Xuân này điện lưới đã về đảo xa

Phó chủ tịch QH Tòng Thị Phóng cắt băng khánh thành dự án điện lưới ra huyện đảo Cô Tô

Ảnh: Q. Khánh

Những mét cáp ngầm 110kV cuối cùng trong tổng số 58km cáp ngầm 110kV xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc đã được Liên danh nhà thầu Thái Dương - Prysmian (Italia) rải xong vào ngày 27.12.2013. Ông Nguyễn Hồng Thái - Tổng giám đốc Công ty xây dựng điện Thái Dương - Giám đốc Dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Phú Quốc phần thi công gói thầu cáp ngầm xuyên biển chia sẻ, mỗi mét cáp ngầm nặng tới 74kg, có nghĩa toàn bộ trọng lượng của 58km cáp ngầm 110kV của gói thầu Hà Tiên - Phú Quốc nặng tới 4.800 tấn.

Theo ông Thái, để thi công phần cáp ngầm xuyên biển, về nguyên tắc bao giờ cũng phải chọn mùa biển lặng. Với Phú Quốc, để thuận lợi về thời tiết thì phải tiến hành vào tháng 2, tháng 3 và như vậy thì ít nhất giữa năm 2014 mới có thể hoàn thành mục tiêu đóng điện. Song, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công thương, cần khẩn trương tiến hành công trình để kịp thời cấp điện cho nhân dân huyện đảo đón Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014, không thể chần chừ, chậm tiến độ hơn nữa. Vì vậy, dự án này đã được triển khai sớm hơn, thi công ngay cả trong mùa biển động. Để bảo đảm an toàn tuyệt đối, Tập đoàn Prysmian đã sử dụng tàu hiện đại nhất thế giới để phục vụ thi công công trình này. Với cấp điện áp lớn, khả năng tải 130MW, bảo đảm khi hoàn thiện sẽ cung cấp đủ điện cho toàn bộ huyện đảo Phú Quốc, với hơn 103.000 người dân, hàng nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ du lịch, hậu cần nghề cá…

Theo dự kiến ban đầu, ngày 26.11.2013 nhà thầu bắt đầu tiến hành rải cáp, đến ngày 9.1.2014 sẽ hoàn thiện toàn bộ phần này. Nhưng, với sự nỗ lực của tập thể cán bộ, công nhân viên, chuyên gia trong và ngoài nước trên công trường, 58km cáp ngầm xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc đã được hoàn thành, sớm hơn kế hoạch 14 ngày, tạo điều kiện cho ngành điện làm công tác thí nghiệm hiệu chỉnh trước ngày 5.1.2014. Cùng với việc hoàn thành thi công phần lưới điện 110kV trên bờ Phú Quốc và các công trình đồng bộ khác, chắc chắn sẽ bảo đảm cấp điện từ 15.1.2014 theo đúng kế hoạch đề ra.

Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng khẳng định, Dự án cáp ngầm 110kV xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc có tính phức tạp và dài nhất Đông Nam Á, với số vốn đầu tư gần 2.336 tỷ đồng, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam. Công trình này là kết quả của hơn 5 năm kiên trì chuẩn bị, từ việc thu xếp vốn để có nguồn vốn đầu tư lớn, tính chất phức tạp ở cấp điện áp cao, phương án tuyến hợp lý, đến việc lựa chọn được nhà thầu có năng lực, uy tín. Dự án hoàn thành sớm hơn 6 tháng so với kế hoạch ban đầu, không chỉ đáp ứng đủ nguồn điện cho nhân dân trên đảo kịp thời vui xuân, đón Tết mà còn góp phần bảo đảm năng lực cung cấp điện ổn định cho Phú Quốc trong bối cảnh nhu cầu tăng cao mà nguồn phát diesel không thể đáp ứng được. Đặc biệt, ngành điện và địa phương đã giảm được giá bán điện từ mức bình quân 5.060 đồng/kWh về bằng với giá ở đất liền bình quân khoảng 1.508,85 đồng/kWh. Còn người dân, không phải sống cảnh thiếu điện, mỗi tháng sử dụng chưa đầy 30kWh nhưng phải trả tiền với giá gấp 5 - 10, thậm chí gấp 20 lần (hơn 25.000 đồng/kWh) so với giá điện dành cho người nghèo và người sử dụng dưới 30kWh/tháng trên đất liền.

