng hệ thống VTS vào hoạt động hỗ trợ tàu hàng hải. Triển khai nghiên cứu dự án nâng cấp tuyến vận tải từ TP Hồ Chí Minh - sông Lòng Tàu - sông Đồng Tranh - sông Gò Gia - Cái Mép - Thị Vải để có thể hoạt động 24/24h. Phải có sự nghiên cứu và dự báo chính xác tình hình phát triển kinh tế của thế giới và trong nước để điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với thực tiễn nhằm phát huy tối đa được tiềm năng, thế mạnh của nhóm cảng biển số 5. Đẩy mạnh việc di dời cảng trong nội thành nhưng phải bảo đảm đồng bộ giao thông kết nối cảng và giao thông đô thị.

Song song với công tác quy hoạch cảng biển, cần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho sự đầu tư, phát triển của doanh nghiệp nói riêng và của nền kinh tế nói chung.

- Theo đó, để tránh đầu tư dàn trải thì hướng trọng tâm nên được thực hiện theo thứ tự ưu tiên nào nhằm phát huy hiệu quả, thưa Ông ?

PCT NGUYỄN ĐÌNH VIỆT: Trước hết, cần tập trung khai thác, sử dụng hiệu quả cầu cảng, bến cảng hiện có, đầu tư chiều sâu để nâng cao năng lực khai thác cảng. Khắc phục tình trạng lạc hậu về trình độ kỹ thuật - công nghệ, yếu kém về chất lượng phục vụ, tăng khả năng cạnh tranh trong hội nhập quốc tế về cảng biển. Tăng cường áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại trong quản lý, khai thác cảng biển, tập trung trước hết vào các cảng lớn tại khu vực Cái Mép - Thị Vải ở Bà Rịa - Vũng Tàu, Cát Lái, Hiệp Phước ở TP Hồ Chí Minh. Cùng với đó là phát triển hệ thống kết nối của hạ tầng đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa với hệ thống cảng biển để thúc đẩy việc lưu thông hàng hóa qua cảng, tránh tình trạng ùn ứ hàng hóa. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và tăng cường năng lực hải quan thông quan hàng hóa, đẩy mạnh việc ứng dụng điện tử đối với các thủ tục hành chính nhằm giảm thời gian, chi phí thực hiện thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy phát triển cảng biển.

- Xin cám ơn Ông!