Luật pháp quốc tế về không gian mạng:

Tại sao “Công ước Liên Hợp Quốc về tội phạm mạng” lỡ hẹn?

Trải qua nhiều năm chuẩn bị, dự thảo Công ước chung của Liên Hợp Quốc (LHQ) về tội phạm công nghệ thông tin cuối cùng đã không thể đạt được sự đồng thuận tại cuộc họp cuối cùng của Liên Hợp Quốc vào tháng 2.2024, bỏ lỡ cơ hội trở thành văn bản pháp luật quốc tế toàn diện đầu tiên điều chỉnh lĩnh vực này.

Sau 10 năm thương lượng tại các nhóm công tác liên chính phủ, năm 2019, LHQ đã nhất trí thành lập cơ chế Ủy ban đặc biệt nhằm xây dựng một công ước quốc tế chống việc sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông cho mục đích phạm tội (hay còn gọi là Công ước LHQ về tội phạm mạng). Sự ra đời của cơ chế Ủy ban đặc biệt của LHQ phản ánh quan tâm của cộng đồng quốc tế trước mối đe dọa ngày càng gia tăng từ các loại tội phạm sử dụng công nghệ thông tin, đồng thời thể hiện nỗ lực của các nước thành viên LHQ sớm cho ra đời văn kiện pháp lý quốc tế đầu tiên điều chỉnh vấn đề này.

Dự thảo Công ước LHQ về tội phạm mạng trải qua 7 vòng đàm phán. Ảnh: UN
Dự thảo Công ước LHQ về tội phạm mạng trải qua 7 vòng đàm phán. Ảnh: UN

Dự thảo công ước mới được công bố vào tháng 11.2023 đề cập đến những thách thức và mối đe dọa hiện đại trong lĩnh vực an ninh thông tin quốc tế (gồm cả tội phạm sử dụng tiền điện tử), đưa ra các yếu tố mới của tội phạm sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông; mở rộng phạm vi hợp tác quốc tế trong các vấn đề dẫn độ và trợ giúp pháp lý trong các vụ án hình sự, bao gồm xác định, bắt giữ, tịch thu và trả lại tài sản.

Tuy nhiên, sau 7 vòng đàm phán, trong đó, vòng đàm phán quan trọng cuối cùng diễn ra vào tháng 1.2024, các quốc gia hàng đầu vẫn chưa tìm được tiếng nói chung trong vấn đề này.

Vấn đề quyền riêng tư

Một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất, quyền con người (Điều 5), trong đó bao gồm quyền riêng tư và quyền tự do ngôn luận cùng các biện pháp bảo vệ (Điều 24), cuối cùng đã không đạt được sự đồng thuận. Một số quốc gia không muốn có tham chiếu đến quyền con người trong công ước, lập luận rằng công ước về tội phạm mạng nên áp dụng cách tiếp cận tương tự như Công ước LHQ về chống tham nhũng (UNCAC). Tuy nhiên, quan điểm này đã bị nhiều quốc gia thành viên phản đối, bao gồm các nước phương Tây và một số quốc gia ở Mỹ Latin, châu Á và châu Phi.

Tác động chưa từng có của công ước đối với quyền con người (bao gồm quyền riêng tư và quyền tự do ngôn luận) là mối quan tâm chính của xã hội dân sự.

Phạm vi hợp tác quốc tế

Một vấn đề gây bất đồng khác là phạm vi hợp tác về bằng chứng điện tử. Trước đó, Ủy ban đề xuất một phạm vi hợp tác rộng hơn về bằng chứng điện tử, bao gồm cả “tội phạm nghiêm trọng” nói chung, có thể kết hợp với một chương hình sự hóa hẹp và một số loại thỏa thuận về cách thức các tội phạm khác có thể được thêm vào công ước trong tương lai. Tuy nhiên, một số nước phản đối điều này, cho rằng mở rộng phạm có thể gây ra rủi ro về nhân quyền.

