Năm 2021 là năm tiếp tục đưa Đề án 896 (Đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu có liên quan đến quản lý dân cư giai đoạn 2013 - 2020) vào thực tiễn, do đó, cần sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương trong quá trình thực hiện, trên cơ sở tất cả vì nhiệm vụ chung, mục đích cao nhất là nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân, tránh tình trạng “quyền anh, quyền tôi”, cát cứ theo từng lĩnh vực. Đó là ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại Hội nghị tổng kết Đề án 896.
Còn nhớ năm 2018, khi đánh giá tình hình triển khai thực hiện đề án, khó khăn lớn nhất được các chuyên gia chỉ ra ngoài nguồn kinh phí thực hiện do vướng Luật Đầu tư công, còn có sự thiếu kết nối, thiếu chia sẻ liên thông dữ liệu của các bộ, ngành như tư pháp, công an, bảo hiểm xã hội, thuế, hải quan, phần nào gây nên lãng phí nguồn lực đầu tư, không hiệu quả trong quá trình thực hiện. Vậy nhưng, chỉ sau 3 năm, cùng với việc sửa đổi Luật Đầu tư công, với lộ trình và bước đi cụ thể, Đề án 896 đã đạt những thành công nhất định, với 57/57 (100%) nhiệm vụ đã hoàn thành.
Quá trình triển khai thực hiện đạt được nhiều kết quả quan trọng như Luật Căn cước công dân, Luật Hộ tịch và Luật Cư trú đã được Quốc hội ban hành; Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã đi vào hoạt động và dự kiến đến 1.7.2021 sẽ cấp 50 triệu thẻ căn cước công dân; thực hiện rà soát đối với 1.934 thủ tục hành chính, trong đó đề xuất đơn giản hóa đối với 1.126 thủ tục hành chính (đạt tỷ lệ 58,2%) liên quan đến giấy tờ công dân; đề xuất bãi bỏ, hủy bỏ 34 thủ tục hành chính, đơn giản hóa trình tự thực hiện đối với 28 thủ tục hành chính, cắt giảm thành phần hồ sơ của 1.042 thủ tục hành chính, sửa nội dung 812 mẫu đơn, 201 tờ khai và đơn giản hóa 22 giấy tờ công dân. Đồng thời, có trên 5.454.000 số định danh cá nhân được cấp thông qua dữ liệu đăng ký khai sinh.
Mặc dù đã hoàn thành các mục tiêu, yêu cầu đề ra trong giai đoạn 2013 - 2020 nhưng phải thừa nhận rằng, những kết quả này mới chỉ mang tính nền tảng; Đề án 896 vẫn còn không ít tồn tại. Điển hình như việc xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử chưa đồng bộ, thống nhất với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; việc khai thác, kết nối giữa cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành chưa có sự chuyển động đồng bộ. Đáng nói hơn là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã sẵn sàng nhưng nhiều bộ ngành, UBND địa phương chưa có phương án khai thác, sử dụng hiệu quả.
Hay việc kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế và dữ liệu giám định, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế còn gặp nhiều khó khăn; chưa có cơ chế thống nhất, hợp lý xử lý đối với các trường hợp dữ liệu công dân có sai lệch (sai thông tin giữa chứng minh nhân dân/thẻ căn cước công dân với hộ khẩu, hoặc trong các giấy tờ này chỉ có thông tin về năm sinh mà không có thông tin về ngày, tháng sinh), dẫn đến gia tăng thủ tục hành chính không đáng có, gây sức ép cho người dân, khó bảo đảm chất lượng đăng ký hộ tịch.
Phải khẳng định rằng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu có liên quan đến quản lý dân cư là vấn đề khó khăn, phức tạp với khối lượng công việc đặt ra rất lớn; năm 2021 lại là năm tiếp tục đưa Đề án 896 vào thực tiễn, vì thế, sự thống nhất trong nhận thức của các cấp, các ngành, địa phương phải thực tâm, thực chất. Theo đó, cùng với việc bảo đảm các điều kiện, tiêu chuẩn ứng dụng công nghệ thông tin để kết nối liên thông giữa các cơ sở dữ liệu chuyên ngành; các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục tích cực “đồng hành” cùng với Bộ Công an trong quá trình triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và hệ thống sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân, bảo đảm chính xác, minh bạch, thống nhất, an ninh, an toàn dữ liệu.
Bao gồm cả việc bố trí nguồn vốn trung dài hạn, hoàn thiện văn bản pháp lý có liên quan, thống nhất trong kết nối dữ liệu, tới việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân thuộc phạm vi, trách nhiệm quản lý của bộ, ngành mình; đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong thực hiện các giao dịch dân sự, kinh tế. Sự kết nối đó sẽ tạo ra chất keo gắn kết, làm tiền đề xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.
