Tháo gỡ vấn đề chung - riêng

Hướng tới giải pháp cho cuộc xung đột Ukraine

Trong 1 tuyên bố sau cuộc gặp, người phát ngôn của Tổng thống Ai Cập Bassam Rady cho biết, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi nhấn mạnh với Ngoại trưởng Sergey Lavrov rằng, quốc gia này sẵn sàng hỗ trợ nỗ lực đối thoại và ngoại giao, thông qua các cuộc tiếp xúc quốc tế với tất cả các bên tại Ukraine, cả theo khuôn khổ song phương và đa phương. Tổng thống Ai Cập đã nhắc lại tầm quan trọng của việc ưu tiên đối thoại và các giải pháp ngoại giao để giải quyết cuộc xung đột Ukraine, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ của Ai Cập đối với tất cả những nỗ lực, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải quyết cuộc khủng hoảng này. Theo đó, Ngoại trưởng Nga đã thông báo tóm tắt cho Tổng thống Ai Cập về những diễn biến gần đây của cuộc khủng hoảng ở Ukraine, cùng những bước đi mới nhất của Nga ở cấp độ quốc tế để giải quyết vấn đề này.

Gần đây, Ai Cập đã phối hợp với Liên đoàn Ảrập (AL) thành lập Nhóm liên lạc khủng hoảng Ukraine để tổ chức các cuộc gặp với các quan chức Nga và Ukraine, nhằm đạt được một giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng hiện nay. Ngoại trưởng Nga cũng đã chuyển tới Tổng thống Ai Cập thông điệp của Tổng thống Nga Vladimir Putin đánh giá cao sáng kiến thành lập nhóm liên lạc khủng hoảng Ukraine của Ai Cập. Ngoài ra, trong cuộc gặp mặt này, hai bên cũng đã thảo luận các vấn đề trong khuôn khổ hợp tác song phương giữa Ai Cập và Nga, đặc biệt là trong lĩnh vực cung cấp ngũ cốc và lương thực, dầu khí, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ngũ cốc và năng lượng toàn cầu hiện nay. Cùng với đó là các biện pháp thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược song phương thông qua các dự án phát triển chung đang diễn ra.

Ông Abdel Fattah El-Sisi đánh giá cao mức độ hợp tác giữa Nga và Ai Cập, đặc biệt là thông qua các dự án của Nga tại Ai Cập, bao gồm dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên El-Dabaa và Khu công nghiệp của Nga trong Khu kinh tế kênh đào Suez. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Nga Lavrov cũng đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Ai Cập Sameh Shoukry tại trụ sở của Bộ Ngoại giao Ai Cập. Hai Ngoại trưởng đã đề cập đến các chủ đề hợp tác song phương và trao đổi tầm nhìn về một số vấn đề khu vực và quốc tế.

Cam kết bảo đảm nguồn cung ngũ cốc

Ai Cập là một trong những nước nhập khẩu lúa mì lớn nhất thế giới, nước này đã mua khoảng 80% lượng lúa mì nhập khẩu từ Nga và Ukraine trong năm 2021, song, khi cuộc xung đột Nga và Ukraine bùng phát từ cuối tháng 2 vừa qua đã làm gián đoạn các chuyến hàng và đẩy giá hàng hóa toàn cầu tăng cao, gây ra một cú sốc tài chính cho nhiều quốc gia, trong đó có Ai Cập. Một cuộc phong tỏa các cảng của Ukraine bởi hạm đội Biển Đen của Nga đã khiến hàng chục triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt, làm trầm trọng thêm tình trạng tắc nghẽn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh ngày càng lo ngại về cuộc khủng hoảng lương thực, hôm 22.7, Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc đã ký một thỏa thuận nhằm tái khởi động hoạt động xuất khẩu lúa mì của Ukraine bằng đường biển. Song, cuộc tấn công của Nga vào Odessa một ngày sau đó khiến các chuyên gia nghi ngờ khả năng thỏa thuận được thực thi.

