Tấm gương phụ nữ Hà Nhì

Hăng hái vượt khó

Nhớ lại những năm tháng tuổi thơ vất vả ở quê hương Mù Cả xa xôi, lòng PGS.TS. Lý Phương Duyên trào dâng cảm xúc bùi ngùi... Sinh ra trong một gia đình nhà giáo ở huyện Tuần Giáo, Điện Biên (sau này chuyển về Lai Châu), đông anh chị em, lương của bố mẹ thời kỳ bao cấp chỉ “ba cọc ba đồng”, nên tuổi thơ của Lý Phương Duyên rất vất vả. Thương bố quanh năm lặn lội chiêu sinh ở các xã vùng sâu, vùng xa; thương mẹ sau giờ lên lớp lại về nhà trồng rau, nuôi lợn, rồi vào rừng đào củ mài cho các con ăn đỡ đói, Lý Phương Duyên hằng ngày ngoài giờ đi học lại cùng bà nội và chị gái trông nom, chăm sóc 3 em nhỏ và phụ giúp mẹ những công việc vặt trong gia đình.

PGS. TS. Lý Phương Duyên (bên trái) và Giáo sư Toán học Lê Thị Thanh Nhàn

Trong những năm tiểu học, Lý Phương Duyên luôn dẫn đầu lớp về thành tích học tập. Học giỏi đều tất cả các môn, đặc biệt say mê các môn học tự nhiên, sau đó Duyên được chọn vào lớp chuyên Toán của Trường THCS Chi Luông, thị xã Lai Châu. “Tôi vẫn nhớ như in những đêm loay hoay tìm cách giải các bài toán khó, không tìm ra kết quả, vậy là một mình xách đèn măng xông xăm xăm đến nhà thầy giáo để nhờ thầy hướng dẫn”, chị Lý Phương Duyên xúc động kể lại.

Không chỉ học giỏi, Lý Phương Duyên còn tích cực tham gia công tác Đoàn, đang học lớp 7, Lý Phương Duyên vinh dự là một trong những thiếu niên tiêu biểu của tỉnh Lai Châu tham gia Đoàn Chiến sĩ Giải phóng quân nhỏ tuổi vào TP Hồ Chí Minh dự Hội quân toàn quốc. Duyên cũng là một trong số ít học sinh của Trường THPT Thị xã Lai Châu tốt nghiệp lớp 12 khi mới 16 tuổi.

Khi Phương Duyên bước chân vào Học viện Tài chính cũng là lúc cuộc sống gia đình chị gặp nhiều khó khăn. Cùng một lúc, bố mẹ chị phải nuôi 3 người con học đại học, 2 người con đang học phổ thông… Hiểu được hoàn cảnh gia đình, Phương Duyên dành dụm từng đồng để đi học tiếng Anh, kỹ năng sống và làm việc. 4 năm học đại học, chị đều đạt danh hiệu sinh viên xuất sắc. Bởi vậy, sau khi tốt nghiệp, chị được Học viện Tài chính giữ lại làm giảng viên của Khoa Thuế và Hải quan.

Thắp sáng ước mơ

Luôn học hỏi các thầy cô giáo, đồng nghiệp và không ngừng tìm tòi, nghiên cứu để làm giàu hành trang kiến thức, sau khi làm luận văn thạc sĩ, Lý Phương Duyên sang Hà Lan nghiên cứu đề tài Quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế - một đề tài mới mẻ, hấp dẫn nhưng ngốn không ít thời gian, tâm huyết của chị. Cuối năm 2007, sau khi về nước, Lý Phương Duyên nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy, cô giáo và đồng nghiệp và tiếp tục mở rộng đề tài nghiên cứu. Ngày 31.3.2010, trước Hội đồng chấm luận án Tiến sĩ gồm các Giáo sư đầu ngành, Lý Phương Duyên đã tự tin trình bày bản luận án Tiến sĩ đầy thuyết phục, được 6/7 thành viên trong Hội đồng cho điểm xuất sắc.

Trở thành nữ Tiến sĩ dân tộc Hà Nhì đầu tiên của Việt Nam năm 36 tuổi, Lý Phương Duyên tiếp tục cống hiến tri thức, trí tuệ cho công tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Năm 2015, chị gửi bản đăng ký xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh Phó giáo sư cho Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước, với bản báo cáo thống kê về thành quả lao động dài đến 12 trang, gồm hàng trăm đầu việc trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và giáo dục đào tạo cũng như thành tích thi đua khen thưởng. Ngày 12.11.2015, Lý Phương Duyên vinh dự được Hội đồng Giáo sư Nhà nước trao quyết định công nhận chức danh Phó giáo sư khi 41 tuổi.

Ở độ tuổi sung sức, tràn đầy sức sáng tạo, PGS.TS. Lý Phương Duyên sẽ là ngọn đuốc thắp sáng ước mơ cho các thế hệ sinh viên dân tộc thiểu số, ở những vùng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.