Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc

Thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035, các đại biểu Quốc hội tán thành về chủ trương đầu tư nhằm khẳng định các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển bền vững đất nước. Theo đó, cần xác định hệ giá trị cốt lõi cũng như bản sắc văn hóa dân tộc, để văn hóa vừa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là động lực phát triển bền vững đất nước.

Phát triển văn hóa tiên tiến dựa trên nền tảng cốt lõi

Nhấn mạnh, đây là Chương trình rất quan trọng, có nội dung rộng, phản ánh ở tất cả các lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và đời sống xã hội, nhiều đại biểu Quốc hội khẳng định, Chương trình cơ bản đã đáp ứng được tiêu chí của một chương trình mục tiêu quốc gia. Theo đó, đã bảo đảm tính đột phá nhằm cụ thể hóa và đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về phát triển văn hóa cũng như tư tưởng Hiến định “mọi người có quyền hưởng thụ và tiếp cận các giá trị văn hóa, tham gia vào đời sống văn hóa, sử dụng cơ sở văn hóa” tại Điều 41 Hiến pháp năm 2013. Điều này góp phần tích cực cho quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững đất nước, xây dựng văn hóa thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh và là hồn cốt của dân tộc.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội là chủ trương nhất quán đã được nêu rõ tại các văn kiện, nghị quyết của Đảng và được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh trong phát biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Khẳng định điều này, ĐBQH Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng, việc triển khai đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa là hết sức cần thiết và kịp thời nhằm thể chế hóa chủ trương này.

Đại biểu cũng đề nghị, cần xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc, từ đó xây dựng các chương trình hành động để vừa bảo vệ nền tảng, vừa phát triển văn hóa tiên tiến dựa trên nền tảng cốt lõi đó. Các yếu tố hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó có tinh hoa văn hóa nhân loại phải là một phần của hệ giá trị cốt lõi này. Khi đó, tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ được học tập trong Đảng mà còn được phổ biến toàn xã hội và là "chất keo dính" để Đảng tăng cường gắn bó mật thiết với Nhân dân, trong Nhân dân và vì Nhân dân.

Trong phần đánh giá của báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình đã nêu “còn có nhiều sản phẩm văn hóa độc hại, yếu tố ngoại lai bằng nhiều con đường, hình thức tinh vi đã xâm nhập vào nước ta, tác động xấu đến tư tưởng, đạo đức, tình cảm, lối sống của một bộ phận nhân dân, nhất là thanh niên, làm xói mòn nền tảng và những giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, có nguy cơ dẫn đến mất phương hướng lựa chọn các giá trị, lối sống và niềm tin của một bộ phận công chúng”.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc) phát biểu

Tuy nhiên, Chương trình chưa đưa ra được những giải pháp, mục tiêu cụ thể về nội dung này. Do đó, ĐBQH Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc) đề nghị, cần cụ thể hóa một nhóm giải pháp để chuẩn hóa, giữ gìn và phát huy giá trị đạo đức truyền thống, tình yêu quê hương, đất nước, tự hào, tự tôn dân tộc, tình làng nghĩa xóm, tình cảm gia đình và giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc.

Có nên đầu tư phát triển các trung tâm văn hóa Việt ở nước ngoài?

Với mục tiêu lan tỏa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới, Chương trình đề ra nhiệm vụ cụ thể là phát huy vai trò của các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài.

Thống nhất với đề xuất của Chính phủ về sự cần thiết phải nghiên cứu, đầu tư xây dựng một số trung tâm văn hóa Việt Nam tại nước ngoài, nhất là tại các quốc gia mà Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, sâu rộng, ĐBQH Khang Thị Mào (Yên Bái) nhấn mạnh, việc giao lưu văn hóa được xác định là một trong các trụ cột của quan hệ đối ngoại. Tuy nhiên, Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng nội dung, phạm vi, quy mô cũng như cân đối nguồn lực để xác định danh mục và lộ trình triển khai thực hiện, bảo đảm phù hợp, khả thi và hiệu quả.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Khang Thị Mào (Yên Bái) phát biểu

