Nghi vấn về lỗ hổng an ninh

Theo The Guardian, áp lực từ phía dư luận đòi giải đáp những thắc mắc về lỗ hổng an ninh khiến một người có vũ trang có thể xâm nhập lên mái nhà nhìn thẳng xuống vị trí cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang phát biểu - đang ngày càng gia tăng.

Theo phía cảnh sát, mái nhà nơi nghi phạm đứng cách nơi ông Trump đứng diễn thuyết chưa đầy 150m, một khoảng cách mà một tân binh của Quân đội Hoa Kỳ phải bắn trúng mục tiêu bằng kích thước người thật để đủ điều kiện sử dụng súng trường M-16.

Dân biểu Mike Turner, người đứng đầu phe Cộng hòa của Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ đặt ra câu hỏi khi trên chương trình State of the Union của CNN hôm 14.7: "Làm sao mà một người có thể ở trên mái nhà với một vũ khí và cố gắng ám sát trong khi mật vụ đang ở đó?”. Ông cũng cho rằng, việc thậm chí người dân ở đó cũng phát hiện có một người đàn ông cầm súng trường và cố gắng báo động cho cảnh sát là điều đáng lo ngại.

Đáng chú ý là vị trí của kẻ xả súng nằm ngoài vành đai an ninh, làm dấy lên câu hỏi về quy mô của phạm vi an ninh cũng như những nỗ lực rà soát và bảo vệ tòa nhà và cách kẻ xả súng có thể lên được sân thượng.

Các nguồn tin thực thi pháp luật cho biết, một phần cuộc điều tra bao gồm việc xem xét liệu Cơ quan Mật vụ Mỹ có đủ nguồn lực để bảo vệ ông Trump khi chỉ còn vài ngày nữa là ông chính thức trở thành ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa hay không. Ngoài ra, các thủ tục được thực hiện như thế nào mà lại xuất hiện lỗ hổng an ninh lớn như vậy?

Cựu Phó Giám đốc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) Andrew McCabe giải thích trong chương trình State of the Union rằng, một trong những yếu tố cơ bản nhất của quy trình an ninh đối với một địa điểm ngoài trời, có phạm vi rộng khó kiểm soát là phải loại bỏ tầm nhìn đến vị trí của người được bảo vệ.

Theo CNN, hiện vẫn chưa rõ làm thế nào mà kẻ nổ súng có thể tiếp cận được mái nhà ở khoảng cách tương đối gần, hoặc tại sao tòa nhà đó lại nằm ngoài vành đai an ninh "cứng".

Mật vụ đã được thông báo về nghi phạm?

Cảnh sát trưởng Michael T. Slupe của hạt Butler, bang Pennsylvania, nơi xảy ra vụ mưu sát, tiết lộ với CNN rằng, trước khi vụ việc xảy ra, cảnh sát địa phương đã nhận được cuộc gọi về một người khả nghi bên ngoài khu vực sự kiện. Cuộc gọi ban đầu không cho biết người khả nghi đó có súng.

Trong quá trình tìm kiếm, các cảnh sát thị trấn đã phát hiện tay súng đang ở trên mái nhà. Ngay lập tức, một cảnh sát tìm cách leo lên tiếp cận nhưng bị kẻ nổ súng phát hiện. Bị chĩa súng vào người, viên cảnh sát đành thúc thủ. Ngay sau đó, nghi phạm bắt đầu nổ súng.

Trước đó, một nhân chứng tên Ben Macer nhìn thấy nghi phạm di chuyển từ mái nhà này sang mái nhà khác. Ông Macer nói với CNN rằng ông đã lập tức thông báo với một cảnh sát.

Các nhân chứng khác cũng kể với phóng viên họ nhìn thấy một người có đặc điểm giống với kẻ xả súng đang mang theo một khẩu súng trường bên ngoài hàng rào an ninh.

Theo một viên chức thực thi pháp luật cấp cao, kẻ nổ súng đã bị lực lượng thực thi pháp luật địa phương phát hiện và nghĩ rằng hắn có thể đã hành động đáng ngờ gần các máy đo từ trường của sự kiện. Họ đã phát thông báo qua radio để theo dõi hắn và thông tin đó cũng được chuyển đến Cơ quan Mật vụ Mỹ.

