Trên thực tế, một đồng nội tệ yếu là điều Trung Quốc cần nhưng không phải điều họ muốn. Đó là bởi đồng nhân dân tệ (NDT) yếu hơn có thể giúp thúc đẩy xuất khẩu và mang lại lạm phát cho nền kinh tế nhưng có nguy cơ làm suy yếu tham vọng biến đồng nhân dân tệ thành đồng tiền toàn cầu của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Áp lực giảm giá
Vào ngày 21.6 vừa qua, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã ấn định tỷ giá cố định hàng ngày, một chuẩn mực cho phép giao dịch đồng tiền này ở mức 7,1196 NDT đổi 1 USD, mức yếu nhất kể từ ngày 23.11. Phát biểu tại một diễn đàn tài chính lớn ở Thượng Hải, Thống đốc PBOC Phan Công Thắng (Pan Gongshen) nói rằng tỷ giá hối đoái của đồng NDT đã duy trì sự ổn định tương đối trong một môi trường phức tạp. Ngân hàng Trung ương sẽ duy trì sự linh hoạt của tỷ giá hối đoái bằng cách sử dụng tỷ giá cố định.
Nhưng các nhà đầu tư nước ngoài đang dự đoán đồng nhân dân tệ sẽ yếu hơn vào cuối năm, vì kỳ vọng về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất đã giảm. Đầu tháng này, FED đã giữ lãi suất ở mức cao nhất trong hơn hai thập kỷ và các quan chức dự kiến chỉ có một lần cắt giảm lãi suất trong năm nay.
PBOC cũng giữ nguyên lãi suất chuẩn trong tháng này, nhưng một số nhà kinh tế dự đoán Ngân hàng Trung ương sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ khi phải chống chọi với sự suy thoái của thị trường bất động sản. Nhu cầu dollar HongKong từ các công ty Trung Quốc ở nước ngoài, dùng để chi trả cổ tức nhằm hỗ trợ giá cổ phiếu, đã giảm mạnh cũng đang gây áp lực lên đồng nhân dân tệ.
Đồng nhân dân tệ trong nước vào ngày 21.6 đã giảm xuống còn 7,2613 NDT đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 11. Nếu đồng nội tệ của Trung Quốc vượt qua mức 7,3498 được ghi nhận vào ngày 8.9.2023, thì đó sẽ là mức thấp mới kể từ năm 2008. Đồng NDT ở nước ngoài, được giao dịch tự do hơn, đã chạm mức thấp mới từ đầu năm là 7,2926 đổi 1 USD.
Cuộc bầu cử sắp tới của Mỹ sẽ làm leo thang sự bất ổn địa chính trị xung quanh việc nắm giữ tài sản bằng đồng nhân dân tệ. Đặc biệt, các nhà đầu tư lo lắng về khả năng áp dụng thuế quan bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc nếu cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái đắc cử.
Ông Kiyong Seong, Trưởng nhóm chiến lược vĩ mô châu Á tại Ngân hàng Societe Generale của Pháp, cho biết: “Chúng tôi vẫn giữ quan điểm giảm giá đối với NDT của Trung Quốc”, đồng thời dự đoán đồng tiền này sẽ giảm xuống 7,4 đổi 1 USD trong quý III. Ông Seong cho biết, mức giảm đó sẽ khiến đồng tiền này rơi xuống mức yếu nhất kể từ tháng 12.2007. Lời kêu gọi này phản ánh mối lo ngại về những trở ngại địa chính trị do cuộc bầu cử Mỹ mang lại. Tuy nhiên, PBOC có thể sẽ tiếp tục quản lý tiền tệ hiện tại trong thời gian còn lại của năm, ông nói thêm.
Ông Cheuk Wan Fan, Giám đốc thông tin khu vực châu Á của ngân hàng tư nhân HSBC, và ông Leonard Kwan, Giám đốc danh mục đầu tư tại công ty quản lý tài sản Mỹ T Rowe Price, cũng dự đoán đồng NDT sẽ yếu hơn trong năm nay.
Giữa lợi và hại
Đồng NDT yếu sẽ giúp kích thích xuất khẩu và giúp tạo ra áp lực lạm phát cho Trung Quốc dưới hình thức chi phí nhập khẩu cao hơn. Bà Michelle Lam, chuyên gia kinh tế về Trung Quốc tại SocGen, cho biết hai động lực đó thực sự là những gì nền kinh tế cần. Chỉ số giá tiêu dùng của Trung Quốc trong tháng 5 tăng 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái, không thay đổi so với tháng 4, cho thấy áp lực giảm phát dai dẳng.
“Nhưng tôi không nghĩ đó là điều mà các nhà hoạch định chính sách muốn”, bà Lam nói, trích dẫn chương trình nghị sự của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về việc đồng nhân dân tệ mạnh hơn để thúc đẩy quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. “Liệu nó có hiệu quả lâu dài hay không thì còn nhiều tranh cãi. Nhưng tôi không nghĩ họ cũng muốn một đồng tiền suy yếu”, bà cho biết thêm.
Xuất nhập khẩu của Trung Quốc tăng trong hai tháng gần đây nhất. Thặng dư thương mại của nước này đạt 82,62 tỉ tỷ USD vào tháng 5, tăng so với tháng 4.
Tuy nhiên, đồng NDT yếu hơn có thể làm leo thang căng thẳng thương mại với Mỹ và châu Âu. EU gần đây đã công bố mức thuế nhập khẩu bổ sung lên tới 38% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc, khiến Bắc Kinh phải mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với thịt lợn nhập khẩu từ EU.
Bất kỳ sự mất giá mạnh nào của đồng NDT đều có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng chảy vốn ra nước ngoài. Quay trở lại năm 2015, khi PBOC phá giá đồng nhân dân tệ, điều này đã gây ra cú sốc cho thị trường tiền tệ toàn cầu, khiến đồng won Hàn Quốc, dollar Úc và dollar Singapore đồng loạt giảm giá.
Ngày nay, người giàu Trung Quốc cũng đang tìm cách đa dạng hóa tài sản của họ ở nước ngoài dưới tác động của lãi suất tiền gửi nhân dân tệ thấp, hiệu suất thị trường chứng khoán đáng thất vọng và sự suy giảm trong thị trường bất động sản vẫn chưa phản ứng với chính sách mới nhất. Các sản phẩm tiết kiệm và tiền gửi ngân hàng bằng dollar Hong Kong là những lựa chọn phổ biến của người đại lục.
PBOC đang quản lý tiền tệ thông qua nhiều tuyến hơn thay vì dựa vào sử dụng dự trữ ngoại hối, một loạt phương pháp đang được triển khai một cách chiến lược hơn nhằm tránh tình trạng mất giá có thể gây chấn động thị trường. Nhưng những biện pháp này cũng khiến các nhà đầu tư khó đánh giá tác động tiềm tàng hơn.
