Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu

- Thứ Ba, 07/02/2023, 12:20 - Chia sẻ

Lễ hội truyền thống đình Tường Phiêu, xã Tích Giang, huyện Phúc Thọ, Hà Nội diễn ra từ ngày 13 đến ngày 16 tháng Giêng âm lịch hàng năm là một trong những lễ hội đặc sắc bậc nhất của xứ Đoài, thu hút đông đảo nhân dân tham gia.

Lễ hội vừa là dịp tưởng nhớ ân đức của Đức Thánh Tản có công trị thủy, dạy dân đánh cá, vừa là dịp tụ họp đông đảo nhân dân tham gia.

Tương truyền, ngôi đình Tường Phiêu là nơi thờ phụng Tản Viên Sơn Thánh, vì ngài đã dạy nhân dân nơi đây đánh cá ở dòng Tích Giang. Theo truyền thuyết dân gian, thánh Tản Viên đi khắp mọi nơi dạy nhân dân làm ăn sinh sống như dạy dân làm ra lửa, dạy dân làm ruộng và mở hội, dạy dân săn bắn, dạy dân luyện võ, dạy dân dệt lụa, dạy dân múa hát..., và ở vùng Tường Phiêu, Tuy Lộc, Tản Viên Sơn Thánh đã dạy dân kéo vó, đánh cá: Khi đi qua vùng sông Hồng, sông Tích, nước mênh mông, thấy dân chúng chỉ biết mò cá và úp cá, rất vất vả, Sơn Tinh bày cách cho họ kiếm dây để đan vó, vó có cần, vó có trục, vó có dây kéo, nghề kéo vó hình thành từ đó... Khi Thánh Tản và đoàn tùy tùng đã trở về núi vào ban đêm khá muộn, để tiễn Ngài và đoàn tùy tùng, dân làng đã dùng cây khô làm đuốc để soi đường và để chiêm ngưỡng đức Thánh được lâu hơn.

Để tưởng nhớ và lưu lại muôn đời cho con cháu về cảnh tiễn đưa hoành tráng và đầy lưu luyến của dân làng đối với đức Thánh khi về núi, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, dân làng Tường Phiêu đã tổ chức lễ hội rước Tam vị Thánh Tản và Thành Hoàng làng từ đình Cả lên đền Ngô Sơn (đền Ngo) để các ngài thăm lại chốn thờ tự xưa và đức Thánh thăm lại nơi đã tuần du và giúp dân làng trị thuỷ trị thủy, dạy người dân đánh cá.

Đây cũng là dịp để người ở xã trở về nguồn cội, giao lưu gắn kết cộng đồng làng xã, địa phương, thắt chặt tình đoàn kết. Hiện nay, lễ hội còn duy trì nhiều hoạt động truyền thống, trong đó đặc sắc nhất là tục rước đêm 14 tháng Giêng, rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu, ba năm tổ chức một lần (vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu) đã tồn tại từ rất lâu đời và được dân làng gìn giữ, lưu truyền đến ngày nay. 

Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Kiệu long sàng (kiệu rước Tam vị Đức Thánh Tản Viên Sơn) với 3 cỗ ngai sơn son thiếp vàng cổ, bài vị: Tản Viên Sơn chính vị, Tản Viên Sơn hữu vị Tản Viên Sơn tả vị, có 3 lọng và một tàn tre uy nghiêm
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Lễ hội gắn với Di tích Quốc gia đặc biệt Đình Tường Phiêu
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Người dân xã Tích Giang chọn ra những nam giới có sức khoẻ tốt để làm phu rước kiệu thánh
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Trước đó, ngày 3.2, Ban Tổ chức và người dân địa phương đã thực hiện nghi thức làm các cây đình liệu (đuốc) để thắp sáng trong lễ hội
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -1
Các cây đình liệu khổng lồ được người dân chung tay làm và dựng tại Lễ hội đình Tường Phiêu
Để dựng được cây đinh liệu khổng lồ, người dân phảu dùng máy cẩu 
Để dựng được cây đình liệu khổng lồ, người dân phải dùng máy cẩu 
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -4
Cây đình liệu được người dân tại xã Tích Giang dựng để chuẩn bị cho lễ hội
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Các nghi lễ lấy lửa, khai hoả, thắp sáng cây đình liệu thứ nhất, lễ rước long sàng, kiệu thánh tới đền Ngô Sơn (đền Ngo) theo đường đê, xuống dốc cổng đền và đến trước sân vị trí đặt kiệu long sàng, chuẩn bị làm lễ dâng hương, dâng hoa
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Các cây đuốc lớn được thắp sáng ở Lễ rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -1
Hàng ngàn người đổ về đền Ngô Sơn tham dự lễ rước trong tiếng trống, tiếng chiêng cùng tiếng hòa vang của đoàn rước, tất cả tạo nên bầu không khí linh thiêng, nhộn nhịp. Cây đình liệu lớn được dựng giữa cánh đồng dùng để thắp sáng ở Lễ rước kiệu Thánh hồi đình Tường Phiêu 
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -2
Những bó đuốc năm xưa nay thể hiện bằng các cây đình liệu và đuốc rồng, được nhân dân chuẩn bị suốt cả năm để thắp sáng cả một vùng rộng lớn từ đền Ngo về đến đình Tường Phiêu
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -3
Các cây đình liệu được người dân làm từ tre, rào, trụ được cây gỗ lớn được Ban Tổ chức đốt để thắp sáng trong lễ rước kiệu thánh
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Năm nay, vào khoảng 19h30 tối 14 tháng Giêng, dân làng bắt đầu thực hiện nghi lễ lấy lửa và đốt đuốc rồng, đốt các cây đình liệu lớn, đồng thời rước kiệu thánh từ đền Ngo về đình Tường Phiêu
Độc đáo Lễ hội đình Tường Phiêu -0
Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Tích Giang Nguyễn Đức Chung

Theo Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Tích Giang Nguyễn Đức Chung, trong lễ hội đình Tường Phiêu có nghi lễ rước kiệu Thánh vào ban đêm rất thiêng liêng và đặc sắc. Lễ hội truyền thống đình Tường Phiêu có các cây đuốc rồng và 4 cây đình liệu do các thôn dân cư của xã góp công, góp sức làm. Lễ rước Thánh hồi đình bắt đầu bằng việc lấy lửa đốt đuốc và các cây đình liệu. Đuốc và các cây đình liệu được bó bằng các thân các cây rào và tre nứa khô tết vào nhau, dựng thành hình phễu, cao khoảng 10-15 mét. Khi kiệu đi tới đâu đuốc đình liệu rực sáng tới đó, đuốc rồng rừng rực sáng quanh các kiệu… Người đi chảy hội rước đông vui rạng rỡ dưới ánh đuốc, ai cũng muốn len tới chui qua kiệu cầu lộc, cầu điều may mắn…

Đức Hiệp
#