Kết nối hiện tại với quá khứ

Theo bà Trần Thị Hiếu Anh, Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, chúng ta đã có những tác phẩm nổi tiếng của thế hệ đầu nền mỹ thuật Việt Nam, như: Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ của họa sĩ Nguyễn Sáng; Hưởng ứng chiến thắng Điện Biên Phủ, Tình quân dân, Bộ đội hành quân qua đèo Lũng Lô tiến vào chiến dịch Điện Biên Phủ của họa sĩ Tô Ngọc Vân và hàng trăm bức họa kháng chiến của Trần Văn Cẩn, Đỗ Cung, Phan Kế An… sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp tại chiến khu Việt Bắc. 

Xem chất liệu thiên nhiên, đời sống sinh hoạt và cả một thời kỳ chiến đấu của quân và dân Việt Nam thể hiện trong các tác phẩm gắn với địa danh lịch sử Điện Biên Phủ nói riêng, Tây Bắc nói chung sẽ mang lại cho khách du lịch những trải nghiệm đáng nhớ, sâu sắc và ấn tượng trong các tour du lịch giáo dục tại Điện Biên.

Khảo sát của các doanh nghiệp lữ hành cho thấy, Điện Biên là địa danh các trường đại học, viện nghiên cứu thường tổ chức cho học viên, sinh viên các chuyên ngành/ngành văn hóa nghệ thuật, trong đó có âm nhạc, mỹ thuật, thiết kế thời trang, đồ họa, điện ảnh, nhiếp ảnh… đi thực tế chuyên môn. Các chương trình này thường bao gồm tổ chức học tập tại các địa danh để người tham gia có cơ hội học hỏi trực tiếp từ môi trường và văn hóa mà họ đang nghiên cứu. Các chuyến đi sẽ mang lại cảm xúc để họ hoàn thành sản phẩm của mình.

Chuyên gia du lịch di sản và cộng đồng Phan Mạnh Tuấn cho rằng, toàn bộ TP. Điện Biên Phủ là một “bảo tàng ngoài trời” sống động. Do vậy, Điện Biên cần trân trọng, chăm chút, gìn giữ những di tích lịch sử trên địa bản, cho Việt Nam và thế giới.

Việc bảo tồn và phục hồi các địa điểm lịch sử như khu di tích Mường Phăng, đồi A1, hầm De Castries, kèm theo đó là các vật dụng chứng tích như hầm hào, vũ khí, xe thồ… là những điểm nhấn mang nhiều cảm xúc để du khách trải nghiệm một cách sinh động về lịch sử và kết nối giữa hiện tại với quá khứ hào hùng của cha ông. Di tích là các ngọn đồi, điểm cao vẫn còn tương đối nguyên vẹn, là những di sản quý mà Điện Biên cần có kế hoạch giữ gìn lâu dài.

Lưu giữ ký ức chiến trường

Với kiến thức và trải nghiệm về du lịch di sản, ông Phan Mạnh Tuấn đề xuất một số giải pháp bảo tồn và phục hồi di sản với mục đích tôn vinh giá trị lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ, giúp du khách được trải nghiệm và mang lại cảm xúc, lòng biết ơn đối với sự hy sinh, mất mát to lớn của thế hệ cha anh, hiểu thêm về lịch sử hào hùng của dân tộc.

Cụ thể, theo ông Tuấn, cần dựng ảnh tài liệu tại vị trí tham quan để du khách có thể thấy thực địa đúng trong ảnh, cùng ghi chú giải thích các vị trí trên ảnh tương ứng với những gì du khách có thể quan sát được trên thực tế.

“Các bức ảnh cùng chú thích chi tiết sẽ tạo cảm xúc mạnh tới khách tham quan, kết nối không gian với thời gian, là tài liệu sinh động cho những gì họ được nghe, kể”, ông Tuấn cho hay.

Cũng cần các cột nhỏ gắn biển mã QR tại các điểm di tích mà du khách dừng chân có thể bằng điện thoại thông minh kết nối và xem được thông tin, hình ảnh, câu chuyện hoặc clip mô phỏng trực tiếp về địa điểm mình đang đứng. Câu chuyện đã diễn ra tại đó là phần chủ đạo mang đến cảm xúc, là nội dung du khách có thể lưu giữ trong ký ức.

Về việc sử dụng âm thanh mô phỏng chiến trận Điện Biên Phủ, ở các khu tham quan chiến trường xưa hoặc di tích chiến tranh hoàn toàn có thể đưa vào các tiếng quân reo trong ngày toàn thắng tại hầm Đại tướng, tiếng pháo Việt Minh rung chuyển trên đồi A1, hay tiếng nhạc trầm hùng vang lên từ lòng đất tại đền thờ liệt sĩ chiến trường Điện Biên Phủ…

Theo nhà báo Mai Trung Kiên, có một tư liệu hình ảnh quý là những thước phim lưu giữ nguyên vẹn cảm xúc ngày chiến thắng. Đó là bộ phim tài liệu màu “Việt Nam trên đường thắng lợi” do đạo diễn Roman Karmen thực hiện 70 năm trước ngay tại chiến trường Điện Biên Phủ. Nên trình chiếu bộ phim này tại Bảo tàng chiến thắng Điện Biên Phủ.

Bên cạnh đó, khai thác hình ảnh từ giá trị văn hóa truyền thống Điện Biên. Những điệu xòe, nhảy sạp đặc trưng của văn hóa người Thái luôn được du khách Việt và quốc tế yêu thích, tham gia trong các chương trình giao lưu.

Điện Biên cũng nên kết hợp với các chuyên gia hình ảnh du lịch nhằm nghiên cứu, xây dựng các điểm nhìn bao quát từ trên cao để du khách chụp ảnh, check in. Gợi ý về điểm chụp ảnh như vậy nên áp dụng tại nhiều địa điểm như cánh đồng Mường Thanh, tuyến du lịch trên sông Đà, Mường Lay, cầu Hang Tôm, điểm cực Tây tổ quốc - A Pa Chải, ngã ba Việt Nam - Lào - Trung Quốc…