Xây dựng và phát triển thương hiệu Thành phố Sáng tạo: Chính sách có vai trò “đòn bẩy”

Đó là nhận định của các chuyên gia tại Tọa đàm quốc tế “Thành phố sáng tạo Hà Nội - Xây dựng thương hiệu và phát triển nguồn lực” do Sở Văn hoá, Thể thao Hà Nội phối hợp với các đơn vị tổ chức sáng 21.11.

Tập trung nguồn lực, thúc đẩy sáng tạo

Chia sẻ về chặng đường thiết kế sáng tạo của Thủ đô, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng cho biết, để Hà Nội xây dựng được thương hiệu Thành phố Sáng tạo, cần phải có các hoạt động, chính sách phát triển phù hợp và tập trung được nguồn lực sáng tạo trong lĩnh vực thiết kế. Theo đó, ngoài Nghị quyết 09 của Thành uỷ Hà Nội, các kế hoạch của UBND TP Hà Nội, việc xây dựng Luật Thủ đô nhằm thể chế hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển của Hà Nội theo các nghị quyết Trung ương, Bộ Chính trị, trong đó có các mục tiêu về phát triển văn hoá. Bên cạnh đó, Hà Nội vẫn đang hoàn thiện hai quy hoạch nhằm xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội, trong đó, có thiết kế, quy hoạch của những không gian sáng tạo, khu vực sáng tạo… Đây là những điều kiện tiên quyết để xây dựng Hà Nội thành Thủ đô Sáng tạo.

Để tập trung nguồn lực cho phát triển Thành phố Sáng tạo, bảo tồn, phát huy các giá trị di sản phi vật thể của TP Hà Nội, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng nhấn mạnh, chúng tôi đã có những đề xuất với lãnh đạo TP Hà Nội dành thêm nguồn lực cho những nghệ nhân, những người truyền dạy, thực hành di sản… Với Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023, chúng tôi mong muốn duy trì, khẳng định giá trị của dòng chảy của di sản trong Thành phố Sáng tạo. Ở đó, di sản sẽ đóng vai trò là nền tảng, mạch nguồn cho sự sáng tạo, để dòng chảy của di sản, dòng chảy của sự sáng tạo sẽ còn mãi…

Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam Donna McGowan cho biết, sau 50 thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Vương quốc Anh và 30 năm Hội đồng Anh hoạt động tại Việt Nam đã ghi nhận những hợp tác quan trọng giữa hai quốc gia. Trong đó, có các hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, sáng tạo nghệ thuật, giáo dục và tiếng Anh bằng những kết nối sâu sắc nhằm thúc đẩy nền kinh tế của hai quốc gia, đồng thời cũng góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá.

Còn theo Trưởng Phòng Quản lý Di sản Văn hoá (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội), TS. Phạm Thị Lan Anh, sau 4 năm Hà Nội ra nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, chúng tôi nhận được luôn nhận được sự ủng hộ từ lãnh đạo các cấp và từ phía người dân. Qua đó, tạo ra sự chuyển biến rất tích cực trong cộng đồng sáng tạo, điều này thể hiện qua 3 mùa chúng tôi đã tổ chức thành công Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội. Ở Hà Nội, những người dân, nghệ sỹ đã cùng tham gia thiết kế, sáng tạo tại Lễ hội. Rõ ràng, cộng đồng đang chung tay, tập trung nguồn lực, trí tuệ vào Thành phố Sáng tạo…

Đại diện TP Belfast (Bắc Ireland, Vương quốc Anh), Chris McCreery (Ban Phát triển văn hóa và du lịch Hội đồng thành phố Belfast) cho biết kinh nghiệm Belfast  là Thành phố Sáng tạo âm nhạc được Unesco công nhận vào năm 2017. Năm 2021, Belfast trở thành TP thứ 3 của Vương quốc Anh tham gia Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO (UCCN). Ngay sau khi trở thành TP Sáng tạo ở lĩnh vực âm nhạc trong UCCN, chính quyền TP Belfast đã ban hành Chiến lược thành phố âm nhạc “Music Matters” giai đoạn 2022 - 2025 với mục tiêu tăng mức độ nhận diện quốc tế với Belfast; bồi dưỡng và nâng cao kỹ năng cho các nhạc sỹ, nghệ sỹ; tăng cường du lịch âm nhạc; phát triển nhạc sống…

