Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy nghệ thuật

Do sự phát triển của CNTT và truyền thông, việc thiết kế giáo án giảng dạy trên máy tính giúp giáo viên tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống. Các bài giảng được thể hiện bằng nhiều kênh: kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động, làm cho sinh viên dễ tiếp thu. Thông qua giáo án điện tử, giảng viên có nhiều thời gian đặt câu hỏi gợi mở, tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên hoạt động nhiều hơn trong giờ học, biến người học thành trung tâm.

Với các môn nghệ thuật như mỹ thuật, âm nhạc, việc ứng dụng CNTT càng có ý nghĩa, như giúp minh họa âm thanh, hình ảnh: xem, nghe các thể loại dân ca, các loại nhạc cụ dân tộc, các tác phẩm của các nhạc sỹ trong và ngoài nước, xem các tác phẩm hội họa, hình vẽ minh họa cho bài học... Cùng với sự phát triển ứng dụng CNTT, giáo viên có thể tham khảo, lựa chọn phần mềm giảng dạy cho bộ môn âm nhạc như: Encore, Finale, Sony Soundforge... hay cho bộ môn mỹ thuật như: Coreldraw, Photoshop CS3... Bên cạnh đó, những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người sử dụng qua internet. Đây là kho tri thức vô cùng lớn mà con người có thể khai thác phục vụ cho quá trình giảng dạy và học tập.

CNTT phát triển cùng với việc xã hội hóa giáo dục cho phép phần lớn các trường trang bị thiết bị kỹ thuật, phòng máy chuyên dụng, các phần mềm phục vụ giảng dạy các môn nghệ thuật. Thư viện, giáo án điện tử xuất hiện ngày càng nhiều trong các môn học, việc sử dụng internet cũng phổ biến hơn... Tuy vậy, vẫn có nhiều trường thiếu trang thiết bị, do mức độ đầu tư vào giáo dục của địa phương không nhiều. Giảng viên trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật T.Ư Lương Minh Tân cho biết: “Nếu tính ở các trường phổ thông trong toàn quốc, có rất ít trường có phòng học riêng cho bộ môn âm nhạc. Ngay ở các trường chuyên nghiệp (ĐH-CĐ) chưa hẳn trường nào cũng có phòng học chuyên dùng cho giảng dạy âm nhạc”. Nhiều trường lắp đặt thiết bị cố định cho một số phòng chuyên dùng, nhưng vẫn chưa có hệ thống âm thanh phù hợp, cũng như các thiết bị hỗ trợ âm thanh, phần mềm chuyên ngành cần thiết...

Việc đào tạo, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trong lĩnh vực CNTT mới chỉ dừng ở việc đạt trình độ tin học tối thiểu nên nhiều giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều thời gian để ứng dụng CNTT trong giờ học một cách hiệu quả. Đặc biệt trong các trường THCS, đối với 2 bộ môn mỹ thuật và âm nhạc, số giáo viên thực dạy không đồng đều về lứa tuổi, quãng thời gian đào tạo, trường đào tạo. Một số khóa sinh viên ra trường gần đây mới được đưa CNTT vào bài học, một số giáo viên lớn tuổi ngại học, ngại sử dụng máy tính, việc định hướng chung giữa CNTT với phương pháp truyền thống và phương pháp đổi mới dạy học chưa có sự thống nhất trong đội ngũ giảng dạy THCS.

Đội ngũ cán bộ CNTT của các trường mỏng, chưa đáp ứng hết nhu cầu bảo hành, bảo trì và sửa chữa kịp thời những máy tính khi xảy ra sự cố. Việc kết nối và sử dụng internet trên thực tế chưa được thực hiện triệt để và có chiều sâu, sử dụng không thường xuyên do thiếu kinh phí, do tốc độ đường truyền...

Theo giảng viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội Nguyễn Thị Hải, để nâng cao chất lượng ứng dụng CNTT trong giảng dạy nghệ thuật, trước hết, các trường cần quan tâm xây dựng, hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất: phòng, máy chiếu, băng đĩa, internet... phù hợp với mức độ và khả năng ứng dụng đối với điều kiện cụ thể của từng trường, từng địa phương. Đồng thời, cần có đội ngũ quản lý phương tiện được trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết, bảo đảm hoạt động tốt cho thiết bị.

Quan trọng hơn, phải nâng cao khả năng sử dụng CNTT của giáo viên, sinh viên sư phạm chuyên ngành nghệ thuật, sao cho họ có thể chủ động trong thiết kế bài giảng và sử dụng tốt thiết bị, phần mềm hỗ trợ giảng dạy... Khi đưa CNTT vào giảng dạy các môn nghệ thuật, giáo viên cần xác định ý đồ bài giảng (hình ảnh, phim, clip, slide...), câu hỏi, nội dung bài, hình ảnh minh họa phải cô đọng, ngắn gọn, phối hợp nhịp nhàng cùng thuyết trình, vấn đáp, mô phạm bảng, không lạm dụng CNTT vào bài giảng. Bên cạnh đó, các Sở GD-ĐT cần có những tiêu chí rõ ràng về bài giảng điện tử, phương tiện hỗ trợ bài giảng, đưa ra những bài học chuẩn được thẩm định khoa học, giúp giáo viên có cơ sở soạn bài giảng chính xác.