Xích lại để tiến xa
Hội nghị Thượng đỉnh giữa Liên minh châu Âu và Brazil tại Lisbon, Bồ Đào Nha, đã đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ song phương, cho phép hai bên tăng cường hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược trong tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt là mở ra tia hy vọng mới cho khả năng cứu vãn vòng đàm phán Doha.

Hội nghị Thượng đỉnh EU – Brazil diễn ra tại Lisbon đã hội tụ đầy đủ những gương mặt cấp cao của cả hai bên như Tổng thống Brazil Lula da Silva, Chủ tịch Ủy ban châu Âu José Manuel Barroso, Cao ủy phụ trách đối ngoại EU Javier Solana, Thủ tướng Janez Jansa của Slovenia, nước sẽ giữ chức Chủ tịch luân phiên châu Âu năm 2008, Cao ủy phụ trách Thương mại Peter Maldeson và nhiều nhà lãnh đạo cấp cao khác. Theo các chuyên gia, dù diễn ra lần đầu tiên, hội nghị Lisbon lần này đã đạt được những thành công ngoài mong đợi, đặc biệt là việc ký hiệp ước quan hệ đối tác chiến lược. Bên cạnh các vấn đề chiếm vị trí quan trọng hàng đầu trên bàn hội nghị là kinh tế, EU và Brazil đã nhất trí nâng hoạt động đối thoại chính trị song phương lên cấp cao nhất, liên quan tới các vấn đề toàn cầu lớn như thay đổi khí hậu, an ninh năng lượng, cuộc chiến chống lại dịch bệnh và nghèo đói... Cụ thể, liên quan đến vấn đề thay đổi khí hậu, Brazil và EU cùng nhất trí tìm ra những giải pháp thay thế bằng cách sử dụng nhiên liệu sinh học. Giải pháp này được Tổng thống Lula đặc biệt ủng hộ vì trên thực tế, Brazil là một trong những nước sản xuất nhiên liệu sạch lớn nhất trên thế giới. Ông cho rằng “ethanol và nhiên liệu sinh học thực sự làm nên cuộc cách mạng kinh tế cho các nước nghèo bởi nó tạo ra việc làm và đảm bảo cho an ninh năng lượng”. Về phần mình, giải pháp này cũng được EU ủng hộ mạnh mẽ. Cao ủy phụ trách thương mại Peter Maldeson cho biết “để đạt được mục tiêu giảm mạnh khí thải gây hiệu ứng nhà kính, EU dự định sẽ thay thế 10% các loại nhiên liệu truyền thống bằng nhiên liệu sạch từ nay đến năm 2020.Và để làm được điều này EU sẽ nhập khẩu với số lượng lớn nhiên liệu sạch từ Brazil. Hai bên cũng cùng bày tỏ sự ủng hộ cao đối với LHQ và coi đó như bộ máy đa phương quan trọng nhất trong việc bảo vệ hòa bình và an ninh quốc tế.

Điều đáng nói nhất là Hội nghị Thượng đỉnh EU – Brazil lần này đã mở ra hy vọng cứu vãn vòng đàm phán Doha đang đứng trước nguy cơ sụp đổ. Dù vẫn còn tồn tại khá nhiều bất đồng do đại diện cho những lợi ích khác nhau, song, không khí trên bàn thương lượng tại Hội nghị lần này đã bớt căng thẳng hơn rất nhiều so với những lần gặp gỡ trước đây. Còn nhớ, ngay tại cuộc họp diễn ra tháng trước tại Postdam, Đức, Brazil và Ấn Độ đã bỏ dở đàm phán và đóng sập cánh cửa ngay trước mũi EU và Mỹ vì không nhận được những kết quả như mong đợi liên quan đến việc mở cửa thị trường của các nước phát triển đối với các mặt hàng nông sản của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, tại hội nghị Lisbon, bầu không khí đã được cải thiện và trở nên cởi mở hơn rất nhiều. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Barroso khẳng định “quan điểm hai bên không còn quá cách xa như trước nữa và vòng đàm phán Doha đang có nhiều cơ hội cứu vãn”. Về phần mình, Tổng thống Brazil Lula da Silva cho biết tất cả các bên “đều có trong tay quân bài của mình và Brazil cũng vậy. Việc nổi nóng hay tức giận hoàn toàn không giải quyết được gì mà điều cần làm bây giờ là tháo gỡ mọi bất đồng thông qua đàm phán”. Ông Lula tỏ ra mềm mỏng với mong muốn đạt được những bước tiến quan trọng liên quan đến vấn đề trợ cấp nông nghiệp của các nước phát triển. Là một gương mặt đại diện khá tiêu biểu cho các nước đang phát triển, Tổng thống Lula khẳng định “bất đồng vẫn còn tồn tại nhưng một hiệp ước cho vòng đàm phán Doha là có thể”. Dấu hiệu thiện chí được Tổng thống Brazil Lula phát đi tại Lisbon được đánh giá là sẽ mở đường cho một loạt những vũ điệu ballet ngoại giao tiếp theo nhằm cứu vãn vòng đàm phán Doha.
Bên cạnh đó, Hội nghị Thượng đỉnh EU – Brazil còn tập trung thảo luận một vấn đề không kém phần gai góc khác là tìm ra giải pháp chấm dứt bế tắc cho Cộng đồng Kinh tế Các nước Nam Mỹ (Mercosur) sau khi Venezuela tuyên bố chấm dứt tham gia tiến trình hội nhập thị trường kinh tế khu vực. Caracas cáo buộc Mercosur đặc biệt là Brazil chỉ là công cụ phục vụ cho lợi ích của Mỹ. Liên quan đến vấn đề này, EU khẳng định sẵn sàng hỗ trợ Brazil tháo gỡ bế tắc của Mercosur, đồng thời bày tỏ mong muốn phát triển sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược với khu vực Nam Mỹ thông qua cầu nối là Brazil.
Phong Á (Theo AFP)