Trong bối cảnh các bên lo ngại thỏa thuận nối lại xuất khẩu của Ukraine từ biển Đen vẫn chưa chắc chắn, Nga mong muốn trấn an đối tác về sản xuất ngũ cốc của mình, và sẽ bảo đảm về nguồn cung cấp ngũ cốc. Tại cuộc họp báo chung, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhấn mạnh rằng, Nga sẽ cam kết về việc tuân thủ mọi thoả thuận của các nhà sản xuất ngũ cốc của Nga. Quốc gia này hiện đã thảo luận về các khía cạnh hợp tác cụ thể trong lĩnh vực này, đồng thời tán thành về các cuộc tiếp xúc thêm giữa các bộ liên quan và có hiểu biết chung về nguyên nhân của cuộc khủng hoảng ngũ cốc.

Hơn nữa, Nga sẽ yêu cầu giải quyết gói gọn cả hai vấn đề này. Vấn đề về xuất khẩu ngũ cốc Ukraine sẽ được giải quyết thông qua việc thành lập một trung tâm điều phối ở Istanbul, bảo đảm phía Ukraine rà phá thủy lôi trong lãnh hải của họ và cho phép các tàu rời đi. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Nga bày tỏ hy vọng Liên Hợp Quốc sẽ thành công trong việc dỡ bỏ các hạn chế bất hợp pháp đối với vận chuyển. Hiện nay, khoảng 70 tàu nước ngoài đến từ gần 17 quốc gia đang bị mắc kẹt ở cảng Ukraine, và một trong số đó dự kiến sẽ chuyên chở lương thực tới Ai Cập.

Còn nhiều dư địa hợp tác

Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry hy vọng, Nga và Ai Cập sẽ tiếp tục quan hệ hợp tác vững mạnh trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau và vì lợi chung. Ông cho biết, Nga và Ai Cập hiện hợp tác trong nhiều lĩnh vực và có nhiều dự án chung ở tầm quốc gia, đồng thời Ai Cập cũng bày tỏ quan tâm đến việc thực thi tất cả các dự án này. Cũng theo Ngoại trưởng Ai Cập, hai bên đã thảo luận về mối quan hệ của Ai Cập với nhóm BRICS (gồm Nga, Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và các tổ chức khác.

Về vấn đề này, ông Sergey Lavrov nói rằng, Nga hoan nghênh việc Ai Cập muốn trở thành đối tác đối thoại trong SCO cũng như việc Cairo muốn tham gia khối BRICS mở rộng (BRICS+). Ngoại trưởng Nga cho biết thêm, dự kiến sẽ có quyết định (về việc trao quy chế này) tại hội nghị thượng đỉnh SCO tiếp theo vào tháng 9, chúng tôi hoan nghênh sự tham gia của Ai Cập trong định dạng BRICS +. Nhân dịp này, ông Sergey Lavrov khẳng định Nga sẵn sàng cung cấp hệ thống xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ cho Ai Cập nếu quốc gia Bắc Phi này có nhu cầu.

Ngay trước chuyến thăm Ai Cập của Ngoại trưởng Nga, tập đoàn năng lượng nguyên tử Rosatom của Nga đã khởi công xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Ai Cập với 4 lò phản ứng. Trong những năm gần đây, Nga và Ai Cập đã tăng cường quan hệ quân sự đáng kể khi Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sissi và người đồng cấp Nga Vladimir Putin phát triển mối quan hệ cá nhân thân thiết giúp gia tăng và hợp tác kinh tế.
Thủ đô Cairo, Ai Cập là chặng dừng chân đầu tiên trong chuyến công du châu Phi kéo dài 5 ngày của Ngoại trưởng Nga tới 4 nước châu Phi. Dự kiến ông Sergey Lavrov sẽ tới Ethiopia, Uganda và Cộng hòa Congo, nhằm thảo luận về một loạt vấn đề quốc tế và khu vực, cũng như triển vọng hợp tác song phương giữa Nga và các nước này.