Vá những “lỗ hổng”

Việc tuyển dụng chưa chặt chẽ

Đầu tháng 3, Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Bộ Giao thông - Vận tải có thông báo kết luận nội dung tố cáo một số cơ sở đào tạo lái xe tại TP Hồ Chí Minh cùng hàng chục giáo viên tại các cơ sở này sử dụng bằng cấp, giấy tờ giả. Qua xác minh, có đến 83 giáo viên đã sử dụng văn bằng, chứng chỉ không hợp pháp để nộp cho các cơ sở đào tạo lái xe. Cũng theo thống của Tổng cục này, tính đến hết tháng 2.2020, cả nước có khoảng hơn 300 cơ sở đào tạo lái xe ô tô với 20.000 giáo viên, riêng TP Hồ Chí Minh có 73 cơ sở đào tạo với 6.500 giáo viên dạy thực hành lái xe. Trong hai năm 2018 - 2019, Sở Giao thông - Vận tải TP Hồ Chí Minh đã cấp tổng cộng hơn 1 triệu giấy phép lái xe, chiếm khoảng 23% tổng lượng giấy phép lái xe đã cấp trên toàn quốc.

Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải TP Hồ Chí Minh Bùi Hòa An cho biết, tình trạng số lượng phương tiện tăng vọt đã kéo theo nhu cầu học, dạy và cấp giấy phép lái xe cũng tăng theo tỷ lệ thuận, dẫn đến nhiều tiêu cực trong dạy và học lái xe như “bao thi bao đậu”. Đặc biệt, tình trạng cơ sở đào tạo và giáo viên dạy lái xe mọc lên “như nấm sau mưa”, trong khi theo quy định tại Nghị định số 65/2016/NĐ-CP quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đào tạo lái xe ô tô và dịch vụ sát hạch lái xe; Thông tư số 12/2017/TT-BGTVT quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, việc tuyển dụng giáo viên theo hồ sơ chưa được chặt chẽ.
Theo đó, giáo viên dạy lái xe phải có các văn bằng, chứng chỉ như bằng tốt nghiệp trung cấp trở lên thuộc các chuyên ngành luật, công nghệ ô tô, công nghệ kỹ thuật ô tô hoặc lắp ráp ô tô. Ngoài ra, phải có trình độ A về tin học trở lên; giấy phép lái xe tương ứng hạng xe đào tạo trở lên; có chứng chỉ kỹ năng nghề hoặc giấy chứng nhận giáo viên dạy thực hành… Theo Phó Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải TP Hồ Chí Minh Bùi Hòa An, các quy định hiện hành không yêu cầu Sở xác minh đối với văn bằng, chứng chỉ của giáo viên dạy thực hành lái xe. Việc tuyển dụng và tập huấn do cơ sở dạy lái xe chủ động thực hiện, nên phải có trách nhiệm bảo đảm tiêu chuẩn đội ngũ giáo viên dạy thực hành. Như vậy, chỉ cần nộp đủ các loại giấy tờ trên thì bất kỳ ai cũng có thể trở thành giáo viên dạy lái xe mà không phải qua bước kiểm tra tính xác thực về bằng cấp.

Siết chặt công tác quản lý trong quá trình đào tạo, sát hạch lái xe	Nguồn: ITN

Siết chặt quản lý

Thời gian qua, công tác quản lý đào tạo và sát hạch lái xe ô tô đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của các cấp, các ngành nhất là sau hàng loạt vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng khiến nhiều người thương vong. Nhằm siết lại kỷ cương trong hoạt động đào tạo sát hạch lái xe, Vụ trưởng Vụ Phương tiện và người lái, Tổng cục Đường bộ Việt Nam Lương Duyên Thống cho biết, nhiều giải pháp khác nhau đã được triển khai thực hiện như sửa đổi, bổ sung, kiểm tra, rà soát các quy định. Trong đó có việc cập nhật, hoàn thiện chương trình đào tạo và yêu cầu sát hạch theo đòi hỏi ngày càng cao của tình hình trật tự an toàn giao thông như lắp đặt camera giám sát việc dạy, học và sát hạch; xử lý các tình huống giao thông bằng phần mềm mô phỏng thực tế…

Tuy nhiên, chính việc dạy và học lái xe một cách đối phó, thiếu nghiêm túc lại là tiền đề dẫn đến những hậu quả tiêu cực trong hoạt động giao thông. Vụ việc 83 giáo viên dạy lái xe tại TP Hồ Chí Minh bị phát hiện sử dụng bằng cấp, chứng chỉ giả để tham gia đào tạo các học viên càng cho thấy rõ hơn về “lỗ hổng” trong công tác quản lý, đào tạo và sát hạch lái xe ở nước ta. Để khắc phục, điều cần thiết lúc này là siết chặt công tác quản lý cũng như nhanh chóng đưa ra những giải pháp phù hợp để cải thiện chất lượng đào tạo, sát hạch lái xe ô tô. Trong đó, việc nghiêm túc kiểm điểm, xử lý hành chính và cho thôi việc đối với các giáo viên dạy lái xe vi phạm là cần thiết, nhưng về lâu dài cũng cần mạnh tay siết chặt khâu quản lý, đặc biệt là phải “vá lại” những “lỗ hổng” chết người trong quá trình đào tạo, sát hạch lái xe; nhất là đối với các cơ  sở, trung tâm dạy lái xe. Ngoài ra, thời gian tới, Bộ Giao thông - Vận tải cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan rà soát các văn bản liên quan theo hướng quy định, cụ thể, chi tiết kiểm tra toàn diện và không để lọt các giáo viên dạy lái xe có sử dụng bằng giả lại tham gia giảng dạy.