Hướng tới giảm thiểu chi phí và rủi ro trong quá trình tuân thủ pháp luật
Tuân thủ pháp luật là trách nhiệm của nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Thực tế, tuân thủ làm gia tăng chi phí cho doanh nghiệp ngắn hạn. Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp, Phó trưởng Ban Quản lý Chương trình Hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp, TS Nguyễn Thanh Tú cho rằng, "Tuân thủ pháp luật là điều kiện tối thiểu để doanh nghiệp phát triển, bước ra thế giới. Chúng ta hướng tới giảm thiểu chi phí và rủi ro trong quá trình tuân thủ pháp luật, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp hành trang pháp lý để tự tin bước ra và khẳng định trên thị trường quốc tế".
Tuy nhiên, thực tiễn tham gia Hội đồng trọng tài, ông Tú thấy các doanh nghiệp, doanh nghiệp bị đơn không tham gia tố tụng trọng tài. Đồng tình với góc nhìn này, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Đậu Anh Tuấn cũng nêu thực tế, tuân thủ pháp luật đang thay đổi dần, nhưng chưa thực sự phổ biến. Thực tế có thể tạo tâm lý, cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra việc thực thi pháp luật của doanh nghiệp thì "động vào đâu cũng sai, sờ vào đâu cũng sai". Bên cạnh đó, việc quản lý tuân thủ pháp luật ở Việt Nam thường "nắm người có tóc", ví dụ quản lý an toàn thực phẩm, mới "siết" doanh nghiệp có trụ sở lớn còn thực phẩm vỉa hè chưa xử lý triệt để.
Từ đó, ông Tuấn đặt câu hỏi, "Chúng ta luôn đặt câu hỏi chúng ta có tuân thủ pháp luật đúng hay không. Chúng ta đã quyết toán thuế chưa, chúng ta thực hiện các quy định "tròn" chưa? Khi chúng ta xây nhà, thuê người giúp việc... luôn gắn với vấn đề tuân thủ pháp luật. Nó liên quan đến tính bền vững của doanh nghiệp. Giai đoạn này có thể nhỏ, nhưng nó sẽ có ảnh hưởng lớn về sau".
Mong muốn quy định pháp luật đơn giản để hạn chế "chi phí không tên"
Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Âu Việt Nguyễn Thị Minh Thanh nhìn nhận, hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay đã tạo ra hành lang cho các doanh nghiệp, doanh nghiệp rất cần có hành lang pháp lý đầy đủ để hoạt động. Tuy vậy, còn có các quy định pháp luật còn bất cập so với thực tế. "Doanh nghiệp của tôi và doanh nghiệp nói chung luôn sẵn sàng tuân thủ pháp luật. Nhưng doanh nghiệp như tôi đang gặp không ít vướng mắc khi tuân thủ các quy định pháp luật. Chúng tôi mong muốn các quy định pháp luật mang tính thực thi cao, đi vào hệ thống doanh nghiệp một cách đơn giản, cụ thể, để doanh nghiệp hạn chế nhiều chi phí không tên".
Giám đốc Cty TNhH T’imex Trần Ánh Phương cũng cho rằng, "tuân thủ pháp luật rất khó", do còn những thủ tục hành chính rườm rà, quy định chưa rõ ràng, dễ thay đổi...
Ở góc nhìn khác, Tổng Giám đốc Cổ phần và đào tạo Nhân lực DGroup - CEO Lê Dung khẳng định, Chính phủ đã rất quan tâm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh vai trò truyền thông chính sách. "Chúng tôi cần truyền thông chính sách, truyền thông để hiểu rõ các quy định pháp luật và truyền thông cũng để thể hiện chúng tôi là một đối tượng, là "khách hàng" của một số cơ quan quản lý. Tôi mong muốn cơ quan quản lý sẽ chăm sóc chúng tôi như một khách hàng”.
Đồng tình với bà Dung, ông Phan Lâm, Viện Nghiên cứu Pháp luật và Kinh tế ASEAN bổ sung thêm, để doanh nghiệp tuân thủ pháp luật thì quan trọng phải có hành lang pháp lý thông thoáng, kiến tạo cho doanh nghiệp phát triển, hội nhập quốc tế. Đơn vị quản lý, giám sát doanh nghiệp thực thi pháp luật phải kịp thời "gỡ vướng", hỗ trợ doanh nghiệp.
"Với doanh nghiệp, thời gian rất quan trọng. Vừa qua, nhiều doanh nghiệp lúng túng trong thực hiện các quy định đăng kiểm, hoặc phòng cháy chữa cháy. Hàng nghìn doanh nghiệp làm dịch vụ phải tạm đóng cửa hoặc tạm đóng cửa vì không đáp ứng yêu cầu phòng cháy, chữa cháy. Thực tế này cần cơ quan quản lý phải tìm hiểu, nhận thấy doanh nghiệp đang vướng mắc như thế nào để tháo gỡ cho doanh nghiệp. Đồng thời, chúng ta phải tiếp tục hoàn thiện pháp luật, có chế tài đủ mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ có trách nhiệm trong giải quyết công việc, giải quyết các yêu cầu của doanh nghiệp", ông Phan Lâm nói.
Hội nghị đối thoại Nâng cao hiệu quả, chất lượng tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp do Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý; Ban Quản lý Chương trình Hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình Hỗ trợ pháp lý liên ngành) Bộ Tư pháp và Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp tổ chức. Chương trình nằm trong khuôn khổ Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành.
