Xác định tiêu chí cụ thể phát triển công nghệ số chiến lược

Cần thiết xây dựng khu công nghệ số tập trung

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày nêu rõ, sau khi tiếp thu, chỉnh lý về cơ bản dự thảo Luật trình Quốc hội đã bảo đảm thể hiện đúng quan điểm, mục tiêu xây dựng Luật.

Về hạ tầng công nghiệp công nghệ số (Mục 4 Chương II), có ý kiến băn khoăn về sự cần thiết của việc xây dựng khu công nghệ số tập trung, đề nghị rà soát, xác định mối quan hệ giữa khu công nghệ số tập trung tại dự thảo Luật với khu công nghệ cao tại Luật Công nghệ cao và khu công nghệ thông tin tập trung tại Luật Công nghệ thông tin.

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định về khu công nghệ số tập trung trong dự thảo Luật không làm phát sinh quy định về khu chức năng mới mà là quy định chuyển tiếp. Theo xu thế phát triển hiện nay, công nghiệp công nghệ thông tin sẽ phát triển thành công nghiệp công nghệ số.

Do đó, các hoạt động đầu tư vào khu công nghệ thông tin tập trung sẽ là các dự án công nghiệp công nghệ số. Khu công nghệ số tập trung hoạt động nghiên cứu, phát triển, sản xuất sản phẩm, dịch vụ công nghệ số theo mô hình công nghiệp.

Việc thay thế khái niệm khu công nghệ thông tin tập trung bằng khu công nghệ số tập trung để bao quát, cập nhật hơn với xu thế phát triển của công nghệ số. Còn với khu công nghệ cao là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao; ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao… Do vậy, việc quy định khu công nghệ số tập trung trong dự thảo Luật là cần thiết.

Đồng thời, để bảo đảm tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật và việc hoạt động liên tục của các khu công nghệ thông tin tập trung hiện có, dự thảo Luật đã có quy định điều khoản thi hành và quy định chuyển tiếp về nội dung này tại Điều 55, Điều 57.

Góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Đa số ý kiến ĐBQH tán thành việc ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số.

ĐBQH Lưu Bá Mạc (Lạng Sơn) cho rằng, dự thảo Luật sẽ thiết lập những khuôn khổ pháp lý mang tính toàn diện về công nghiệp công nghệ số. Qua đó, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm an ninh, an toàn và phát triển bền vững trong bối cảnh đất nước đang thúc đẩy phát triển mạnh mẽ nền kinh tế số, xã hội số và công dân số.

Về định nghĩa công nghệ số chiến lược (Khoản 2, Điều 3), ĐBQH Thạch Phước Bình (Trà Vinh) cho rằng, việc liệt kê mở dễ dẫn đến mâu thuẫn khi xác định chính sách ưu đãi, không rõ căn cứ pháp lý để xác định chiến lược, gây khó khăn cho cơ quan nhà nước khi áp dụng.

Do đó, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị, cần có tiêu chí cụ thể đối với công nghệ số chiến lược. Việc xác định danh mục công nghệ số chiến lược được Thủ tướng Chính phủ quyết định trên cơ sở đề nghị của Bộ Khoa học và Công nghệ và căn cứ vào các tiêu chí, như: mức độ ảnh hưởng đến các ngành, lĩnh vực ưu tiên phát triển, khả năng tạo đột phá dựa năng suất, hiệu quả, khả năng ứng dụng rộng rãi trong xã hội…

Định nghĩa nêu trên sẽ tạo minh bạch, thống nhất trong quản lý và ưu đãi, làm cơ sở xác định đầu tư công, nghiên cứu trọng điểm, đào tạo nhân lực và thử nghiệm Sandbox.

Về các hành vi bị nghiêm cấm trong công nghiệp công nghệ số (Điều 11), dự thảo Luật đã được tiếp thu, chỉnh sửa theo hướng sử dụng thống nhất cụm từ “tổ chức, cá nhân” trong toàn bộ dự thảo Luật. Bổ sung nội dung cấm ảnh hưởng đạo đức xã hội, sức khỏe, tính mạng của con người vào khoản 1, Điều 11 dự thảo Luật. Bỏ hành vi bị cấm “sản xuất, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trái pháp luật”…

Tuy nhiên, ĐBQH Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) cho rằng, dự thảo Luật vẫn còn một số hành vi quy định còn chung chung, rất khó xác định, chứng minh để có thể xử phạt được trong thực tiễn.

Đơn cử như quy định: xâm phạm quyền riêng tư ( khoản 7); Hành vi khác bị nghiêm cấm theo quy định của luật (khoản 8).

Trong khi đó, theo quy định tại Nghị định số 118 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính, quy định hành vi vi phạm hành chính phải bảo đảm các yêu cầu theo quy định tại khoản 1, Điều 4, như sau: Có vi phạm các quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm, điều cấm của pháp luật về trật tự quản lý hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước; đáp ứng yêu cầu bảo đảm trật tự quản lý hành chính nhà nước; hành vi vi phạm hành chính phải được mô tả rõ ràng, đầy đủ, cụ thể để có thể xác định và xử phạt được trong thực tiễn.

Cũng theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 (được sửa đổi, bổ sung 2020), người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính (điểm đ Khoản 1 Điều 3).

Do đó, để thuận lợi cho việc xử phạt các hành vi vi phạm, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, quy định cụ thể về hành vi “xâm phạm quyền riêng tư” (được hiểu như thế nào là xâm phạm quyền riêng tư hoặc những biểu hiện nào được xác định là xâm phạm quyền riêng tư) và “hành vi khác” là những hành vi vi phạm nào.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ, các ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm của ĐBQH là cơ sở để cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số cả về nội dung và kỹ thuật lập pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan có liên quan nghiên cứu và nghiêm túc tiếp thu, giải trình thấu đáo, đầy đủ các ý kiến của các ĐBQH, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội xem xét thông qua dự thảo Luật.