Tham dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh; các thành viên Ủy ban Pháp luật, đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan.
Trình bày Tờ trình dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ, mục tiêu xây dựng dự án luật là sửa đổi cơ bản và hợp lý các quy định về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương để cụ thể hoá đầy đủ quy định của Hiến pháp năm 2013 và thể chế hoá các chủ trương, định hướng trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng nhằm tiếp tục đổi mới chính quyền địa phương theo hướng đẩy mạnh phân quyền giữa cơ quan nhà nước ở Trung ương với địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương, tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm sự thống nhất, thông suốt của nền hành chính nhà nước từ Trung ương đến cơ sở.
Dự thảo Luật gồm 7 chương, 50 điều (giảm 93 điều so với Luật hiện hành).
Theo đó, dự thảo Luật đã quy định một chương riêng về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, uỷ quyền giữa chính quyền địa phương các cấp (Chương III), là cơ sở để các luật chuyên ngành khi quy định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương và các cơ quan nhà nước ở địa phương trong các ngành, lĩnh vực cụ thể phải bảo đảm phù hợp.
Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức chính quyền địa phương; cơ bản nhất trí với phạm vi sửa đổi, tên gọi và bố cục của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị tiếp tục kế thừa cách thức bố cục như Luật hiện hành; tiếp tục rà soát, đối chiếu với các dự thảo luật về tổ chức bộ máy nhà nước được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 để bảo đảm đồng bộ về chính sách và tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Quang cảnh phiên họp
Có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp trong dự thảo Luật để bảo đảm tính khả thi, tính thống nhất với hệ thống pháp luật và tính ổn định, lâu dài của Luật.
Các đại biểu cũng tập trung thảo luận, cho ý kiến về các nội dung trọng tâm của dự thảo Luật như: mô hình tổ chức chính quyền địa phương; nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương; quy định liên quan đến HĐND và UBND...
Kết luận nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Chính phủ và cơ quan soạn thảo là Bộ Nội vụ đã hết sức khẩn trương chuẩn bị hồ sơ dự án Luật; đồng thời, thống nhất với các nội dung cơ bản của dự thảo Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, nghiên cứu hoàn thiện một số quy định liên quan đến phân cấp, đề cao tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong đó có chính quyền địa phương; ủy quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thường trực Ủy ban Pháp luật phối hợp chặt chẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ trong quá trình tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo Luật.
+ Theo Tờ trình dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), dự thảo Luật gồm 5 chương 32 điều (so với Luật hiện hành giảm 2 chương, 18 điều), bảo đảm tính kế thừa và khái quát cao theo yêu cầu đổi mới xây dựng pháp luật.
Dự thảo Luật hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, trong đó điểm mới là Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về các ngành, lĩnh vực. Chính phủ phân công phạm vi quản lý nhà nước cho các bộ, cơ quan ngang bộ; phân cấp thẩm quyền cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ theo phạm vi quản lý, bảo đảm phân định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với tư cách thành viên Chính phủ và người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ.
Dự thảo Luật cũng hoàn thiện các nội dung mang tính nguyên tắc về phân cấp, ủy quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với chính quyền địa phương. Đây là điểm mới nổi bật, mang tính nguyên tắc căn bản, cốt lõi để các Luật khác trong hệ thống pháp luật làm căn cứ quy định về phân cấp và lần đầu tiên được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi)
Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến về các nội dung: nguyên tắc phân định thẩm quyền; phân quyền, phân cấp, ủy quyền; nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; điều khoản chuyển tiếp...
Các ý kiến Ủy ban Pháp luật nhận thấy, nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và thống nhất với các chính sách được đề xuất trong Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật. Bên cạnh đó, tán thành với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, xác định đây là dự án Luật quan trọng, là luật gốc về tổ chức và hoạt động của Chính phủ, làm cơ sở cho việc phân quyền, phân cấp, quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ trong các luật chuyên ngành.
Tuy nhiên, đây là dự luật có nhiều nội dung liên quan đến nhiều luật đang được sửa đổi, bổ sung như Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân... Do đó, các ý kiến đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu để bảo đảm đồng bộ về chính sách và tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Cũng tại phiên họp, Ủy ban Pháp luật đã tiến hành thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tăng thêm số lượng Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.
