Chiến thắng mang ý nghĩa quyết định

Tạo cơ sở căn bản đi đến ký kết Hiệp định Genève

Đầu năm 1954, Hội nghị Tứ cường tại Berlin (Đức) đã nhất trí triệu tập Hội nghị Genève bàn giải pháp hòa bình cho Triều Tiên và Đông Dương. Tuy vậy, sau hai tháng Hội nghị vẫn chưa được triệu tập. Với âm mưu tiếp tục can thiệp để duy trì sự có mặt của Pháp ở Đông Dương, đế quốc Mỹ tăng cường viện trợ cho quân đội Pháp, đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch Navarre hòng giành thắng lợi quyết định trên chiến trường.

Trong khi đó, Kế hoạch Nava của Pháp và Mỹ đang đứng trước nguy cơ thất bại do sức mạnh quân sự của quân và dân ta trên khắp các chiến trường Đông Dương. Từ giữa tháng 3.1954, ta mở nhiều đợt tấn công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ; cùng với đó là sức ép của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới, ngày 26.4.1954, Hội nghị Genève đã được triệu tập bàn về chiến tranh ở Đông Dương; trong khi bàn cãi thành phần tham dự, thì ngày 7.5.1954, chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã đánh dấu chấm hết cho âm mưu, bản chất ngoan cố, hiếu chiến của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ trên bàn Hội nghị; buộc Chính phủ Pháp cùng các bên tham dự Hội nghị (trừ Mỹ) đã ký kết Hiệp định Genève, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương ngày 21.7.1954.

Đưa miền Bắc quá độ lên CNXH, làm hậu phương vững chắc

Với chiến thắng Điện Biên Phủ, miền Bắc hoàn toàn giải phóng và trở thành căn cứ địa cách mạng rộng lớn, hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Những thành tựu xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH) cũng như những đóng góp của hậu phương miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam đã củng cố lòng tin của nhân dân hai miền vào thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến.

Đây là tiền đề tất yếu dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (30.4.1975), đúng như Đảng ta khẳng định: "Không thể nào có thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nếu không có miền Bắc xã hội chủ nghĩa; miền Bắc đã dốc vào cuộc chiến tranh cứu nước và giữ nước toàn bộ sức mạnh của chế độ xã hội chủ nghĩa và đã làm tròn một cách xuất sắc nghĩa vụ căn cứ địa cách mạng của cả nước" (Đảng Cộng sản Việt Nam, Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV, NXB Sự thật, 1977).

Đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo

Bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, thế và lực của ta yếu hơn nhiều lần so với kẻ thù. Nhưng nhờ có sự lãnh đạo tài tình với đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo của Đảng do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu, quân và dân ta đã giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh xâm lược tàn bạo của thực dân Pháp bằng trận quyết chiến chiến lược tại Điện Biên Phủ.

Qua chiến thắng Điện Biên Phủ, Đảng ta đã đúc rút những kinh nghiệm quý để tiếp tục lãnh đạo chiến tranh giải phóng dân tộc, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc. Đó là truyền thống của một dân tộc đất không rộng, người không đông, vũ khí, trang bị chưa hiện đại nhưng với ý chí quyết tâm cao, đoàn kết, đồng sức, đồng lòng vẫn có thể đánh thắng một đế quốc to, quân đông, vũ khí trang bị hiện đại.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã chứng minh chân lý: trong thời đại ngày nay một nước nhỏ, kinh tế chậm phát triển, nếu có một đảng Mácxít chân chính lãnh đạo với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, phát huy được sức mạnh toàn dân tộc, được nhân dân thế giới đồng tình ủng hộ thì nhất định đánh bại được các cuộc chiến tranh xâm lược của mọi kẻ thù, dù kẻ thù đó lớn mạnh hơn gấp nhiều lần.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ cũng cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ 34 chiến sĩ với vũ khí thô sơ, tầm vông, giáo mác, dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng và Bác Hồ, Quân đội ta đã không ngừng lớn mạnh, càng đánh càng mạnh, càng đánh càng trưởng thành, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ.

Những bước trưởng thành của quân đội ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là cơ sở để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững tin, dám đánh, quyết đánh và đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Chấm dứt sự đô hộ của chủ nghĩa thực dân Pháp ở Đông Dương

Chiến thắng Điện Biên Phủ buộc chính quyền Pháp phải chấm dứt chính sách cai trị thực dân, tiến hành trao trả độc lập cho nhiều nước thuộc địa ở châu Á và châu Phi, đồng thời xem xét lại vị thế và các chính sách của mình đối với các nước vốn là thuộc địa cũ. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã làm thức tỉnh và cổ vũ động viên các dân tộc bị áp bức trên thế giới vùng lên đấu tranh giành độc lập, tự do của dân tộc.

Gần 2 thập kỷ sau chiến thắng Điện Biên Phủ, hàng loạt các nước ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latin đã lần lượt giành độc lập với hình thức và mức độ khác nhau; phong trào đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân chủ và tiến bộ xã hội phát triển ngày càng sâu rộng; Việt Nam trở thành nước tiên phong, là biểu tượng sáng ngời trong phong trào giải phóng dân tộc, đánh đổ chủ nghĩa thực dân cũ, mở ra một trang lịch sử mới cho nhân loại, góp phần làm thay đổi cục diện thế giới.

Trong một lần đến thăm Việt Nam, nguyên Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã nói: Tôi đã đọc lịch sử chiến tranh. Từ trước tới nay chưa có một cuộc chiến tranh nào mà một nước nhỏ, kinh tế lạc hậu như Việt Nam vẫn đánh thắng Pháp và Mỹ. Đó là vô song. Trên thế giới chưa từng có. Trong lịch sử chưa từng thấy.

Mở ra giai đoạn cách mạng mới

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo ra những thay đổi căn bản trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa, ngoại giao... cho cách mạng Việt Nam và mở đầu một giai đoạn mới, miền Bắc tiến lên CNXH, miền Nam tiếp tục đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Trước yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng trong giai đoạn mới, Đảng ta đã phát huy tinh thần chiến thắng của Điện Biên Phủ: "độc lập, tự chủ, quyết chiến, quyết thắng", vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh lịch sử đất nước để từng bước xác định đường lối nhiệm vụ của cả nước và của mỗi miền cho phù hợp.

Dưới ánh sáng của đường lối đúng đắn, cách mạng Việt Nam đã giành được nhiều thắng lợi to lớn, đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ và quân chư hầu, củng cố vững chắc chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.