FBI hiện là cơ quan dẫn đầu điều tra vụ mưu sát, nhưng vấn đề về lỗ hổng an ninh sẽ do Bộ An ninh Nội địa, Mật Vụ Mỹ và Quốc hội Mỹ xem xét. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson tuyên bố cơ quan này sẽ tiến hành "một cuộc điều tra toàn diện". "Người dân Mỹ xứng đáng được biết sự thật" - ông Johnson viết trên X, đồng thời nói rằng, Giám đốc Cơ quan Mật vụ Mỹ Kimberly Cheatle và các quan chức liên quan khác của Bộ An ninh nội địa và FBI sẽ phải điều trần trước Quốc hội càng sớm càng tốt.

Thông tin ban đầu về nghi phạm

Nghi phạm Thomas Matthew Crooks, 20 tuổi, sống ở Bethel Park thuộc bang Pennsylvania, đã bị lực lượng an ninh tiêu diệt ngay tại chỗ sau khi gây án. Các nhân viên điều tra cho biết, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều thiết bị nổ trong ô tô và nhà của hung thủ.

Các viên chức FBI cho biết, họ đang rà soát lý lịch và các hoạt động truyền thông xã hội của Crooks. Ứng dụng trò chuyện Discord, một nền tảng truyền thông xã hội phổ biến với những người chơi trò chơi trực tuyến, cho biết Crooks dường như đã có một tài khoản nhưng hiếm khi sử dụng và không sử dụng trong vài tháng qua. Không có bằng chứng nào cho thấy anh ta sử dụng tài khoản của mình để cổ xúy bạo lực hoặc thảo luận về quan điểm chính trị của mình, một phát ngôn viên của Discord cho biết.

Khuynh hướng chính trị của Crooks cũng không rõ ràng. Hồ sơ cho thấy, Crooks đã đăng ký là cử tri Cộng hòa ở Pennsylvania, nhưng các báo cáo tài chính chiến dịch liên bang cũng cho thấy người này đã tặng 15 USD cho một ủy ban hành động chính trị tiến bộ vào ngày 20.1.2021, ngày Tổng thống Biden tuyên thệ nhậm chức.

Crooks tốt nghiệp trường trung học Bethel Park vào năm 2022. Trong một video về buổi lễ tốt nghiệp của trường được đăng trực tuyến, Crooks trông gầy gò và đeo kính. Khu học chánh cho biết, họ sẽ hợp tác toàn diện với các nhà điều tra. Năm cuối cấp, Crooks nằm trong số một số học sinh được trao giải thưởng về toán và khoa học, theo một bài báo của Tribune-Review vào thời điểm đó.

Frederick Mach, đội trưởng đội súng trường ở trường cho biết, Crooks đã thử sức ở đội súng trường của trường nhưng bị từ chối vì bắn tệ.

Jason Kohler, người học cùng trường trung học nhưng không học chung lớp với Crooks, cho biết Crooks bị bắt nạt ở trường và thường ngồi một mình vào giờ ăn trưa.

Crooks đã sử dụng một khẩu súng trường kiểu AR, mà các nhà chức trách cho biết họ tin rằng đã được cha anh ta mua. Kevin Rojek, đặc vụ FBI phụ trách tại Pittsburgh, cho biết các nhà điều tra vẫn chưa biết liệu anh ta có lấy khẩu súng mà không có sự cho phép của cha mình hay không.

Những hình ảnh về thi thể của Crooks được AP xem xét cho thấy anh ta dường như đã mặc một chiếc áo phông của Demolition Ranch, một kênh YouTube nổi tiếng thường xuyên đăng tải các video ghi lại cảnh người sáng tạo ra kênh này bắn súng lục và súng trường tấn công vào các mục tiêu bao gồm cả ma nơ canh hình người.

Chưa xác định được động cơ của nghi phạm

Theo FBI, đến nay chưa phát hiện nghi phạm Thomas Matthew Crooks - đối tượng gây ra vụ nổ súng nhằm vào ông Trump, có vấn đề liên quan tiền sử bệnh tâm thần hay không, song khẳng định sẽ xem xét lại các tài khoản mạng xã hội, vũ khí được sử dụng trong vụ việc và các bằng chứng ADN liên quan.

Hãng tin Reuters cho hay, FBI xác định nghi phạm đã hành động một mình, song cuộc điều tra đang ở giai đoạn đầu vẫn chưa xác định được hệ tư tưởng liên quan nghi phạm.

Việc tìm ra động cơ đằng sau vụ nổ súng nhằm vào ông Trump là một trong những ưu tiên hàng đầu của FBI, đồng thời cơ quan này cảnh báo, các lời đe dọa bạo lực trên không gian mạng đã gia tăng, đặc biệt sau khi xảy ra vụ việc.