Chương tội phạm hóa

Chương “tội phạm hóa” (những hành vi nào được coi là phạm tội) cũng gây ra những tranh cãi gay gắt về liệu công ước có nên điều chỉnh nhiều loại tội phạm hơn hay nên thu hẹp hơn. Điều 60 trong đề xuất của Ủy ban yêu cầu các quốc gia phải hình sự hóa các hành vi phạm tội được thiết lập theo các công ước và nghị định thư của LHQ nếu những hành vi này được thực hiện bằng công nghệ thông tin và truyền thông. Điều khoản này sẽ bắt buộc các quốc gia thành viên phải hình sự hóa các hành vi phạm tội như buôn bán vũ khí, buôn bán ma túy và buôn người nếu được thực hiện trực tuyến.

Sau 7 vòng đàm phán, các nước vẫn chưa tìm ra câu trả lời thống nhất cho các vấn đề: đây có phải là một công ước tập trung vào tội phạm mạng hay một công cụ rộng hơn để hình sự hóa và tạo điều kiện cho hợp tác quốc tế về nhiều loại hình tội phạm? Hiện tại, công ước vẫn là sự pha trộn khó hiểu của cả hai, và có lẽ đó là lý do tại sao các quốc gia thành viên lại khó đạt được sự đồng thuận như vậy.

Ý kiến bạn đọc

Quốc tế

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội

Các hãng thông tấn, báo chí của Uzbekistan đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đặc biệt là cuộc hội đàm giữa hai nhà lập pháp cao nhất, trong đó, nhấn mạnh rằng, Thỏa thuận hợp tác đầu tiên được ký kết giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Uzbekistan sẽ là cơ sở vững chắc thúc đẩy quan hệ liên nghị viện nói riêng và giữa hai quốc gia nói chung.

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam

Những ngày qua, các hãng thông tấn, báo chí đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn. Trong đó, các cơ quan thông tấn báo chí đặc biệt nhấn mạnh phát biểu của Tổng thống Uzbekistan trong cuộc tiếp Chủ tịch Quốc hội, rằng Tashkent ủng hộ thúc đẩy mối quan hệ thực chất với Việt Nam.

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI
Thế giới 24h

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường, từ việc tiêu thụ năng lượng lớn, phát thải khí nhà kính cho đến rác thải điện tử và ảnh hưởng tới đa dạng sinh học. Để giảm thiểu tác động tiêu cực này, cần có sự kết hợp giữa thiết kế sản phẩm AI bền vững, chính sách quản lý hiệu quả và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Nguồn: ITN
Quốc tế

Các dân tộc trên thế giới kỷ niệm như thế nào?

Mặc dù không có ngày lễ mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử như ngày Giỗ Tổ Hùng Vương của Việt Nam, nhiều dân tộc trên thế giới vẫn tổ chức những ngày lễ đặc biệt để tưởng nhớ về lịch sử và các vị vua lập quốc có công lớn. Những nghi lễ này không chỉ thể hiện lòng tri ân những người quan trọng, nhằm hướng về cội nguồn mà còn là dịp để gìn giữ và vun đắp bản sắc dân tộc cùng những giá trị văn hóa truyền thống.

Uzbekistan và Việt Nam: Cùng hướng tới những cơ hội hợp tác mới
Theo dòng sự kiện

Uzbekistan và Việt Nam: Cùng hướng tới những cơ hội hợp tác mới

Tiến sĩ Tulanbay Kurbanov - Chuyên gia quan hệ quốc tế, thành viên Liên hiệp nhà báo Uzbekistan, IPU-150
Từ ngày 4-8.4, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Phu nhân thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU). Đây được đánh giá là chuyến thăm mang tính lịch sử, giúp đưa đến những cơ hội hợp tác mới cho Uzbekistan và Việt Nam.

