Chỉ thị đưa ra nguyên tắc “hiệu quả năng lượng là trên hết” và tuyên bố rằng cung và cầu năng lượng phải hiệu quả hơn bằng cách tiết kiệm năng lượng sử dụng cuối cùng một cách hiệu quả về mặt chi phí, các sáng kiến đáp ứng nhu cầu và chuyển đổi, truyền tải và phân phối năng lượng hiệu quả hơn. Về bản chất, nó tìm cách ưu tiên hiệu quả năng lượng trong tất cả các khía cạnh của quy hoạch, chính sách và đầu tư lớn, đặc biệt là những khoản vượt quá 100 triệu euro hoặc 175 triệu euro cho các dự án cơ sở hạ tầng giao thông.
Chỉ thị này mở rộng phạm vi áp dụng đến nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm xây dựng, giao thông, nước, công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), nông nghiệp và lĩnh vực tài chính. Bằng cách đó, nó nhằm mục đích cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng trên diện rộng, giải quyết các cách tiêu thụ và sử dụng năng lượng đa dạng.
Một trong những mục tiêu đầy tham vọng nhất của Chỉ thị là tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng trên toàn EU vào năm 2030, đồng thời sửa đổi các yêu cầu về hệ thống quản lý năng lượng cũng như kiểm toán năng lượng. Các quốc gia thành viên đã cam kết bảo đảm chung rằng mức tiêu thụ năng lượng cuối cùng vào năm 2030 thấp hơn 11,7% so với dự báo đưa ra vào năm 2020. Mục tiêu nghiêm ngặt này đặt ra lộ trình rõ ràng để giảm tiêu thụ năng lượng và giảm thiểu tác động môi trường. Tất cả các quốc gia thành viên có nghĩa vụ đóng góp để đạt được mục tiêu chung của EU. Họ nhất trí những đóng góp và lộ trình mang tính định hướng của quốc gia nhằm đạt được mục tiêu trong các kế hoạch tổng hợp về năng lượng và khí hậu quốc gia. Mục tiêu tiết kiệm năng lượng hàng năm cho mức tiêu thụ năng lượng cuối cùng sẽ tăng dần từ năm 2024 đến năm 2030. Các quốc gia thành viên sẽ bảo đảm mức tiết kiệm hàng năm mới trung bình là 1,49% mức tiêu thụ năng lượng cuối cùng trong giai đoạn này, tăng so với yêu cầu hiện tại là 0,8% và dần dần đạt 1,9% vào ngày 31.12.2030.
Nghĩa vụ cụ thể để đạt được các mục tiêu
Để bảo đảm thực hiện các mục tiêu này, Chỉ thị đưa ra một loạt biện pháp và nghĩa vụ. Ví dụ, các quốc gia thành viên có nghĩa vụ thúc đẩy các kế hoạch sưởi ấm và làm mát cục bộ tại các đô thị có dân số trên 45.000 người. Điều này thúc đẩy sự tích hợp của các nguồn năng lượng tái tạo, nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng năng lượng ở cấp địa phương. Chỉ thị tạo tiền đề để đạt được nguồn cung cấp hệ thống sưởi và làm mát khu vực đã được khử carbon hoàn toàn vào năm 2050.
Hơn nữa, Chỉ thị còn củng cố vai trò mẫu mực của khu vực công trong việc thúc đẩy các hoạt động sử dụng năng lượng hiệu quả. Khu vực công được yêu cầu đạt mức giảm tiêu thụ năng lượng hàng năm là 1,9%, không bao gồm giao thông công cộng và lực lượng vũ trang. Ngoài ra, các cơ quan công quyền được yêu cầu cải tạo ít nhất 3% tổng diện tích sàn của các tòa nhà thuộc sở hữu của họ hàng năm. Điều này không chỉ làm giảm mức tiêu thụ năng lượng mà còn làm gương cho khu vực tư nhân và công chúng. Khu vực công cũng sẽ đóng vai trò thúc đẩy sự phát triển của thị trường dịch vụ năng lượng. Hợp đồng hiệu suất năng lượng sẽ được ưu tiên thực hiện các dự án tiết kiệm năng lượng trong khu vực công bất cứ khi nào có thể.
Các trung tâm dữ liệu, đóng vai trò quan trọng trong thời đại kỹ thuật số, cũng phải tuân theo các nghĩa vụ theo Chỉ thị. Một trong những điều khoản chính của Chỉ thị này là yêu cầu các nhà khai thác trung tâm dữ liệu tiết lộ nhu cầu năng lượng của họ trên cơ sở dữ liệu tổng hợp có sẵn công khai. Sự minh bạch này không chỉ giúp theo dõi việc sử dụng năng lượng mà còn khuyến khích các nhà khai thác tối ưu hóa mức tiêu thụ năng lượng của họ. Hiện họ được yêu cầu giám sát và công bố hiệu suất năng lượng của mình thông qua cơ sở dữ liệu cấp EU. Sáng kiến này rất quan trọng để theo dõi và cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng trong các trung tâm dữ liệu, vốn nổi tiếng với các hoạt động tiêu tốn nhiều năng lượng.
