Vài nét về IPU

Hội nghị quốc tế về Nghị viện điện tử do IPU tổ chức

Cách đây 125 năm, theo sáng kiến của hai nghị sỹ William Randal Cremerr (người Anh) và  Frédéric Passy (người Pháp), 96 nghị sỹ của 9 quốc gia thuộc châu Âu, châu Mỹ và châu Phi đã tổ chức Hội nghị quốc tế đầu tiên tại Paris trong hai ngày 29 và 30.6.1889. Kết thúc hội nghị, các nghị sỹ đã thông qua nghị quyết đưa Hội nghị này thành một thể chế bền vững với tên gọi là Hội nghị Liên Nghị viện về Trọng tài (Inter-Parliamentary Conference for Arbitration) và coi đây là quyết định thành lập tổ chức Liên Nghị viện đầu tiên trên thế giới. Đến năm 1899 chính thức đổi tên là Liên minh Liên Nghị viện (tiếng Anh là Inter-Parliamentary Union - IPU).

125 năm qua, IPU không ngừng được hoàn thiện, phát triển và trở thành tổ chức quốc tế của các nghị viện quốc gia có chủ quyền, là diễn đàn thường trực đầu tiên về đàm phán chính trị đa phương và là trung tâm đối thoại ngoại giao nghị viện toàn cầu để các nhà lập pháp bày tỏ quan điểm và chính kiến của mình về các vấn đề quốc tế cùng quan tâm, góp phần gìn giữ hòa bình, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các dân tộc và thiết lập các thể chế dân chủ đại diện bền vững. Mục đích cuối cùng của IPU là: thúc đẩy tiếp xúc, phối hợp và trao đổi kinh nghiệm giữa các nghị viện và các nghị sỹ của tất cả các nước; xem xét và bày tỏ quan điểm của IPU về các vấn đề quốc tế cùng quan tâm nhằm hỗ trợ các nghị viện và các nghị sỹ có những hành động cụ thể; Góp phần bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền - nhân tố thiết yếu của nền dân chủ nghị viện và phát triển; góp phần hiểu biết tốt hơn về các hoạt động của các thể chế đại diện, tăng cường và phát triển các phương thức hoạt động.

IPU thúc đẩy các hoạt động trong các lĩnh vực sau:

Dân chủ đại diện: Nghị viện là hiện thân của nền dân chủ, là cơ quan trung tâm mà thông qua đó ý chí của nhân dân được thể hiện, luật pháp được thông qua và chính phủ có trách nhiệm giải trình. Nghị viện mạnh và hiệu quả là rất quan trọng đối với nền dân chủ. IPU hoạt động nhằm làm cho nghị viện hiệu quả hơn trong việc giám sát chính phủ của họ, nâng cao vai trò lập pháp, bảo đảm các quyền tự do của người dân, bảo đảm hòa bình và phát triển.

Nhân quyền và Luật Nhân quyền: Dân chủ được thiết lập thể hiện tính ưu việt của pháp luật và việc thực thi các quyền con người. Trong nhà nước dân chủ, không một ai đứng trên luật pháp và tất cả đều bình đẳng trước pháp luật. Bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền là một trong những mục tiêu chính của IPU. Nhân quyền là yếu tố quan trọng của nền dân chủ và phát triển. Nghị viện là thể chế nhà nước đại diện cho nhân dân và thông qua đó nghị viện tham gia vào việc quản lý các vấn đề công. Vì vậy, nghị viện có trách nhiệm đặc biệt trong việc thúc đẩy và bảo đảm tôn trọng nhân quyền.

Hòa bình và An ninh quốc tế: Mục tiêu chính của IPU là hòa bình và dân chủ. Vì vậy, IPU ưu tiên đặc biệt để ngăn chặn và loại bỏ xung đột thông qua đối thoại chính trị - ngoại giao. IPU bày tỏ quan điểm của mình về các cuộc khủng hoảng ảnh hưởng đến an ninh khu vực và thế giới, đồng thời giám sát các tình huống xung đột nhất định.

Phụ nữ trong chính trị: Dân chủ có nghĩa là tất cả các tiếng nói đều được lắng nghe. IPU cam kết bảo đảm rằng phụ nữ - hơn một nửa dân số thế giới - có thể tham gia bình đẳng trong chính trị. Sự tham gia của phụ nữ trong chính trị là thước đo về sự tiến bộ và bình đẳng giới.

Phát triển bền vững: Các nghị viện đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế và xã hội. IPU hỗ trợ các nghị viện trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển quốc tế chủ yếu, làm cho viện trợ phát triển hiệu quả hơn và tăng cường hoạt động nghị viện về biến đổi khí hậu.

Giáo dục, khoa học và văn hóa: Các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, khoa học và văn hóa thể hiện sự quan tâm đặc biệt của IPU đối với cộng đồng nghị viện thế giới hiện nay. Thực tế này thường được thể hiện trong việc lựa chọn các chủ đề đa dạng như đối thoại giữa các nền văn minh, chính sách giáo dục, văn hóa và đạo đức…