Thời gian qua, việc xử lý nước thải đô thị là một trong những chỉ tiêu quan trọng phải hoàn thành theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ thành phố và Chương trình số 03-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội (Khóa XVII) về "Chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị và kinh tế đô thị thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025". Hà Nội đặt chỉ tiêu đến năm 2025, bảo đảm tỷ lệ xử lý nước thải đô thị đạt 50 - 55%. Hiện nay, tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý của thành phố mới đạt khoảng một nửa chỉ tiêu trên. Con số này sẽ tăng lên đáng kể nếu Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá được đưa vào vận hành.
Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá được xây dựng tại xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì với diện tích khoảng 13,8ha; tổng mức đầu tư hơn 16.293 tỷ đồng (trong đó 84,14% là vốn vay ODA do Chính phủ Nhật Bản tài trợ). Dự án bao gồm các hạng mục: xây dựng Nhà máy xử lý nước thải công suất 270.000m3/ngày, đêm; xây dựng hệ thống cống thu gom, cống bao và hệ thống đấu nối (dọc hai bên sông Tô Lịch và sông Lừ), khu vực đô thị mới Hà Đông với tổng chiều dài khoảng 52,62km (đường kính 315 - 2.200mm).
Dự án đã được thi công từ năm 2019, triển khai đồng loạt cả 4 gói thầu. Đến nay, gói thầu số 1 xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá và gói thầu số 2 xây dựng hệ thống cống bao cho sông Tô Lịch và cống chính cơ bản đã hoàn thành, dự kiến đưa vào vận hành thử trong quý II.2024, hoạt động chính thức trong năm 2024. Hai gói thầu còn lại còn gặp một số khó khăn, vướng mắc.
Trước đó, tại cuộc kiểm tra ngày 28.2.2024, Bí thư Thành ủy Hà Nội đã yêu cầu Ban Cán sự đảng UBND thành phố chỉ đạo xử lý các vướng mắc liên quan tới các gói thầu; trong đó, có các gói thầu 3, 4 với quyết tâm đưa dự án vào vận hành trong năm 2024.
Báo cáo kết quả thực hiện kết luận của Bí thư Thành ủy Hà Nội tại cuộc kiểm tra nêu trên (nội dung kết luận theo Thông báo số 1594-TB/TU ngày 8.3.2024), Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố Hà Nội cho biết, đã rà soát và có văn bản gửi JICA cho ý kiến với dự kiến nhu cầu vốn cho Hiệp định 2 khoảng 6,8 tỷ yên Nhật (tương đương 1.110 tỷ đồng).
Về việc hoàn thiện thủ tục pháp lý chấm dứt hợp đồng gói thầu số 3, Ban và các bên đã ký xác nhận điểm dừng khối lượng công việc hoàn thành, làm cơ sở thực hiện thủ tục và tổ chức lựa chọn lại nhà thầu. Về việc đẩy nhanh tiến độ gói thầu số 4, nhà thầu đã hoàn thiện hồ sơ pháp lý và tổ chức thi công trở lại trên phố Vũ Trọng Khánh từ ngày 1.4.2024 và đang tiếp tục xin cấp phép thi công các vị trí còn lại, phấn đấu hoàn thành trong năm 2025 như chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố. Ban Quản lý đã chỉ đạo giải quyết xong vướng mắc tại giếng 14.0 trong tháng 3.2024. Nhà thầu gói thầu số 2 đã tiếp nhận mặt bằng và đang triển khai thi công, dự kiến hoàn thành, đủ điều kiện dẫn nước về nhà máy trong tháng 4.2024...
Kiến nghị với Bí thư Thành uỷ Đinh Tiến Dũng, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp thành phố mong muốn, TP. Hà Nội tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện hỗ trợ đẩy nhanh thủ tục về thỏa thuận cấp phép, di chuyển công trình ngầm, chấp thuận biện pháp thi công, vận động nhân dân ủng hộ dự án trong quá trình triển khai thi công; chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền địa phương phối hợp Ban quản lý và Sở Kế hoạch - Đầu tư sớm có ý kiến làm cơ sở thẩm định chủ trương điều chỉnh dự án đầu tư; Sở Xây dựng sớm có ý kiến về chủ trương tiếp tục đầu tư 9 bể lắng sơ cấp và 6 bể nén bùn trọng lực bằng nguồn vốn thành phố, bảo đảm hoàn thiện quy trình xử lý của nhà máy, giải pháp bổ cập nước và công nghệ xử lý bùn thải theo chỉ đạo của UBND thành phố...
Kết luận buổi kiểm tra, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh: Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá là dự án lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với thành phố, đòi hỏi sự quan tâm, tập trung thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao của các cấp, các ngành. Biểu dương các đơn vị đã nỗ lực thi công, đẩy nhanh tiến độ dự án, cũng như thực hiện nghiêm kết luận chỉ đạo của lãnh đạo thành phố trong lần kiểm tra lần trước, Bí thư Thành ủy đề nghị, các đơn vị tiếp tục bám sát chặt chẽ yêu cầu, tập trung đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm hiệu quả, chất lượng; giải quyết tốt các khó khăn, vướng mắc, đưa dự án vận hành thử và vận hành chính thức theo kế hoạch.