Nêu quan điểm, việc đầu tư các trung tâm Văn hóa Việt Nam ở nước ngoài là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh chiến lược văn hóa đối ngoại của Việt Nam, nhưng ĐBQH Lê Thị Song An (Long An) cho rằng, việc xây dựng các thiết chế văn hóa này nên được thực hiện nếu đáp ứng nhu cầu, mong muốn của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài về việc giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc và quảng bá văn hóa của nước ta. “Với sự phát triển của công nghệ số như hiện nay, chúng ta có thể tận dụng giá trị của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để đẩy mạnh quảng bá văn hóa Việt Nam thông qua các nền tảng số sẽ mang lại hiệu quả hơn”. Nêu vấn đề này, đại biểu Lê Thị Song An đề nghị, Chính phủ nên ưu tiên hoàn thiện các công trình thiết yếu trong nước, nhằm nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phát triển vững chắc ở trong nước, sau đó có lộ trình phù hợp xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Lê Thị Song An (Long An) phát biểu

Tranh luận với một số đại biểu về vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) cho rằng, ý tưởng phát triển các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài "hay nhưng không mới". Lo ngại về tính hiệu quả của việc duy trì phát triển các trung tâm này, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu lý giải, đầu tư xây dựng một trung tâm ở nước ngoài, đặc biệt ở nước phát triển rất tốn kém, "lấy đâu ra người tâm huyết và có trình độ để vận hành các trung tâm này". Hơn nữa, yếu tố “nhiệm kỳ” cũng là rào cản lớn nhất trong việc xây dựng các chương trình dài hạn, có chiều sâu. “Nếu theo cách làm cũ, chúng ta có thể có những trung tâm văn hóa ở nước ngoài để cắt băng khánh thành và giải ngân, nhưng rồi cũng sẽ chết yểu hoặc sống ngắc ngoải như một số trung tâm hiện nay”. Chỉ rõ thực tế này, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu đề nghị, nên chăng hỗ trợ các hội, đoàn người Việt và nhóm kiều bào tự tổ chức và quản lý các trung tâm văn hóa, thương mại, dịch vụ tại các nước, họ tự trang trải kinh phí bằng các dịch vụ như nhà hàng, siêu thị, hàng hóa… sẽ hiệu quả hơn.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) phát biểu

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị, nên tập trung vào các chương trình cụ thể, như dạy tiếng Việt ở những nước có người Việt Nam sinh sống nhiều, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân có khả năng triển khai dạy tiếng Việt, ban hành quy chuẩn đánh giá trình độ học tiếng Việt, từ đó tổ chức thi để công nhận trình độ... Các trung tâm tại nước ngoài có thể được hỗ trợ khi đạt được số lượng học viên theo mức độ đặt hàng của chương trình mục tiêu. Điểm tiếng Việt sẽ là tiêu chí để phấn đấu cho các học viên và cũng để các cơ quan tại Việt Nam có thể lựa chọn, tuyển dụng và hợp tác.

Xác định rõ hệ giá trị cốt lõi của văn hóa dân tộc -0
ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) phát biểu

ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho rằng, thế giới chưa nhận diện rõ bản sắc văn hóa Việt Nam như nhận diện bản sắc văn hóa của một số nước… vì vậy, việc đầu tư các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài mà chưa làm rõ bản sắc quốc gia sẽ làm giảm hiệu quả đầu tư. Để thế giới nhận diện văn hóa Việt Nam thì Việt Nam phải thể hiện được bản sắc riêng. Theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, khi giới thiệu sản phẩm văn hóa ra thế giới, thì phải "vừa đậm đà bản sắc, vừa chất lượng cao" mới để lại ấn tượng, hình ảnh đẹp trong lòng đối tượng hưởng thụ. Vì vậy, khi chưa hoàn thiện bộ nhận diện và chưa nâng cao chất lượng sản phẩm văn hóa, thì chưa nên đầu tư nhiều cho các trung tâm văn hóa ở nước ngoài.