Đưa điện lưới quốc gia đến Phú Quốc, ngoài việc cung cấp điện cho các nhu cầu hiện tại, còn bảo đảm cấp điện mới cho các phụ tải quan trọng như Cảng Hàng không quốc tế Phú Quốc, Cảng biển quốc tế An Thới, Cảng nội địa Dương Đông, cấp điện cho nhân dân các xã Gành Dầu, Bãi Thơm và nhiều khu vực khác chưa có điện trên đảo, đồng thời, phục vụ cho phát triển sản xuất, kinh doanh và dịch vụ du lịch mà Phú Quốc đang có lợi thế và nhu cầu sử dụng điện rất lớn. Đưa điện lưới quốc gia về Phú Quốc, còn tạo tiền đề cho huyện đảo này nhanh chóng thực hiện mục tiêu xây dựng một đặc khu kinh tế quan trọng và là khu du lịch sinh thái chất lượng cao của cả nước.

Cùng với Phú Quốc, việc đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô, Quảng Ninh bằng cáp ngầm 220kV xuyên biển từ tháng 10.2013, Tết Giáp Ngọ 2014 hai huyện đảo tiền tiêu này có lẽ sẽ không chỉ được thắp sáng bởi điện.

Kéo cáp ngầm cấp điện lưới ra đảo Phú Quốc

Việc đưa điện lưới quốc gia bằng cáp ngầm ra Cô Tô, Phú Quốc là cơ sở để hơn 20.000 người dân đang sống trên huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi tin tưởng rằng, ngày này năm sau điện lưới quốc gia sẽ được nối dài ra tới “đảo Tiên” này. Và đây rất có thể sẽ là dự án nối lưới điện cuối cùng được thực hiện tại Việt Nam.

Theo Gs, Viện sĩ, TsKH Trần Đình Long, việc đưa điện lưới quốc gia ra đảo không phải lúc nào cũng thực hiện được. Bởi nó phụ thuộc vào các yếu tố khác, như khoảng cách từ đảo vào bờ, số lượng dân cư trên đảo, những phát triển liên quan về kinh tế - xã hội của các đảo. Do vậy, phải tùy từng trường hợp cụ thể, trên cơ sở nghiên cứu một cách khoa học, thận trọng, linh hoạt và tính toán kinh tế kỹ thuật chi tiết để đưa ra các phương án cấp điện cho những người dân sống trên đảo.

Pgs, Ts Bùi Tất Thắng - Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, xác định tầm quan trọng đặc biệt của điện đối với quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế - xã hội biển đảo, trong Quyết định phê duyệt quy hoạch phát triển kinh tế đảo Việt Nam đến năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: “xây dựng nhanh kết cấu hạ tầng để thu hút đầu tư, ưu tiên xây dựng mạng lưới cấp điện đồng bộ cho các khu vực trung tâm đảo và các khu du lịch, dịch vụ bảo đảm cấp điện ổn định, chất lượng cao; phấn đấu đến năm 2020 có 100% dân cư các huyện đảo, xã đảo được sử dụng điện…”. Theo đó, bên cạnh việc đẩy nhanh kế hoạch đưa cáp ngầm ra một số huyện đảo đã được phê duyệt, thì các nguồn năng lượng mới và tái tạo cũng thuộc diện ưu tiên.

Theo Pgs, Ts Chu Hồi - nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, nước ta có hơn 3.000 đảo lớn, nhỏ tập trung ở ven bờ và hai quần đảo lớn là Trường Sa và Hoàng Sa, trong đó 1/6 số đảo hiện đang có cư dân sinh sống và phát triển kinh tế. Chiến lược phát triển kinh tế Biển Việt Nam xác định, đến năm 2020, kinh tế biển sẽ đóng góp từ 53 - 55% GDP của cả nước. Điều này đã được cụ thể hóa tại Quy hoạch phát triển kinh tế Đảo Việt Nam đến năm 2020. Theo đó, sẽ “phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững về kinh tế của hệ thống các đảo để có bước đột phá về phát triển kinh tế biển, đảo và ven biển của nước ta, đồng thời xây dựng hệ thống đảo trở thành tuyến phòng thủ vững chắc bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia các vùng biển, đảo của Tổ quốc…”. Giải pháp được xác định để có thể tạo ra các đột phá trong phát triển kinh tế biển chính là điện. Trong khi hiện nay, ở rất nhiều đảo trong số 12 huyện đảo của cả nước vẫn chưa có điện. Mỗi năm Nhà nước đã phải bù lỗ gần 300 tỷ đồng để cung cấp điện cho các huyện đảo này. Nhiều chuyên gia cho rằng, giải pháp căn cơ nhất vẫn là bảo đảm đủ nguồn điện cấp tại chỗ đối với các đảo không thể nối lưới từ đất liền ra. Với tiềm năng về gió, mặt trời và sóng biển của Việt Nam thì hoàn toàn có thể xây dựng các nhà máy điện sạch với quy mô vừa đủ cung cấp cho các đảo nếu có quyết tâm chính trị và cơ chế hỗ trợ cho phát triển các nguồn năng lượng mới và tái tạo này.