“Vơ bèo gạt tép” để tìm nhân sự ngành khách sạn

Ông Phạm Hồng Dũng - Phó Tổng GĐ Tập đoàn Mường Thanh chia sẻ về những bất cập nguồn nhân lực du lịch hiện nay trong khuôn khổ Diễn đàn Cấp cao Du lịch Việt Nam 2018 khai mạc chiều 5.12 tại Hà Nội.

Điểm nghẽn của du lịch Việt

Tại Phiên thảo luận thứ nhất với chủ đề “Sự cần thiết cơ cấu lại ngành và phát triển Du lịch Việt Nam theo hướng chất lượng, bền vững”, ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển Đại học Fulbright Việt Nam nhận định, nhân lực chất lượng cao là một trong những điểm nghẽn của du lịch Việt Nam.

Ông Thành phân tích, năm 2000, tổng doanh thu ngành du lịch chỉ có 1,23 tỷ USD và tăng lên 22,71 tỷ USD vào năm 2017. Nếu nhìn vào con số thì đây có thể là tăng trưởng ấn tượng, nhưng nếu lấy giá trị ngành du lịch tạo ra chia cho tổng lao động thì tăng trưởng năng suất khá thấp. Đồng thời, so sánh năng suất lao động của Việt Nam với Malaysia thì Việt Nam chỉ bằng bằng 45% và 40% so với Thái Lan. Không chỉ so với các nước, năng suất lao động du lịch thậm chí còn thấp hơn so với nhiều ngành kinh tế khác của Việt Nam, chỉ cao hơn lao động phổ thông.

ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển Đại học Fulbright Việt Nam nhận định, nhân lực chất lượng cao là một trong những điểm nghẽn của du lịch Việt Nam.

Giám đốc Phát triển Đại học Fulbright Việt Nam cũng thẳng thắn chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến chất lượng nhân lực thấp, đó là do chương trình đào tạo hiện nay còn yếu, chưa gắn với thực tế yêu cầu của ngành. Ông Thành nêu dẫn chứng, yêu cầu của thị trường cần kiến thức tổng quát, ngoại ngữ, kỹ năng mềm, tính chuyên nghiệp và thái độ làm việc, năng lực quản lý, lãnh đạo; đào tạo chất lượng đối với các kỹ năng chuyên môn hóa cao. Trong khi đó, các chương trình đào tạo về cử nhân du lịch, tổ chức sự kiện, vận hành tour... đang đi vào các phân ngành hẹp; thiên về nghiệp vụ; thiếu gắn kết giữa chương trình đào tạo tạo với tiêu chuẩn nghề du lịch (VTOS); thiếu đào tạo thực tiễn (tích hợp học và làm).

Chính vì lý do đó, ông Phạm Hồng Dũng, Phó Tổng GĐ Tập đoàn Mường Thanh cho biết, với 60 khách sạn, Mường Thanh cần có 16.000 nhân viên. Thế nhưng, có thời điểm mở 12 khách sạn liên tiếp, với nhu cầu nhân lực lớn, tuyển dụng lực lượng lao động là điều vô cùng khó khăn, do đó, tập đàon này đã phải “vơ bèo gạt tép” để tìm được nhân sự. Cùng với đó, tập đoàn phải tự đào tạo nhân lực bằng nguồn nhân sự cao cấp đến từ nhiều khách sạn quốc tế có kinh nghiệm. "Thực tế chúng tôi vấp phải là những nhân sự mới ra trường, chưa có kinh nghiệm, còn tồn tại một số yếu điểm như kén chọn, thiếu tính kiên nhẫn, nhiệt huyết nhưng lại không muốn làm những công việc phổ thông, điều này rất khó để phát triển nguồn nhân lực", ông Phạm Hồng Dũng nói.

Đào tạo online có thể đáp ứng nhân lực cho du lịch

Chia sẻ về những khó khăn về nhân sự trong lĩnh vực du lịch, khách sạn,  ông Craig Douglas, Phó Chủ tịch điều hành Tập đoàn Khách sạn Lodgis khẳng định, nhìn vào ngành Du lịch 6 năm nay thì thấy đây là khó khăn chung của nhiều quốc gia, không riêng gì Việt nam. "Chúng ta cần một người làm ít nhất hai năm để tích luỹ đủ kinh nghiệm. Tuy nhiên, khi họ đã có đủ kinh nghiệp, khách sạn cần có chương trình để giữ chân họ. Ngoài ra, Hội đồng tư vấn du lịch cũng đang làm việc với nhiều cơ quan quản lý đào tạo để kết nối các doanh nghiệp cùng tham gia quá trình đào tạo và đây là ý tưởng tốt", ông Craig Douglas nói.

Tuy nhiên, để làm được điều trên, theo ông Craig Douglas, chúng ta cần có chương trình chi tiết để doanh nghiệp tham gia cùng và đồng thời ứng dụng các phương pháp đào tạo của các khách sạn lớn. "Chúng tôi từng làm các chương trình qua hình thức online hoặc chia sẻ qua tài liệu, video trực tuyến để đào tạo một số doanh nghiệp nhỏ", ông Craig Douglas nói.

Các chuyên gia khẳng định, đào tạo online có thể đáp ứng nhân lực cho du lịch

Từ quan điểm của người làm giáo dục, Hiệu trưởng Đại học Trực tuyến FUNiX, ông Nguyễn Thành Nam cũng cho rằng, bài toán giáo dục nhân lực cho du lịch vẫn còn nhiều vấn đề nhưng việc đào tạo online có thể đáp ứng được. Lấy ví dụ, Hội An đang thiếu nhân sự dọn phòng trầm trọng, trong khi các trường đại học hầu như không đào tạo người dọn phòng có thể đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Vì vậy, ông Nguyễn Thành Nam cho rằng, việc đào tạo người dọn phòng theo chuẩn quốc tế  hoàn toàn có thể thực hiện qua Internet. Cùng với đó, ông Nam cho rằng, nếu Tổng cục du lịch công nhận các chứng chỉ đào tạo trên mạng thì chắc chắn sẽ có đột phá trong đào tạo nhân sự cho ngành du lịch.

Chia sẻ thêm về chương trình đào tạo trực tuyến dành cho ngành Du lịch, ông Nguyễn Xuân Thành cho rằng, một trong những cách để tăng hiệu quả và cũng là xu hướng chung trong đào tạo hiện nay là sử dụng nền tảng công nghệ để đưa vào giáo dục và phát triển nguồn nhân lực - tạo một Digital Platform mang tính mở. “Chúng ta nên kết hợp với các cơ sở doanh nghiệp để cùng xây dựng một Open Digital Flatform như một trung tâm phát triển nguồn nhân lực trực tuyến, uy tín và có thể tổ chức ở nhiều cấp độ từ lãnh đạo quản lý trở xuống” , Giám đốc Phát triển Đại học Fulbright Việt Nam chia sẻ.