Con người là chủ thể sáng tạo

Chia sẻ về kinh nghiệm thiết kế bản sắc thương hiệu, diễn giả Chris McCreery cho biết, để thực hiện Chiến lược thành phố âm nhạc “Music Matters”, Belfast lấy nghệ sỹ làm trọng tâm, thành lập Uỷ ban âm nhạc của TP, tăng cường đầu tư và tài trợ cho các nghệ sỹ, thúc đẩy hợp tác trong nước và quốc tế, xây dựng chương trình âm nhạc về đêm và du lịch âm nhạc. Cụ thể, TP Belfast đầu tư 3,8 triệu Euro cho 117 giải thưởng thường niên; là nhà tài trợ chính có 49 tổ chức văn hoá, 18 lễ hội; hỗ trợ 34 nhóm văn hoá và lễ hội cộng đồng; xây dựng 16 học bổng sáng tạo và hỗ trợ các nghệ sỹ học tập. Dự kiến trong năm 2024, tổng quỹ đầu tư cho văn hoá lên đến 10 triệu Euro.

Theo diễn giả Chris Mccreery, một trong những mấu chốt của việc phát triển thương hiệu Thành phố sáng tạo về âm nhạc là tổ chức đối thoại mở để lắng nghe, kết nối chính quyền TP Belfast với người dân. Chính quyền TP Belfast không mời người dân đến làm việc mà chủ động đến với người dân, trao đổi, lắng nghe ý kiến cộng đồng thông qua trường học, tổ chức văn hoá. Từ tiếng nói, góp ý và sự tin tưởng của người dân, TP Belfast tìm ra giải pháp để phát triển thương hiệu thành phố âm nhạc,

“Để phát triển thương hiệu TP âm nhạc, Chính quyền TP đã thành lập Uỷ ban Âm nhạc với sự tham gia của 20 cá nhân. Trong đó 6 thành viên là nhạc sỹ - chuyên gia ở những lịch vực âm nhạc khác nhau từ truyền thống đến hiện đại. Ngoài ra, Uỷ ban Âm nhạc TP Belfast còn có những chuyên gia trong lĩnh vực tổ chức sự kiện, đối tác về giáo dục, cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư cùng chung hướng tới mục tiêu tăng trải nghiệm âm nhạc của TP Belfast, diễn giả Chris Mccreery cho biết thêm.

Nhấn mạnh sự kết nối, lắng nghe của chính quyền địa phương đối với cộng đồng sáng tạo, Điều phối viên Dự án sáng tạo thiết kế Dundee (Scotland) Poppy Jarratt cho biết, năm 2014, Dundee tham gia UCCN ở lĩnh vực thiết kế. Năm 2024, chúng tôi sẽ kỷ niệm 10 năm tham gia UCCN. Tôi nghĩ với những nhà thiết kế trẻ, điều quan trọng nhất là tạo dựng được một không gian mở để họ có thể kết nối với chính quyền, người dân. Qua đó, các bên liên quan có thể lắng nghe, hỗ trợ, học hỏi góp phần hoàn thiện các thiết kế”.

Theo Trưởng Phòng Quản lý Di sản Văn hoá (Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội), TS. Phạm Thị Lan Anh, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội năm 2023 là dòng chảy ý nghĩa. Thứ nhất là khẳng định giá trị dòng chảy truyền thống của Hà Nội trong lịch sử hàng ngàn năm xây dựng và phát triển. Thứ hai là dòng chảy sáng tạo của cộng đồng sáng tạo trong Thành phố Sáng tạo. Lễ hội năm nay có gần 70 sự kiện, hoạt động, chủ yếu là do cộng đồng sáng tạo của Hà Nội thực hiện và đồng sáng tạo. Điều này cho thấy, không những cộng đồng đang chung tay vào xây dựng Thành phố Sáng tạo, mà còn định giá trị, vị thế của cộng đồng sáng tạo Hà Nội, góp phần định vị thương hiệu Hà Nội Thành phố Sáng tạo…, giúp thực hiện mục tiêu con người là chủ thể của sáng tạo.