Đại diện HTX Atiso Thuận Phát Ngô Nam Phong, được thành lập từ năm 2019 đến nay, HTX đã đã đi vào ổn định liên kết trên dưới 30 nông hộ sản xuất hàng năm 25-30 ha atiso ở làng hoa Thái Phiên, Đà Lạt. Ở đây tất cả hơn 10 dòng sản phẩm atiso nguyên chất mang nhãn hiệu Thuận Phát đều được HTX tổ chức kiểm soát theo chu trình kỹ thuật sản xuất an toàn từ lúc chọn lựa, xuống giống trồng đến lúc chăm sóc, thu hoạch, sơ chế, chế biến và phân phối sản phẩm đến người tiêu dùng.
Theo ông Phong, HTX Atiso Thuận Phát cho biết, HTX khai thác cây giống atiso tại chỗ, cung cấp cho nông hộ liên kết sản xuất gối đầu với mật độ 1.600-1700 cây trên diện tích 1.000 m2. Qua hơn một tháng chọn lọc tự nhiên, số cây sinh trưởng khỏe mạnh chiếm tỷ lệ 50% được tập trung đầu tư thâm canh. Tỷ lệ 50% số cây phát triển yếu ớt phải cắt bỏ, thu gom tiêu hủy, nhường lại không gian cho cây khỏe mạnh tiếp tục phát tán cành lá, thân, rễ thương phẩm, ổn định năng suất thu hoạch.
Thời điểm tháng 10 là thời điểm thu hoạch lá tươi bước sang tháng thứ 4, từ tháng 11.2023 đến tháng 1.2024 thu hoạch bông, thân. Từ tháng 2.2024 cắt hạ gốc sát mặt đất cho cây con mọc lên khỏe mạnh trên bộ rễ cây mẹ. Đến đầu tháng 3.2024, chọn cây con chiều cao trung bình 50 cm, tách ra khỏi cây mẹ rồi cắt tỉa phần ngọn lá, giảm chiều cao xuống còn 20 cm để gieo trồng vụ mới, sau đó mới thu hoạch phần rễ cây. Chăm sóc tháng 7.2024 bắt đầu bước vào các thời kỳ thu hoạch lá, bông, thân, rễ đến hết tháng 1.2025, rồi chọn tạo cây giống, trở lại một chu trình sản xuất mới.
Trong đó, trồng 2 lứa rau, củ, quả xen canh kéo dài hơn 5 tháng khi cây atiso thời kỳ phát triển rễ, thân, lá, chưa trổ bông. Và trước khi tái canh atiso phải chuyển sang một năm kế tiếp luân canh trồng, thu hoạch các loại rau, củ, quả, nhằm cải tạo, khôi phục dinh dưỡng trở lại cho đất, hạn chế thấp nhất sâu bệnh phát sinh, đảm bảo năng suất tối ưu.
Tính riêng vụ mùa atiso trong một năm vừa qua, nông hộ liên kết với HTX Atiso Thuận Phát thu hoạch trên diện tích 1.000 m2 đạt 3 tấn lá tươi (375 kg lá khô), 400 kg rễ tươi (100 kg rễ khô), 400 kg thân tươi (100 kg thân tươi). Kinh nghiệm của HTX cứ thu hoạch thân, lá, rễ vừa xong là đưa lên giàn phơi trong nhà kính với 2 ngày nắng hoặc 4 ngày mưa, sau đó đóng gói ni lông bảo quản và chuyển đi tiêu thụ đến các vùng, miền trong cả nước.
Trong năm 2023 với hơn 10 dòng sản phẩm atiso sơ chế, chế biến, hàng tháng HTX Atiso Thuận Phát phân phối thị trường trong nước khoảng 300 kg bông khô; 300-400 kg thân, rễ khô; 200 kg bột túi lọc; 80-100 chai (dung tích 100 ml/chai) cao bông; 20 hũ rượu (8 lít/hũ). Toàn bộ sản phẩm này đều chế biến nguyên chất, hương vị đậm đà, nên giá thành bán ra đạt mức tối đa, tăng khoảng 50% so sánh trong vòng 5 năm trở lại đây.
Trao đổi với phóng viên, một số người tiêu dùng cho biết sản phẩm aitsi Thuận Phát có nhiều công dụng bảo vệ sức khoẻ, là hàng Việt Nam chất lượng cao được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, đảm bảo nguồn gốc xuất sứ.
Thời gian tới, HTX mong muốn các ngành chức năng tiếp tục tạo điều kiện nhiều hơn nữa để HTX Atiso Thuận Phát xây dựng nhà xưởng chế biến quy mô lớn hơn, nhằm tăng công suất và tham gia xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường tiêu thụ, khẳng định thương hiệu Việt với chất lượng cao được người tiêu dùng tin tưởng, sử dụng.
Tháng 5.2023, UBND tỉnh Lâm Đồng đã thống nhất mở rộng sản phẩm của thương hiệu "Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành", đối với: hồng ăn quả và các sản phẩm từ quả hồng; dâu tây và các sản phẩm từ quả dâu tây; atiso và các sản phẩm từ atiso; đông trùng hạ thảo tươi, khô và các sản phẩm từ đông trùng hạ thảo; nấm linh chi tươi, khô và các sản phẩm từ nấm linh chi; trà Oolong.