Quốc hội và Cử tri

ĐBQH Trần Quốc Nam (Ninh Thuận) Ảnh Hồ Long
Diễn đàn Quốc hội

Dứt khoát phải rõ người, rõ việc, rõ cơ chế

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là một trong những điển hình để chúng ta triển khai thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Khẳng định điều này, nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, để có thể đạt mục tiêu đến năm 2030, muộn nhất là 2031 sẽ đưa các nhà máy điện hạt nhân đi vào hoạt động, thì việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án này là hết sức cấp thiết và cấp bách. Và muốn thực hiện được, thì trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội phải rõ người, rõ việc và rõ cơ chế.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) phát biểu
Diễn đàn Quốc hội

Tạo "lối mở" và thực sự "cởi trói" để nhà khoa học yên tâm nghiên cứu

Cơ chế chấp nhận rủi ro trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ là một trong những nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm cho ý kiến khi thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) góp ý dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Chính sách và cuộc sống

Xây dựng nghị định trong bối cảnh luật khung

Tuần trước, trong phát biểu góp ý dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) tại hội trường, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai (TP. Hà Nội) đề xuất bổ sung quy định về trách nhiệm đánh giá tác động và lấy ý kiến rộng rãi với các chính sách có tác động trên phạm vi rộng khi ban hành nghị định; bởi lẽ, tới đây, luật chủ yếu ban hành ở dạng nguyên tắc và rất nhiều vấn đề chính sách sẽ nằm trong các nghị định.

ĐBQH Nguyễn Minh Đức (TP Hồ Chí Minh) phát biểu tại Tổ
Diễn đàn Quốc hội

Các chính sách cần có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, hiệu quả

Thảo luận tại Tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, các đại biểu Quốc hội cho rằng, cần rà soát, nghiên cứu để đưa ra các chính sách có trọng tâm, trọng điểm, về những vấn đề thực sự vướng mắc cần khẩn trương tháo gỡ, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (TP. Hà Nội) phát biểu tại hội trường
Diễn đàn Quốc hội

Tham vấn chính sách - tiếp cận chính sách “từ sớm, từ xa”

Theo chương trình làm việc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội sẽ xem xét, biểu quyết thông qua Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) vào sáng 19.2 tới. Lần đầu tiên “tham vấn chính sách” được luật hóa trong dự thảo Luật này. Điều này sẽ giúp các đối tượng liên quan tiếp cận từ sớm, từ xa đối với các chính sách do Chính phủ quyết định.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận tổ sáng 15.2.
Chính sách và cuộc sống

Lan tỏa tư duy mới và cách làm mới

“Khi Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời, trong giới làm khoa học chúng tôi nói vui với nhau rằng, mình đang khô hạn thì gặp mưa rào, bởi nghị quyết có rất nhiều cơ chế, chính sách cởi mở để giới khoa học đóng góp nhiều hơn nữa cho tiềm lực khoa học công nghệ của quốc gia và phát triển đất nước. Bây giờ, Quốc hội lại ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc nhằm nhanh chóng Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuộc sống. Tôi ủng hộ cao nghị quyết này và tin rằng những người làm khoa học như tôi cũng rất ủng hộ”, ĐBQH Nguyễn Thanh Phương (Cần Thơ), Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Cần Thơ, nói trong cuộc thảo luận tổ sáng qua, 15.2.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại Phiên giải trình
Quốc hội và Cử tri

Nghiên cứu sửa đổi Luật Hải quan phục vụ việc tinh gọn bộ máy

Đảng, Nhà nước ta đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cơ cấu tổ chức của nhiều cơ quan, trong đó có ngành hải quan sẽ có sự thay đổi. Do đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật Hải quan năm 2014 để phục vụ công tác này, đồng thời, khắc phục bất cập, hạn chế đã chỉ ra.

Gỡ nút thắt về thể chế và nguồn lực cho đầu tư tư
Diễn đàn Quốc hội

Gỡ nút thắt về thể chế và nguồn lực cho đầu tư tư

Khẳng định, việc đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 đạt 8% trở lên là có cơ sở và có dư địa thực hiện, song, các đại biểu cho rằng, đây cũng là “bài toán”, là “phép thử” để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo với mục tiêu tăng trưởng 2 con số, đồng thời, đề nghị cần quan tâm hơn nữa đến đầu tư tư, tháo gỡ những nút thắt về thể chế, quy trình thủ tục và đặc biệt là về nguồn lực.