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân
Quốc tế

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân

Trước tình trạng dân số suy giảm nghiêm trọng, Chính phủ Trung Quốc đã “mạnh tay” triển khai hàng loạt biện pháp khuyến khích sinh con, trong đó nổi bật là chính sách trợ cấp tiền mặt, hỗ trợ chăm sóc trẻ em và ưu đãi cho các bà mẹ mới sinh. Tuy nhiên, số lượng các cuộc hôn nhân mới ở Trung Quốc đã giảm một phần năm, xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận vào năm ngoái, đánh dấu một sự thụt lùi đối với những nỗ lực của chính phủ nhằm đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang đe dọa nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ
Thế giới 24h

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ

Ngày 4.4, Trung Quốc đã công bố mức thuế bổ sung 34% đối với hàng hóa của Hoa Kỳ để đáp trả thuế đối ứng mà Tổng thống Donald Trump vừa công bố. Đây là động thái leo thang nghiêm trọng nhất trong cuộc chiến thương mại mới nhất của nước này với Mỹ, làm dấy lên lo ngại về suy thoái kinh tế và nguy cơ sụp đổ của thị trường chứng khoán toàn cầu. Trong khi đó, một số nước tỏ ra thận trọng và muốn tiếp tục đàm phán.

Báo chí Armenia: Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam tạo động lực cho quan hệ song phương, vì lợi ích và thịnh vượng của nhân dân hai nước
Theo dòng sự kiện

Báo chí Armenia: Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam tạo động lực cho quan hệ song phương, vì lợi ích và thịnh vượng của nhân dân hai nước

Các trang tin điện tử chính thức của Armenia, Quốc hội Armenia, Hãng Thông tấn quốc gia của Armenia và các tờ báo của nước này (Armeni Info, Armenia Press, aravot.am, 1lurer.am, News.am…) liên tục nêu đậm nét, cập nhật thông tin, hình ảnh, video về các hoạt động trong chuyến thăm cấp chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn Đại biểu cấp cao Việt Nam, không chỉ trên website mà trên cả các trang mạng xã hội X (Twitter)… nêu bật nội dung và ý nghĩa chuyến thăm, sự đón tiếp trọng thị và kết quả chuyến thăm.

Trang web Quốc hội Armenia đưa tin đậm nét về chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam
Việt Nam và các nước

Trang web Quốc hội Armenia đưa tin đậm nét về chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam

Trang thông tin của Quốc hội Armenia - parliament.am đã đưa tin đậm nét về các hoạt động của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn làm trưởng đoàn đang ở thăm Armenia, ngay từ khi đoàn đặt chân tới sân bay quốc tế Zvartnots, ở Thủ đô Yerevan của Armenia.

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng
Thế giới 24h

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng

Singapore đã thắt chặt giám sát theo quy định đối với lĩnh vực vận tải của mình bằng cách chỉ định 17 doanh nghiệp là các doanh nghiệp quan trọng phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn của Chính phủ. Luật Các doanh nghiệp vận tải quan trọng, có hiệu lực từ đầu tháng 4, nhằm mục đích bảo vệ các dịch vụ vận tải thiết yếu khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn do "các tác nhân độc hại" gây ra.

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai
Thế giới 24h

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai

Tổng thống Donald Trump hôm 2.4 tuyên bố áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ, trong đó ông sẽ áp mức thuế đối ứng 46% đối với 90% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, cao thứ 2 trong số các nước xuất khẩu vào thị trường Mỹ, chỉ sau Campuchia (mức thuế 49% đối với 97% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ).

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ
Thế giới 24h

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ

Sau nhiều tuần dự đoán, cuối cùng Tổng thống Donald Trump đã chính thức hiện thực hóa lời đe dọa áp thuế quan đối ứng vào ngày 2.4 (giờ Mỹ) với mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và mức thuế cao hơn đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.

Phản ứng của các nước trước thông báo áp thuế đối ứng của Mỹ
Thế giới 24h

Phản ứng của các nước trước thông báo áp thuế đối ứng của Mỹ

Trong thông báo tại Vườn Hồng, Trump cho biết ông sẽ áp dụng mức thuế quan cao đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại đáng kể với Hoa Kỳ trong khi áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia để ứng phó với tình trạng ông gọi là trường hợp khẩn cấp về kinh tế. Một số nước phản ứng gay gắt và đe dọa trả đũa trong khi phần lớn các nước phản ứng thận trọng trước tuyên bố này.