Tức nhau tiếng gáy

Hình ảnh chị hàng thịt mặt thất thần ngồi thụp xuống bên sạp hàng bị ném chất bẩn tại chợ Lương Văn Can (quận Ngô Quyền - Hải Phòng) hôm 11.5 vừa qua, thêm lần nữa lại gợi nhắc đến câu tục ngữ “Con gà tức nhau tiếng gáy”. Một “luật chống phá giá” được hành xử theo kiểu côn đồ: Chỉ vì lo sợ hàng thịt bên cạnh bán giá rẻ hơn sẽ hút hết khách của mình mà mẹ con nhà nọ đã quyết ném dầu luyn pha chất bẩn vào giữa phản thịt của bạn hàng, cùng những lời hăm dọa hòng “triệt đường làm ăn” của chị bán hàng tội nghiệp. Một lệnh bắt khẩn cấp vì thế đã được đưa ra để trừng trị hai kẻ đang tâm dằn mặt, chơi xấu bạn hàng, thêm lần nữa lại là tiếng chuông cảnh tỉnh cho những ai quen thói sống ăn thua, sẵn sàng giẫm đạp lên người khác vì lo sợ họ hơn mình. Chuyện tương tự cũng từng xảy ra giữa “xe ôm truyền thống” và xe ôm Grab, khi cánh “xe ôm truyền thống” nhận thấy miếng cơm của họ bị đe dọa trước “đối thủ thời công nghệ”... Vẫn là chuyện muôn thuở mà các cụ nhà mình đã tóm gọn trong mấy chữ: “Con gà tức nhau tiếng gáy”.

Trong một bài viết ý nghĩa mà mới đây tôi vừa được chia sẻ, nhan đề: “10 bí mật của những người không bao giờ đau ốm mà bạn cần biết sớm”, thì 1 trong 10 bí quyết đó chính là liên quan đến... cục tức. Trong đó, tác giả khẳng định: “Con người không chết vì già, không chết vì bệnh, mà chết vì tức”. Vì sao? Vì trong sách “Hoàng đế nội kinh” (Trung Quốc) từ lâu đã giảng giải rằng: “Phẫn nộ hại gan, phấn khích hại tim, u sầu hại phổi, suy nghĩ nhiều hại tỳ, lo sợ hại thận, bách bệnh đều sinh ra từ tức giận”. Vì thế mà “con người không thể không tức giận, nhưng cần biết cách tức giận; nhất định không được làm nô lệ của cảm xúc, nhất định phải làm chủ cảm xúc...”. Một lời khuyên thật thấm thía cho những ai không làm chủ được cảm xúc của mình, khi để cục tức và thói ghen ăn tức ở làm cho mờ mắt!

Hôm trước, tôi vừa ghé hàng “Xôi Yến”, sau tin đồn hàng xôi nổi tiếng của Hà Nội phải đóng cửa do vỡ nợ (về sau được chủ nhân đính chính là để sửa chữa). Đến giờ này, hàng xôi vẫn chưa hoạt động trở lại. Tôi đã nghĩ, hàng xôi cùng tên bên cạnh hẳn sẽ đông lên thấy rõ, nhưng không, quán vẫn ít khách như thường lệ. Những thực khách quen thuộc của quán “xôi Yến xịn” vẫn kiên nhẫn chờ ngày quán quen của mình mở cửa trở lại, thay vì tặc lưỡi chuyển qua quán xôi cùng tên cạnh đó. Một minh chứng cho thấy, lỗi không phải ở “tay hàng xóm”.

Tuy nhiên, hồi quán Xôi Yến (đông khách) đang hoạt động và lúc nào cũng nườm nượp khách, tôi cũng chưa bao giờ thấy hàng xôi bên cạnh có một động thái tỏ ra khó chịu nào, cả khi khách lỡ trớn chờm xe qua khu vực để xe của họ, hoặc ngay lập tức lộn ra khi phát hiện mình vào nhầm quán. Tôi cũng từng ái ngại trước những cái ngáp dài tưởng chừng như bất tận của người bán hàng (cùng loại) ngay sát hàng bánh trôi Tàu nổi tiếng của bác Phạm Bằng ở phố Hàng Giầy (Hà Nội) và chứng kiến quán này đã phải lẳng lặng đóng cửa trong tiếng thở dài của người bắt chước bất thành. Cả tới khi quán bánh trôi của bác Phạm Bằng đóng cửa trong suốt nhiều năm qua, lúc bác đau yếu rồi mất, cũng không ai ở con phố ấy dám mở lại một hàng bánh trôi như của bác. Vì ai cũng hiểu rằng, khách kéo đến đó, là vì người bán hàng mà họ tin tưởng và lựa chọn, chứ không phải vì một mặt hàng na ná giống.

Con gà có thể tức nhau tiếng gáy, nếu cùng là gà trống. Nhưng nếu là gà mái, thì tốt nhất hãy chuyên tâm đẻ trứng, để gà trống có muốn cũng không bắt chước được, thay vì loay hoay học gáy, rồi hậm hực vì thua kém.