Truyền thần cũng là nghệ thuật

      Họa sỹ Lê Thiết Cương, chủ nhân của bộ sưu tập trên, chia sẻ: Tranh truyền thần không phải là một loại hàng hóa. Nó là nghệ thuật. Bởi nó chính là hội họa như tranh tĩnh vật, tranh phong cảnh, được thể hiện trên chất liệu độc lập là giấy và bột than như sơn dầu trên vải, như sơn mài... Vẽ truyền thần không đơn thuần là sự sao chép thủ công từ ảnh sang tranh mà để có thể tạo nên được những khuôn mặt khác nhau trong yêu cầu chung của ảnh truyền thần là tất cả đều u uẩn, buồn bã, mắt nhìn thẳng, nghiêm nghị ấy, thực sự không đơn giản. Một người vẽ truyền thần giỏi là phải biết tạo điểm nhấn, tìm được cái hồn trên khuôn mặt của người được vẽ, đôi khi chỉ là một nếp nhăn, hay cái nhíu mày. Đó chính là sự sáng tạo, mặc dù sự sáng tạo trong ảnh truyền thần thường bị chi phối bởi nguyên mẫu. 

      Bên cạnh những bức ảnh chân dung phảng phất nét u buồn, trang nghiêm, người xem thực sự thú vị và say mê trước 5 bức ảnh truyền thần của họa sỹ Nguyễn Bảo Sinh. Vượt qua “đề tài” đơn điệu là vẽ chân dung của người đã khuất, ông đem đến hình ảnh người thiếu nữ có gương mặt đẹp yêu kiều, người phụ nữ dân tộc địu con với nụ cười tươi, gương mặt hồn hậu, tự nhiên... Tác giả đã thể hiện một cái nhìn mới, một quan niệm mới về vẽ truyền thần. Họa sỹ Nguyễn Bảo Sinh tâm sự: Truyền thần có thể xem là loại hình hội họa độc đáo chỉ có ở Việt Nam, ở đó người họa sỹ có thể tạo nên những gì mình mong muốn, kể cả việc dùng vật mẫu có thật (truyền thần thường vẽ qua ảnh có sẵn). Trước sự cách tân của người vẽ, ảnh truyền thần có thể trở thành một loại hình nghệ thuật là tranh nghệ thuật và đặt ở vị trí trang trí, tạo nên nét đẹp ấm cúng trong gia đình. Hiện nhiều người đang sống cũng mang ảnh đến để truyền thần, để chơi ảnh truyền thần, để làm kỷ niệm.

      Với sự sáng tạo của các họa sỹ, ảnh truyền thần đang dần khẳng định vị trí của mình trong dòng chảy nghệ thuật Việt Nam. Theo Phó vụ trưởng Vụ Mỹ thuật Lương Xuân Đoàn: Truyền thần là loại hình nghệ thuật độc lập bình dân, lặng lẽ đi bên các dòng nghệ thuật khác. Nó sẽ gần gũi hơn khi những bức tranh truyền thần ấy ẩn chứa những điều thi vị, sâu lắng của cuộc sống.

Đinh Thị Loan