Đại dịch Covid-19 có thể sắp kết thúc

- Thứ Sáu, 16/09/2022, 06:21 - Chia sẻ

Đó là nhận định mới đây của Tổng giám đốc Tổ chức y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus trong một cuộc họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ.  Theo ông, sự kết thúc đại dịch Covid-19 “đang trong tầm mắt”.

Tận dụng cơ hội ngay bây giờ

Người đứng đầu WHO cho biết, số lượng các trường hợp mắc Covid-19 mới được báo cáo đã giảm đáng kể, đồng thời kêu gọi các quốc gia tiếp tục nỗ lực chống lại căn bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 6,5 triệu người trên toàn thế giới cho tới nay. Tổng Giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus khẳng định: “Chúng ta chưa bao giờ ở vị trí tốt hơn để chấm dứt đại dịch”. Ông cho hay, các trường hợp nhiễm mới được báo cáo về căn bệnh này, vốn đã giết chết hàng triệu người và lây nhiễm cho hơn 610 triệu người (tính đến ngày 15.9) kể từ khi xuất hiện vào cuối năm 2019, đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 3 năm 2020.

Nguồn: ITN
Nguồn: ITN

Thực tế, Tiến sĩ Tedros chính thức tuyên bố Covid-19 là tình trạng khẩn cấp về cộng đồng cần quan tâm của quốc tế vào tháng 1.2020 và đến tháng 3.2020, ông mô tả đợt bùng phát Covid-19 là đại dịch toàn cầu. Còn theo thông tin mới nhất trong báo cáo hàng tuần về Covid-19, cơ quan y tế của LHQ cho biết số người chết đã giảm 22% trong tuần qua, chỉ hơn 11.000 người được báo cáo trên toàn thế giới. Có 3,1 triệu ca mắc mới, giảm 28%, tiếp tục một tuần giảm số ca dương tính mới ở khắp mọi nơi trên toàn cầu. Tuy nhiên, WHO cảnh báo, việc kiểm tra và giám sát Covid-19 được nới lỏng ở nhiều quốc gia đồng nghĩa với nhiều trường hợp nhiễm mới sẽ không được chú ý và báo cáo.

Dẫu vậy, việc giảm các ca tử vong và mắc mới cho thấy tín hiệu khả quan. Lãnh đạo cao nhất của WHO ví von: “Một vận động viên marathon không dừng lại khi vạch đích xuất hiện”. “Cô ấy chạy chăm chỉ hơn, với tất cả năng lượng còn lại. Chúng ta cũng vậy”. “Chúng ta có thể nhìn thấy vạch đích, chúng ta đang ở vị trí chiến thắng, nhưng bây giờ sẽ rất tệ nếu ngừng chạy thời điểm này, bây giờ là lúc chạy chăm chỉ hơn để bảo đảm rằng chúng ta sẽ vượt qua vạch đích và gặt hái phần thưởng cho tất cả những gì chúng ta đã làm việc chăm chỉ”. Vì vậy, ông thúc giục “nếu chúng ta không tận dụng cơ hội này ngay bây giờ, chúng ta có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến thể hơn, nhiều người chết hơn, nhiều gián đoạn hơn và nhiều sự không chắc chắn hơn”, đồng thời nhấn mạnh để làm được điều đó, “tất cả các quốc gia, nhà sản xuất, cộng đồng và cá nhân đều phải đứng lên nắm bắt cơ hội”.

Trong nỗ lực giúp các quốc gia thực hiện những gì cần thiết để kiềm chế virus, WHO đã công bố sáu bản tóm tắt chính sách. Chúng là những bản tóm tắt, dựa trên bằng chứng và kinh nghiệm của 32 tháng qua của thế giới khi đối mặt với đại dịch, phác thảo những gì hiệu quả nhất để cứu sống nhiều sinh mạng, bảo vệ hệ thống y tế cũng như tránh gián đoạn kinh tế và xã hội trên toàn cầu. Theo ông Tedros, “những bản tóm tắt chính sách này là lời kêu gọi khẩn cấp cho các chính phủ xem xét kỹ các chính sách của họ, cũng như củng cố chúng để đối phó với đại dịch Covid-19 và các mầm bệnh có khả năng gây đại dịch trong tương lai”.