Quang cảnh thảo luận tại hội trường sáng 15.2
Diễn đàn Quốc hội

Bảo đảm cơ chế giám sát, tránh ủy quyền tuỳ tiện

Thảo luận tại hội trường sáng 15.2 về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị tiếp tục hoàn thiện các quy định về đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, bảo đảm cơ chế giám sát, tránh tình trạng ủy quyền tùy tiện, chủ quan, qua đó nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương các cấp.

Thách thức rất lớn
Chính sách và cuộc sống

Thách thức rất lớn

Tờ trình Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên đã chính thức được trình tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV khai mạc ngày 12.2 vừa qua.

ĐBQH Trần Anh Tuấn (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu
Quốc hội và Cử tri

Chính sách phải thực sự mạnh mẽ, khả thi

Thảo luận tại Tổ về Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị, cần phân tích, đánh giá các điều kiện thực hiện để bảo đảm tính khả thi, kèm theo những chính sách thực sự mạnh mẽ để thực hiện thành công Đề án.

Quốc hội thảo luận về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi)
Quốc hội và Cử tri

Phân định rõ thẩm quyền sẽ giúp giải phóng các nguồn lực phát triển

Hoàn thiện quy định về phân quyền, phân cấp, ủy quyền theo hiến định là nội dung quan trọng, căn cơ và thể hiện tính đột phá của dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Dù vậy, thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sáng 14.2, có ý kiến cho rằng, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành, cơ quan ngang Bộ với chính quyền địa phương sẽ tạo thuận lợi trong quá trình điều hành, góp phần giải phóng các nguồn lực phát triển.

Mong có chính sách tốt nhất cho di dân vùng dự án điện hạt nhân tỉnh Ninh Thuận
Quốc hội và Cử tri

Mong có chính sách tốt nhất cho di dân vùng dự án điện hạt nhân tỉnh Ninh Thuận

Theo chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ Chín, Quốc hội Khóa XV, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trong đó, có cơ chế đặc thù: “Cho áp dụng mức giá thu hồi đất, hỗ trợ bồi thường, di dân tái định cư và xây dựng nhà máy Điện hạt nhân ở mức cao nhất theo quy định nhân (x) với 1,5 lần”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên thảo luận về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Diễn đàn Quốc hội

Quy trình lập pháp rút gọn là sự bứt phá trong công tác lập pháp của Quốc hội Khóa XV

Thảo luận về dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), có ý kiến cho rằng, việc thực hiện quy trình lập pháp rút gọn như quy định tại Điều 39 của dự thảo Luật là một sự thay đổi rất lớn và bứt phá, nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng pháp luật, phù hợp với yêu cầu cải cách lập pháp và hành chính và thực hiện nghiêm chủ trương của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Xác định rõ phạm vi, quyền hạn, trách nhiệm của người được ủy quyền
Diễn đàn Quốc hội

Xác định rõ phạm vi, quyền hạn, trách nhiệm của người được ủy quyền

Tham gia thảo luận tại phiên họp tổ sáng 13.2 về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), có ý kiến đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cần xem xét thêm về việc xác định rõ ràng phạm vi, quyền hạn và trách nhiệm của người được ủy quyền, tránh ủy quyền quá rộng dẫn đến mất kiểm soát, hoặc quá hẹp làm giảm hiệu quả làm việc, cũng như có cơ chế giám sát chặt chẽ hơn trong việc ủy quyền.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ Chín. Ảnh Lâm Hiển
Chính sách và cuộc sống

Gỡ nút thắt thể chế

Phát biểu tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh, đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp. Tập trung kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu, kiên quyết chống tiêu cực, lợi ích nhóm. Tinh thần đổi mới lập pháp ấy đã được thể hiện rất rõ ngay trong Kỳ họp bất thường lần thứ Chín đang diễn ra.

ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn)
Diễn đàn Quốc hội

Phù hợp với chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy, bảo đảm tính ổn định của luật

Thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, có ý kiến cho rằng, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết về tổ chức các cơ quan của Quốc hội, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể là phù hợp và thuận lợi cho việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, bảo đảm tính ổn định của luật.