Xác định rõ vị trí cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải

Về trách nhiệm quản lý nhà nước về hàng hải, khoản 3, điều 10 dự thảo Luật quy định: “Cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải, giúp Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải thực hiện quản lý nhà nước về hàng hải trong phạm vi cả nước theo quy định của pháp luật.” Đây cũng là quy định nhận được nhiều ý kiến tranh luận làm rõ nội dung, thẩm quyền và tên gọi.

Theo ĐBQH Nguyễn Viết Nhiên, quy định này của dự thảo Luật chưa đầy đủ. Cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải ở đây là cơ quan nào? Hiện nay Cục hàng hải Việt Nam là cơ quan chuyên ngành trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải, thực hiện quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo bổ sung Cục hàng hải Việt Nam là cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải vào khoản 3 điều 10 cho đầy đủ.

Quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về hàng hải tại khoản 3, điều 10 dự thảo Luật chưa rõ ĐBQH Chu Sơn Hà chia sẻ. Theo đại biểu  nêu ý kiến, để tạo điều kiện cho ngành hàng hải Việt Nam phát triển, cần phải củng cố địa vị pháp lý và sắp xếp lại tổ chức hợp lý để nâng cao vai trò của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải; đồng thời phải coi trọng, duy trì bảo đảm an ninh quốc phòng, an toàn hàng hải, an ninh hàng hải đi đôi với đáp ứng yêu cầu tự do hàng hải theo quy định của Hiến pháp, góp phần bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam trên biển. Theo đại biểu Chu Sơn Hà cần nâng cấp cơ quan giúp Bộ Giao thông Vận tải thực thi quản lý chuyên ngành hàng hải hiện nay là Cục Hàng hải Việt Nam lên thành Tổng cục Hàng hải Việt Nam. Đồng thời, xác định rõ địa vị pháp lý, những nội dung phân cấp cho cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải và quy định cụ thể mối quan hệ giữa Tổng cục Hàng hải với Cảng vụ Hàng hải và các lực lượng, tổ chức có liên quan; thực hiện minh bạch trách nhiệm, quyền hạn của mỗi tổ chức, cá nhân đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải tại Trung ương và địa phương. Đại biểu Chu Sơn Hà đề nghị sửa lại khoản 3, điều 10 như sau: “Tổng cục Hàng hải Việt Nam là cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải trực thuộc Bộ Giao thông vận tải, giúp Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thực hiện quản lý nhà nước về thực thi pháp luật chuyên ngành hàng hải trên phạm vi cả nước theo quy định của pháp luật.”

Khẳng định tầm quan trọng của Hàng hải Việt Nam, về việc phát triển kinh tế biển, cảng biển Việt Nam. Từ đó cần xác định địa vị pháp lý của cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hành hải tương xứng với vị trí, yêu cầu nhiệm vụ. Đây cũng chính là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm phân tích và làm rõ. ĐBQH Trần Du Lịch đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải ít nhất phải nâng lên cấp Tổng cục. Đồng thời, ở những cụm cảng lớn cần phải có cơ quan đại diện của Tổng cục Hàng hải, có thể là cấp cục. Đại biểu ví dụ, Cụm cảng số 5 khu vực miền Đông Nam Bộ thì phải có một cơ quan như vậy (cấp cục) để thực hiện chức năng quản lý và kết nối tất cả các hoạt động chứ không chỉ có hoạt động cảng. Bởi vì hoạt động hàng hải bao gồm nhiều lĩnh vực, các chuỗi vận tải biển…

Cho ý kiến về cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải, ĐBQH Nguyễn Đức Kiên cho rằng phần tiếp thu, giải trình chưa được chuẩn. Cụ thể, Tờ trình đề cập đến Nghị quyết Trung ương 5 khóa 9 về chiến lược biển với vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước về hàng hải. Tuy nhiên, việc nâng Cục Hàng hải Việt Nam lên thành Tổng cục thì văn bản lại “chốt” là theo dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ. Đại biểu đề nghị xem lại chỗ này bởi Luật Tổ chức Chính phủ mà QH vừa thông qua không có quy định này ở trong vấn đề về tổ chức bộ máy.