Viên ngọc của kiến trúc Hồi giáo

Quần thể cung điện Alhambra ở Granada, miền Nam Tây Ban Nha, do người Moor - người lai ảrap và Berber đến từ Tây Bắc châu Phi từng thống trị ở Tây Ban Nha thời trung cổ, xây dựng. Cái tên Alhambra bắt nguồn từ tiếng ảrap, có nghĩa là “lâu đài đỏ thẫm”, do màu của các ngọn tháp và các bức tường bao quanh toàn bộ đồi La Sabica. Còn có một giả thiết khác thi vị hơn khi các phân tích của người Hồi giáo cho rằng, công việc xây dựng pháo đài Alhambra được thực hiện bằng “ánh đuốc” và chính ánh sáng đó đem đến cho các bức tường màu sắc đặc biệt.

Quần thể cung điện Alhambra được coi là viên ngọc của kiến trúc Hồi giáo ở châu âu. Được xây dựng vì mục đích quân sự, Alhambra là một pháo đài, nhưng cũng là một cung điện và một thành phố nhỏ. Chính sự kết hợp “3 trong 1” này giúp giải thích nhiều đặc điểm đặc biệt của quần thể kiến trúc này.

Công trình cổ nhất trong quần thể cung điện Alhambra là thành lũy xây dựng trên một mũi đất biệt lập, dốc. Trên đài quan sát ở đây, cao 25m, lá cờ của Ferdinand và Isabella lần đầu tiên được kéo lên, mở màn cho cuộc chinh phục của người Tây Ban Nha tại Granada, ngày 2.1.1492. Đến thế kỷ XVIII, xây dựng thêm một tháp canh nhỏ, bên trong đặt một quả chuông lớn...

Khu phức hợp được bao quanh bằng một tường bao bảo vệ và tách biệt cung điện với thành phố. Ngoài những hoa văn, họa tiết đặc trưng của đạo Hồi, cung điện còn mang nhiều hình dạng đặc trưng của kiến trúc Hy Lạp, La Mã cổ đại. Vì thế, Alhambra còn chứa đựng kiến thức uyên bác về Hy Lạp cổ đại.

Sân cung điện bao quanh bởi một mái cổng có tổng cộng 124 cột hoa cương, tập trung quanh Vòi phun Sư tử nổi tiếng. Bên trong cung điện, ngói gốm đa sắc lấp kín nhiều khoảng không gian nội ngoại thất. Các bức tường hầu như còn nguyên với những họa tiết tinh xảo và không lặp lại. Mỗi góc nhỏ của cung điện đều mang tính thẩm mỹ lớn.

Điểm ấn tượng nhất của Alhambra là công trình trát vữa không xoa láng, trang trí bằng các motif thực vật và những câu đề khắc. Các nghệ nhân đã khéo léo chạm khắc trên tường, cột và trần nhà những chữ khắc cổ tinh xảo, 10% trong số đó là các vần thơ. Chính những người theo trường phái lãng mạn và giới họa sỹ Anh nói riêng, là những người phát hiện ra cung điện và làm cho thế giới phương Tây chú ý trong thế kỷ XIX, lý tưởng hóa và biến cung điện thành một nơi huyền thoại. Cũng từ thế kỷ XIX, cung điện Alhambra trở thành nơi thu hút du khách nổi tiếng.

Maria del Mar Villafranca - người quản lý quần thể cung điện Alhambra cho biết: “Năm 2008, quần thể cung điện Alhambra đã đón 3,1 triệu khách tham quan. Kỳ quan của Alhambra không nằm ở tính chất bất hủ, vẻ hùng vĩ hay sự phong phú mà chủ yếu là sự trang trí phi thường do thiên nhiên cũng như kiến trúc cùng mang đến”.

Tổng hợp