Xu hướng nữ quyền lên ngôi

Quyền lực mềm

Cuộc đua giành chiếc ghế Tổng thư ký LHQ năm nay không chỉ đặc biệt ở hình thức tranh cử công khai mà còn hấp dẫn ở những ứng viên sáng giá. Đã có thông tin về 8 ứng cử viên công khai, một nửa trong số đó là những ứng viên nữ. Việc xuất hiện chức danh nữ Tổng thư ký LHQ sẽ trở thành bước ngoặt lớn trong lịch sử 70 năm hoạt động của LHQ. Tính đến nay, LHQ đã qua sự điều hành của 8 vị Tổng thư ký, đều là nam giới.

Phó Giám đốc điều hành Quỹ LHQ Elizabeth Cousens cho rằng, vị trí lãnh đạo LHQ có ảnh hưởng lớn tới toàn cầu. Người nắm giữ vị trí này phải là một nhà ngoại giao tài ba và giành được nhiều sự yêu mến và ủng hộ của thế giới. Bà cũng khẳng định, vị trí này hoàn toàn có thể đạt hiệu quả khi sử dụng cái gọi là “quyền lực mềm”. Đây là một chiến thuật khá hiệu quả khi sử dụng để lãnh đạo các tổ chức cũng như khi điều hành những cuộc đối thoại, hòa đàm. “Quyền lực mềm” có thể giúp các tổ chức đạt được mục tiêu lớn một cách nhẹ nhàng, đầy bất ngờ và hết sức thuyết phục vào những thời điểm mà “quyền lực cứng” khó đạt được.

Sự mềm dẻo, linh hoạt trong ngoại giao là thế mạnh của phái nữ, và chính điều đó đem đến hiệu quả bất ngờ cho hoạt động của LHQ nếu xuất hiện một nữ lãnh đạo trong nhiệm kỳ tới. Một nữ Tổng thư ký mới với “quyền lực mềm” trong tay được kỳ vọng sẽ giúp LHQ rất nhiều trong việc thúc đẩy hoàn thành mục tiêu phát triển bền vững do LHQ thông qua hồi tháng 9.2015 gồm: Xóa đói giảm nghèo; bình đẳng giới; chống biến đổi khí hậu…

Những nữ ứng viên tiềm năng

Giới phân tích cho rằng, một trong số 4 nữ ứng viên trong cuộc đua năm nay sẽ có nhiều khả năng giành chiến thắng. Nhìn chung, 4 nữ ứng viên đã lộ diện đều là những người có kinh nghiệm trong hoạt động ngoại giao và quản lý tổ chức quốc tế hoặc nắm giữ những vị trí điều hành quan trọng của đất nước.

Ứng viên thứ nhất Irina Bokova, người gốc Bulgaria, được biết đến là nữ Tổng giám đốc đầu tiên của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO). Trước đây, bà Bokova từng tham gia hoạt động ngoại giao dưới vị trí Đại sứ Bulgaria tại Pháp và Monaco. Tham dự cuộc đua vào vị trí Tổng thư ký LHQ, bà Bokova tuyên bố tập trung vào bình đẳng giới, giáo dục, chống phân biệt chủng tộc và ngăn chặn việc buôn lậu hàng hóa qua biên giới. Bất lợi duy nhất của bà Bokova là không được lòng Mỹ - một trong 5 nước nắm quyền phủ quyết, bởi trước đó, Bokova từng ủng hộ việc công nhận Nhà nước Palestine.

Tiếp đó là nữ ứng viên Vesna Pusíc, người Croatia đã giữ nhiều chức vụ cấp cao trong chính trường Croatia như Ngoại trưởng từ tháng 11.2012 đến tháng 1.2016 và hiện đang là Phó Chủ tịch Nghị viện nước này. Trước khi gia nhập chính trường Croatia, bà Pusíc được biết đến với những kinh nghiệm xã hội như nhà hoạt động nữ quyền tích cực; nỗ lực vẫn động Croatia hội nhập châu Âu và bảo vệ quyền cho cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới (LGBT). Cũng giống nữ ứng viên thứ nhất Bokova, bà Pusíc khó được lòng tất cả thành viên Hội đồng Bảo an LHQ bởi Nga không hài lòng cho lắm với quan điểm hôn nhân đồng giới - một trong những quyền của cộng đồng LGBT mà bà Pusíc đang theo bảo vệ.

Ứng viên  thứ 3 là Natalia Gherman, cựu Ngoại trưởng Moldova và từng là Phó Thủ tướng Moldova từ tháng 5.2013 đến tháng 1.2016. Bà Gherman đã từng giữ nhiều vị trí đáng chú ý khác trong chính trường Moldova. Cũng như 2 thành viên trên, bà Gherman cũng chọn bình đẳng giới làm vấn đề trọng tâm tranh cử. Trong một cuộc đối thoại trực tiếp vừa qua, Bà Gherman đã đưa ra quan điểm đoàn kết 193 quốc gia thành viên, lấy con người làm trung tâm để giải quyết các vấn đề toàn cầu để thuyết phục Đại hội đồng.

Nữ ứng viên cuối cùng là Helen Clark, một trong những Thủ tướng phục vụ lâu nhất tại chính trường New Zealand (từ tháng 12.1999 đến tháng 11.2008). Hiện tại bà Clark đang nắm giữ chức vụ có quyền lực lớn thứ 3 của LHQ – người đứng đầu Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP). Trong cuộc đối thoại trực tiếp trước Đại hội đồng vừa qua, bà Clark đã bày tỏ quan tâm tới việc hiện đại hóa bộ máy của LHQ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức thông qua cách tiếp cận toàn diện với các vấn đề. Nhiều người lo ngại xuất thân của bà Clark sẽ là rào cản trên đường đua tới vị trí Tổng thư ký LHQ bởi đã có quá nhiều Tổng thư ký LHQ đến từ Đông Âu.

Ngoài 4 nữ ứng viên đã lộ diện trên, còn nhiều nhân vật nữ tiềm năng khác sẽ tham gia vào cuộc đua như cựu Phó Tổng thống Costa Rica Rebeca Grynspan; Tổng thống Chile Michelle Bachelet; người điều hành Ủy ban Kinh tế LHQ chuyên vùng Mỹ Latin và Caribe Alicia Bárcena Ibarra; Bộ trưởng Quan hệ ngoại giao Argentina Susana Malcorra; Ngoại trưởng Colombia María Angela Holguín; Thư ký điều hành Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu Christiana Figueres; Ủy viên Ủy ban châu Âu (EC) về ngân sách và nguồn lực Kristalina Georgieva; Tổng thống Litva Dalia Grybauskaite. Đặc biệt có thông tin “bà đầm thép” của nước Đức - Tổng thống Angela Merkel cũng có ý định tham gia cuộc đua.