Phát biểu đề dẫn, PGS. TS. NS. Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam nhấn mạnh, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, cùng với quân và dân ta, lực lượng văn nghệ sĩ ở các chuyên ngành văn học nghệ thuật hợp thành được xem như một “binh chủng” vô cùng đặc biệt, đóng góp tích cực trong việc khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần chiến đấu và quyết chiến, quyết thắng của các chiến sĩ trên mặt trận.
Với ý nghĩa to lớn của chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, văn nghệ sĩ với sứ mệnh cao cả là sáng tác những tác phẩm hay, gây được sự chú ý của xã hội và rung động lòng người, thì Điện Biên Phủ mãi là nguồn cảm hứng sáng tạo to lớn của văn học nghệ thuật nước nhà.
Phát biểu chào mừng hội thảo, Phó chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Vừ A Bằng nêu rõ, ngay trong những ngày tháng bom đạn khốc liệt của chiến dịch, lực lượng văn nghệ sĩ cũng trực tiếp ra trận, sáng tác văn học nghệ thuật để khích lệ tinh thần các chiến sĩ, đồng thời ghi lại những giờ phút hào hùng của dân tộc. Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, Điện Biên vẫn là mảnh đất được nhiều văn nghệ sĩ lấy làm nguồn cảm hứng sáng tác, cho ra nhiều tác phẩm thành công như Mùa lạc (Nguyễn Khải), Sông núi Điện Biên (Trần Lê Văn), Hoa ban đỏ (Hữu Mai - Bạch Diệp), Ký ức Điện Biên (Đỗ Minh Tuấn), Đường lên Điện Biên (Bùi Tuấn Dũng)... Đồng thời, tỉnh Điện Biên cũng mong muốn các văn nghệ sĩ tiếp tục quan tâm, đầu tư tâm huyết sáng tác về đề tài Điện Biên Phủ thời gian tới.
Hội thảo có 35 bài tham luận với các chủ đề chính như: Ca dao, dân ca kháng chiến với Chiến thắng Điện Biên Phủ; Hình tượng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ trong văn học; Điện Biên Phủ trong cảm hứng sáng tạo nghệ thuật…
Các tham luận tại hội thảo nhấn mạnh, rất nhiều văn nghệ sĩ như nhà thơ Nguyễn Đình Thi, họa sĩ Tô Ngọc Vân, họa sĩ Nguyễn Bích, nhạc sĩ Hoàng Vân, nhạc sĩ Đỗ Nhuận, nhà văn Dũng Hà, nhà văn Hồ Phương… đã kịp thời phản ánh cuộc sống chiến đấu của quân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ và đã để lại nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật sống mãi với thời gian.
Nhìn lại 70 năm qua, chúng ta đã có khối lượng các tác phẩm văn học nghệ thuật viết về đề tài này vô cùng phong phú. Điện Biên Phủ luôn là địa danh cuốn hút các văn nghệ sĩ dành nhiều tâm huyết và công sức sáng tác. Điện Biên hiện diện trong văn học nghệ thuật, trong cả quá khứ và hiện tại, trong cả thời chiến và thời bình. Đó chính là sự gắn bó máu thịt giữa văn nghệ sĩ với dân tộc, với Tổ quốc, với nhân dân.
Bên cạnh ý nghĩa khoa học, hội thảo còn chứa đựng tính chất tổng hợp, giúp tuyên truyền, quảng bá về những giá trị của Điện Biên Phủ trong đời sống văn học nghệ thuật nước nhà. Đồng thời, thúc đẩy sự thăng hoa, bền bỉ, nuôi dưỡng cảm xúc sáng tạo cho các văn nghệ sĩ để từ đó nâng cao chất lượng tác phẩm, tiếp tục có thêm nhiều sáng tác để đời về Điện Biên Phủ.
Trong khuôn khổ hội thảo, Ban tổ chức phát động cuộc vận động sáng tác mới về Điện Biên Phủ đối với giới văn nghệ sĩ trong cả nước.