Các tài liệu trên bao gồm các khuyến nghị liên quan đến việc tiêm chủng cho hầu hết các nhóm có nguy cơ cao, tiếp tục xét nghiệm và xác định trình tự virus SARS-CoV-2, cũng như tích hợp phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh Covid-19 vào hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Tổng Giám đốc WHO kêu gọi các quốc gia tiêm chủng cho 100% các nhóm có nguy cơ cao, bao gồm cả nhân viên y tế và người lớn tuổi cùng với xét nghiệm. Theo ông, đây là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trên con đường đạt được mục tiêu do WHO đặt ra - tiêm chủng cho không dưới 70% người dân ở mỗi quốc gia. Bởi việc triển khai các loại vaccine và liệu pháp trên thực tế đã chứng minh giúp ngăn chặn hiệu quả mức độ nghiêm trọng của Covid-19.

“Chưa phải lúc thư giãn và mất cảnh giác”

Trong các bản tóm tắt chính sách của mình, WHO cảnh báo về khả năng xảy ra các đợt dịch do virus gây ra trong tương lai, đồng thời cho biết các quốc gia cần duy trì nguồn cung cấp thiết bị y tế và nhân viên y tế đầy đủ. Ngoài ra, các bản tóm tắt cũng chứa đựng những lời khuyên về truyền thông, bao gồm đào tạo nhân viên y tế để xác định và giải quyết thông tin sai lệch, cũng như thiết lập các tài liệu thông tin chất lượng cao.

Nhà dịch tễ học cấp cao của WHO Maria Van Kerkhove nhận định: “Chúng tôi dự đoán sẽ có nhiều đợt nhiễm bệnh trong tương lai, có khả năng xảy ra vào các thời điểm khác nhau trên khắp thế giới do các biến thể phụ khác nhau của Omicron hoặc thậm chí các biến thể khác đáng lo ngại”. Bà cũng nhắc lại cảnh báo trước đây của mình là virus càng lưu hành nhiều thì chúng càng có nhiều cơ hội biến đổi. Tuy nhiên, theo bà, những tương lai như thế này không có nghĩa là sẽ xảy ra những “làn sóng chết chóc” bởi giờ đây thế giới đã có trong tay nhiều công cụ hữu hiệu như vaccine và thuốc kháng virus dành riêng cho Covid-19.

Bên cạnh đại dịch Covid-19, các ca bệnh đậu mùa ở khỉ cũng đang có xu hướng giảm nhưng Tổng Giám đốc Tedros vẫn kêu gọi các nước tiếp tục cuộc chiến. Các quan chức của WHO vào tháng trước thông tin, có thể loại bỏ dịch đậu mùa khỉ bùng phát ở châu Âu bằng cách đẩy mạnh tiêm chủng và xét nghiệm. “Như với Covid-19, đây không phải là lúc để thư giãn hoặc mất cảnh giác”.

Tuần trước, Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) cho biết, lần đầu tiên trong lịch sử, Chỉ số Phát triển con người (HDI) đã giảm trong hai năm liên tiếp trong bối cảnh các cuộc khủng hoảng như Covid-19 và cuộc chiến ở Ukraine. HDI là thước đo về kỳ vọng cuộc sống, trình độ học vấn và mức sống của các quốc gia.

Hiện tại toàn cầu đã bước vào năm thứ 3 của đại dịch Covid-19 và nó được miêu tả là “cánh cửa sổ mở ra thực tế mới”. Sự phát triển của vaccine hiệu quả là thành tựu lớn cứu sống nhiều triệu người, song quá trình triển khai phân phối vaccine lại cho thấy tình trạng bất bình đẳng rất lớn của nền kinh tế toàn cầu. Có thể thấy qua khả năng tiếp cận vaccine ít ỏi ở nhiều quốc gia có thu nhập thấp, trong khi phụ nữ, trẻ em phải chịu nhiều thiệt hại nhất, gánh vác nhiều trách nhiệm chăm sóc gia đình hơn, đồng thời phải đối mặt với tình trạng bạo lực gia tăng.

Linh Anh