Phát biểu với các phóng viên trên chuyến bay đến Ảrập Xêút hôm 10.3, Ngoại trưởng Marco Rubio khẳng định thỏa thuận khoáng sản mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm kiếm "không phải là chủ đề chính trong chương trình nghị sự" cho cuộc họp với phái đoàn Ukraine tại Ảrập Xêút.
"Tôi sẽ không phán đoán trước ngày mai về việc chúng ta có thỏa thuận khoáng sản hay không. Đây là một chủ đề quan trọng, nhưng không phải là chủ đề chính trong chương trình nghị sự". Ông lưu ý rằng cuộc họp vào ngày 11.3 tại Jeddah có thể được coi là thành công ngay cả khi không đảm bảo được thỏa thuận như vậy.
"Chắc chắn đây là một thỏa thuận mà Tổng thống Trump muốn thấy được thực hiện, nhưng không nhất thiết phải diễn ra vào ngày mai", ông Rubio nói thêm.
"Điểm quan trọng trong cuộc họp này là để xác định rõ ràng ý định của họ, mong muốn của họ, như họ đã nói công khai nhiều lần, để đạt được một điểm mà hòa bình là có thể", ông Rubio cho biết.
Nhà ngoại giao hàng đầu của ông Trump đồng thời cho biết thêm rằng, ông sẽ cần phải đảm bảo rằng Kiev đã sẵn sàng đưa ra một số quyết định khó khăn về lãnh thổ để chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài hơn 3 năm này.
Mặc dù một thỏa thuận khoáng sản khó có thể đạt được trong tuần này, nhưng theo ông Rubio, ông hy vọng rằng với một cuộc họp thành công tại Jeddah, ông có thể đảm bảo việc nối lại viện trợ của Mỹ cho Ukraine.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ không nêu chi tiết về viện trợ nào sẽ được nối lại, và cũng không đề cập đến vấn đề chia sẻ thông tin tình báo mà Mỹ đã tạm dừng sau cuộc đối đầu tại Phòng Bầu dục.
"Tôi hy vọng chúng ta có thể giải quyết được việc tạm dừng viện trợ nói chung", ông Rubio nói. "Tôi nghĩ những gì xảy ra trong cuộc đàm phán sẽ là chìa khóa cho vấn đề đó".
Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết, Nga phải gánh chịu hậu quả nếu không đồng ý đàm phán về việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine, bao gồm cả các lệnh trừng phạt bổ sung.
"Mọi người nên hiểu rõ rằng Mỹ có các công cụ để áp đặt chi phí cho phía Nga trong phương trình này", ông Rubio nói. "Nhưng chúng tôi hy vọng điều đó sẽ không xảy ra.
"Điều chúng tôi hy vọng là cả hai bên đều nhận ra rằng đây không phải là một cuộc xung đột có thể kết thúc bằng các biện pháp quân sự", nhà ngoại giao Mỹ nói thêm.
Hôm 7.3, trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social, ông Trump đã đe dọa Nga bằng "các lệnh trừng phạt ngân hàng, lệnh trừng phạt và thuế quan trên quy mô lớn đối với Nga cho đến khi đạt được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận giải quyết cuối cùng về hòa bình".
Cuộc đàm phán kéo dài một ngày tại Ảrập Xêút sẽ là cuộc gặp đầu tiên giữa các quan chức Ukraine và Mỹ kể từ cuộc nói chuyện căng thẳng phát sinh tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Cuộc họp này cũng diễn ra gần một tháng sau khi các quan chức Mỹ và Nga tổ chức các cuộc đàm phán tại thủ đô Riyadh của Ảrập Xêút về việc chấm dứt giao tranh ở Ukraine mà không có sự hiện diện của Kiev.
Phái đoàn Ukraine sẽ bao gồm Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak; Bộ trưởng Ngoại giao Andrii Sybiha và ông Pavlo Palisa – Đại tá lực lượng vũ trang Ukraine và là cố vấn của Tổng thống Zelensky. Đặc biệt, phái đoàn Ukraine cũng bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, người đã tham gia vào các cuộc đàm phán ban đầu với Nga vào tháng 2.2022.
Phái đoàn Mỹ sẽ do Ngoại trưởng Rubio dẫn đầu và cũng bao gồm Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz.
Trước đó, ngày 10.3, Tổng thống Zelensky đã đến Ảrập Xêút và hội đàm với Thái tử Mohammed bin Salman nhưng không ở lại tham dự cuộc đàm phán sau đó với phía Mỹ.
