Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương Lê Ngọc Châu cho biết, Hải Dương là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, từ lâu nổi tiếng là vùng đất địa linh, nhân kiệt. Di tích Quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc là tâm điểm của vùng đất thiêng “Chí Linh bát cổ”. Nơi đây có hình thế hiểm yếu về quân sự, đắc địa về phong thủy.
Vào thời Trần, Trần Hưng Đạo đã lập đại bản doanh Vạn Kiếp, cùng vua tôi Nhà Trần tổ chức hội quân với ý chí quyết chiến, quyết thắng đập tan ý đồ bành trướng của đế quốc Nguyên Mông xâm lược.
Tên tuổi của Trần Hưng Đạo gắn liền với những chiến công hiển hách ở Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Tây Kết, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng Giang… và mãi là niềm tự hào của dân tộc. Không chỉ được biết đến là một nhà thiên tài quân sự, Trần Hưng Đạo còn soạn 2 bộ sách “Binh Thư yếu lược” và “Vạn Kiếp tông bí truyền thư” để dạy các tướng lĩnh đương thời cầm quân đánh giặc.
Dưới trướng của Trần Hưng Đạo quy tụ được nhiều tướng tài phò vua giúp nước, trong đó có những anh hùng như: Trương Hán Siêu, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Chế Nghĩa, Yết Kiêu, Dã Tượng…
Với công lao to lớn đó, Trần Hưng Đạo đã được các vua Trần phong tước vị Hưng Đạo Đại Vương và lập đền thờ khi ngài còn sống tại Vạn Kiếp gọi là “Sinh từ”. Thượng Hoàng Trần Thánh Tông đích thân soạn văn bia ca ngợi công đức của Hưng Đạo Đại Vương, gọi là “Sinh bi”.
Ngày 20.8 năm Canh Tý (1300), Hưng Đạo Đại Vương đã mất tại phủ đệ Vạn Kiếp. Triều đình đã tiến phong Hưng Đạo Đại Vương là Thái Sư Thượng Phụ Thượng Quốc Công Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương. Nhân dân Đại Việt đã suy tôn Người là Đức Thánh Trần Cửu Thiên Vũ Đế và lập đền thờ ngay trên nền Vương phủ gọi là đền Kiếp Bạc để tưởng nhớ công ơn của Hưng Đạo Đại Vương đối với non sông, đất nước.
Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc là dịp quảng bá tiềm năng, thế mạnh và các sản phẩm đặc trưng của Hải Dương tới nhân dân, du khách thập phương; đồng thời, góp phần khẳng định giá trị toàn vẹn, to lớn, toàn cầu của quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc của 3 tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, Bắc Giang trong hồ sơ trình UNESCO vinh danh Di sản thế giới.
Ngay sau diễn văn tưởng niệm, các đại biểu, nhân dân, du khách đã nghe tuyên đọc văn tế Đức Thánh Trần và thành kính dâng hương tưởng niệm 724 năm ngày mất Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo.
Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2024 diễn ra từ ngày 12 - 22.9 (ngày 10 - 20.8 Âm lịch), tại 2 khu di tích Côn Sơn và Kiếp Bạc, với nhiều nghi lễ truyền thống: lễ dâng hương; lễ tế cáo yết; lễ rước bộ; lễ Tế và giỗ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn; Lễ Khai ấn và ban ấn đền Kiếp Bạc; lễ cầu an và hội hoa đăng; Liên hoan diễn xướng hầu Thánh; trình diễn nghệ thuật múa rối nước; các hoạt động văn nghệ; Tuần Văn hóa, du lịch và xúc tiến thương mại...
