Văn hóa Nam bộ qua cái nhìn của Sơn Nam

Các tác phẩm đậm chất Nam bộ của Sơn Nam không chỉ mang giá trị văn học mà còn mang giá trị văn hóa, với các phong tục tập quán, lời ăn tiếng nói được phản ánh chân thực, độc đáo. Trong Văn hóa Nam Bộ qua cái nhìn của Sơn Nam, những giá trị trên được trích dẫn, chọn lọc, tổng hợp một cách dễ hiểu và có hệ thống. Từ một luận văn thạc sỹ, Võ Văn Thành đã xử lý lại trên tinh thần khoa học để giúp bạn đọc cảm nhận được các tầng văn hóa cùng miền đặc trưng Nam bộ trong các sáng tác và biên khảo của Sơn Nam.

Sơn Nam không phải là một nhà khoa bảng, và không nghiên cứu, soạn sách theo phong cách hàn lâm. Điều đó có thể gây khó khăn cho những nhà nghiên cứu đi sau nếu xem xét các công trình của Sơn Nam theo những tiêu chí nghiêm ngặt về phương pháp nghiên cứu, nguồn tư liệu, tính khách quan khoa học... Ts Lý Tùng Hiếu, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP Hồ Chí Minh, người hướng dẫn khoa học luận văn, đánh giá: “Đóng góp chủ yếu về khoa học của luận văn này là bước đầu hệ thống hóa những nội dung liên quan đến văn hóa Nam bộ trong các công trình biên khảo và sáng tác của Sơn Nam, làm sáng tỏ những khía cạnh có giá trị đóng góp và những hạn chế tất yếu của Sơn Nam khi viết về văn hóa - lịch sử vùng đất Nam bộ với tư cách một nhà văn chuyên nghiệp và một nhà nghiên cứu không chuyên. Đóng góp thứ yếu về khoa học của luận văn này là bước đầu thể nghiệm một cách tiếp cận văn hóa học đối với các công trình biên khảo, sáng tác có nội dung phản ánh văn hóa vùng miền”.

Qua Văn hóa Nam Bộ qua cái nhìn của Sơn Nam, tác giả đưa người đọc đi từ những cảm nhận về văn hóa vật thể như văn hóa mưu sinh, ẩm thực, trang phục, cư trú, giao thông đến những văn hóa phi vật thể như văn hóa tổ chức cộng đồng, tín ngưỡng, phong tục, lễ hội và văn hóa nghệ thuật, để người đọc có thể thấy nhà văn Sơn Nam đã tận lực hết sức mình như thế nào để ghi nhận và phổ biến những nét văn hóa cao đẹp của người dân Nam bộ. Về mặt khoa học, bằng tấm lòng trân trọng và sự tỉnh táo khoa học, tác giả Võ Văn Thành không chỉ cung cấp cho bạn đọc bức tranh tổng hợp về văn hóa Nam bộ, mà còn giúp chúng ta cảm nhận được các tầng văn hóa vùng miền đặc trưng Nam bộ từ chính những mảnh ghép đa sắc màu trong các tác phẩm của nhà văn Sơn Nam.