Tỷ lệ ly hôn toàn cầu: Quốc gia nào “chung thủy” nhất?

Dữ liệu thống kê mới nhất của Tổ chức độc lập chuyên về điều tra dân số và nhân khẩu học World Population Review (WPR) cho thấy, tỷ lệ ly hôn dao động từ mức 0,1 (vụ trên 1.000 người) ở Ấn Độ đến 4 ở Bồ Đào Nha - đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn về chuẩn mực văn hóa, hệ thống pháp luật và áp lực xã hội định hình nên các mối quan hệ hiện đại.

WPR tính tỷ lệ ly hôn bằng cách chia số vụ ly hôn trong 1 năm nhất định cho tổng dân số. Số liệu này thường thể hiện dưới dạng số trên 1.000 người. Ví dụ, nếu quốc gia có dân số 100.000 người và 500 vụ ly hôn trong 1 năm thì tỷ lệ ly hôn sẽ là 5 (tính trên 1.000 cư dân).

Đứng ở cuối biểu đồ là Ấn Độ, nước có tỷ lệ số vụ ly hôn thấp nhất là 0,1 vụ trên 1.000 người. Tiếp theo là Việt Nam (0,2), Ghana (0,4) và Kenya (0,4). Các chuyên gia đánh giá, tỷ lệ ly hôn thấp ở quốc gia này thường thể hiện cấu trúc gia đình vững chắc, ảnh hưởng tôn giáo sâu sắc và định kiến xã hội đối với việc ly hôn. Ví dụ, ở Ấn Độ, hôn nhân sắp đặt vẫn phổ biến và việc ly hôn không chỉ bị xã hội lên án mà còn có thể gây ra những rào cản pháp lý và hậu quả đối với gia đình, đặc biệt là đối với phụ nữ. Chính vì vậy, số vụ ly hôn thấp không phản ánh cuộc sống hôn nhân ở quốc gia đó có hạnh phúc hay không.

Trong khi đó, các quốc gia dẫn đầu về tỷ lệ ly hôn cao là Bồ Đào Nha dẫn đầu với 4 vụ ly hôn trên 1.000 người, theo sát là Tây Ban Nha (3,9), Luxembourg (3,8) và Nga (3,7). Các quốc gia này cung cấp khuôn khổ pháp lý tự do hơn cho việc ly hôn cũng như phản ánh các giá trị cởi mở về tự do cá nhân, chủ nghĩa cá nhân và sự suy giảm ảnh hưởng của các mô hình gia đình truyền thống.

Châu Âu là châu lục có tỷ lệ ly hôn cao liên tục với Pháp (3,2), Bỉ (3,3), Phần Lan (3,4) và Thụy Điển (3,1). Các tiêu chuẩn thống nhất của Liên minh châu Âu về thủ tục pháp lý, chung sống không hôn nhân có thể đóng một vai trò khiến tỷ lệ ly hôn ở đây cao hơn các châu lục khác. Ngoài ra, các hệ thống an sinh xã hội của châu Âu đã góp phần hạn chế đáng kể hậu quả kinh tế của việc ly thân, khiến quyết định ly hôn trở thành một lựa chọn ít đáng sợ hơn.

Trong khi đó, Hoa Kỳ (2,5) và Canada (2,9) vẫn có tỷ lệ ly hôn tương đối cao, mặc dù ở Hoa Kỳ đã giảm so với mức đỉnh điểm vào những năm 1980, một phần là do số lượng cuộc hôn nhân ít hơn và sự gia tăng các cuộc hôn nhân muộn hơn có xu hướng ổn định hơn.

Ở châu Á, các quốc gia như Nhật Bản (1,7), Hàn Quốc (2,6) và Trung Quốc (2,3) chứng kiến tỷ lệ ly hôn ngày càng gia tăng, do phụ nữ ngày càng chứng tỏ tính độc lập, ảnh hưởng của đô thị hóa cũng như sự thay đổi về quan niệm xã hội về gia đình, đặc biệt là xu hướng những người trẻ tuổi từ chối các nghĩa vụ lỗi thời được đặt lên vai phụ nữ.

Nhìn vào danh sách trên, các chuyên gia cho rằng, tôn giáo vẫn là yếu tố ảnh hưởng ở nhiều quốc gia có tỷ lệ ly hôn thấp. Ví dụ, ở các quốc gia Hồi giáo, Công giáo và Ấn Độ giáo, việc ly hôn thường không được sự ủng hộ về tôn giáo và do đó, tỷ lệ ly hôn sẽ thấp hơn. Ví dụ, ở Vatican, nơi do Giáo hoàng cai quản với tư cách là người đứng đầu về mặt tinh thần và hành chính của Giáo hội Công giáo, đồng thời một quốc gia thần quyền duy nhất, nơi ly hôn hoàn toàn bị cấm theo giáo luật.