Hoàn thành cơ bản 10 nội dung nhiệm vụ dân số
Phát biểu tại Hội nghị, ông Phạm Chánh Trung - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong năm 2024, Chi cục đã hoàn thành cơ bản 10 nội dung nhiệm vụ về dân số.
Cụ thể, số người cao tuổi được lập hồ sơ khám sức khỏe định kỳ gần 494.000 trường hợp, đạt tỷ lệ vượt 1,2% so với năm 2023; tuổi thọ trung bình của người dân năm 2024 dự ước là 76,7 tuổi; tỷ số giới tính khi sinh dự ước là 106,1 trẻ nam/100 trẻ nữ; các biện pháp tránh thai trong năm 2024 là 540.309 trường hợp thực hiện, đạt 120% so kế hoạch.
Ngành y tế thành phố đã triển khai có hiệu quả chương trình tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Năm 2024, tại TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt 86%, vượt chỉ tiêu giao 85%; tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc đạt 83%, vượt chỉ tiêu giao 82%.
Các đề án, mô hình thuộc chương trình y tế - dân số đều được triển khai và đạt kết quả tốt với kết quả, như: Tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn cho hơn 30.735 cặp nam, nữ thanh niên ra đăng ký kết hôn trong năm 2024; triển khai tốt các hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, toàn thành phố có 184 câu lạc bộ "Người cao tuổi giúp người cao tuổi" với hơn 5.389 hội viên là người cao tuổi tham gia và giúp đỡ cho hơn 5.248 người cao tuổi già yếu, neo đơn tại cộng đồng.
Mặt khác, công tác dân số đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, như khống chế được tốc độ gia tăng dân số; mức sinh thay thế được duy trì trong suốt 18 năm; cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh từ năm 2007 tới nay; chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt; tuổi thọ trung bình tăng nhanh (đạt 74,5 tuổi vào năm 2023), cao hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á..
Nâng chất lượng dân số - Điều kiện tiên quyết phát triển đất nước
Song, việc triển khai thực hiện công tác dân số trong thời gian tới vẫn phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, như: Tổng tỷ suất sinh năm 2024 dự ước là 1,4 con/phụ nữ, có xu hướng tăng nhẹ so với năm 2023 là 1,32 con, nhưng vẫn ở mức rất thấp. Số liệu này tiếp tục báo động về tình trạng mức sinh rất thấp của thành phố.
Cùng với đó là tình hình biến động thường xuyên của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số ở cấp quận, huyện, cấp phường, xã và đội ngũ cộng tác viên dân số ở cấp cơ sở đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả công tác dân số. Các nội dung về dân số trong phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội chưa được chú trọng đúng mức và nguồn lực đầu tư cho công tác dân số chưa đáp ứng nhu cầu.
Ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết, chất lượng dân số không chỉ phản ánh các đặc trưng về thể chất, trí tuệ mà còn gắn liền với trình độ giáo dục, mức sống và tình trạng sức khỏe. Do đó, việc nâng cao chất lượng dân số là điều kiện tiên quyết để phát triển đất nước. Theo đó, các khu vực có tỷ lệ sinh thấp cần có giải pháp cụ thể nhằm cải thiện tình hình, đặc biệt qua các chương trình nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và sàng lọc trước sinh - sơ sinh.
Để ứng phó với tình trạng mức sinh thấp kéo dài, ngành y tế TP. Hồ Chí Minh đã triển khai các chương trình như sàng lọc, tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh; tăng cường truyền thông - giáo dục chuyển tải thông điệp "mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh đủ hai con"… Đồng thời, cần có các nhóm giải pháp về nâng cao năng lực và vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp trong việc chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.
Để thực hiện tốt công tác dân số trong năm 2025 và những năm tiếp theo, ngành dân số thành phố đề xuất thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm, như: Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đối với công tác dân số và phát triển; thực hiện đổi mới nội dung tuyên truyền, vận động về công tác dân số…
