Thúc đẩy phát triển sản xuất, hình thành vùng chuyên canh
Thành lập HTX ở các xã nông thôn mới không chỉ góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển sản xuất, hình thành nên những vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa lớn, chất lượng, mà còn là yêu cầu mang tính bắt buộc để bảo đảm các quy định trong hội nhập kinh tế thế giới mà liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị chính là xu thế tất yếu.
Ông Tạ Hoàng Nhiệm, Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX nuôi tôm công nghệ cao Đông Hải (huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu) khẳng định, muốn nâng cao thu nhập cho người nông dân và phát triển bền vững thì nông dân phải tham gia HTX. Cụ thể như muốn xuất khẩu tôm sang thị trường Châu Âu thì phải có giấy chứng nhận ASC theo quy định của quốc tế. Cũng như, muốn liên kết với doanh nghiệp xuất khẩu bán tôm được giá cao cũng phải có giấy chứng nhận này. Do vậy, bản thân người nông dân không thể tự làm giấy chứng nhận ASC mà phải thông qua một tổ chức, HTX chính là nơi để giúp nông dân làm điều đó.
Tham gia HTX ngoài việc tạo nên sức mạnh tổng hợp để chủ động về sản xuất, về thị thị trường tiêu thụ, HTX còn là nơi duy nhất nhận được sự đầu tư từ các tổ chức trong, ngoài nước trong việc tham gia các dự án phục vụ cho phát triển bền vững. Ông Đinh Xuân Lập, Phó Giám đốc Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thuỷ sản bền vững (ICAFIS) cho biết, để giúp người nông dân ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển nghề nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững, ICAFIS chọn các HTX để hỗ trợ.
Ông Lập diễn giải, bởi lẽ chỉ có HTX mới có thể cùng với doanh nghiệp thực hiện liên kết chuỗi sản xuất và thực các quy định của quốc về nuôi trồng thủy sản bền vững. Mặc khác, phát triển HTX là nhu cầu tất yếu trong liên kết nông nghiệp và giúp nông dân tăng thu nhập, giải quyết thêm nhiều việc làm cho nông dân ít hoặc không có đất sản xuất.
Giải quyết việc làm, tăng thu nhập
Thực tế cho thấy, việc thành lập HTX ở các xã nông thôn mới cần tuân thủ nguyên tắc của HTX, chính là để người nông dân, doanh nghiệp tham gia trên tinh thần tự nguyện, tự chịu trách nhiệm và hợp tác vì sự phát triển của cộng đồng, thay vì hành chính hóa theo kiểu chỉ định “nhìn mặt đặt tên” hay vận động tham gia.
Thêm vào đó, có một số bộ phận nhỏ HTX đến nay vẫn còn mang nặng tư tưởng thành lập các HTX để trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước; chỉ tham gia HTX khi nhận được sự đầu tư về tín dụng, ưu đãi về hạ tầng hay dựa dẫm vào các chính sách khác… Vì vậy, nếu HTX nào vượt khỏi tư tưởng này và chủ động hội nhập, nắm bắt nhu cầu thị trường và năng động trong sản xuất kinh doanh, thì đều phát triển rất mạnh và hình thành nên những HTX “đầu đàn” với lợi nhuận mang lại hàng chục tỷ đồng/năm.
Tiêu biểu có thể kể đến như HTX Vĩnh Cường (huyện Hòa Bình) với thế mạnh sản xuất và giúp nông dân bao tiêu lúa gạo; HTX cua giống Gành Hào (huyện Đông Hải) với việc cung cấp con giống và bao tiêu sản phẩm và HTX Artemia Vĩnh Châu - Bạc Liêu (TP. Bạc Liêu) với việc liên kết với các HTX nuôi Artemia phục vụ cho thị trường xuất khẩu…
Một vấn đề đáng quan tâm trong việc thành lập các HTX hiện nay là, ngoài thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và thực hiện chuỗi liên kết với doanh nghiệp, thì cần quan tâm đến chức năng xã hội, đặc biệt là thu hút những hộ nghèo không có tư liệu sản xuất vào hợp tác.
Đơn cử như HTX Đồng Tiến (xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình) đã giải quyết việc làm, tạo thu nhập ổn định cho trên 2.000 thành viên, phần lớn là hộ dân tộc và hộ nghèo không có đất sản xuất, với mức thu nhập bình quân hơn 5 triệu đồng/người/tháng. Qua đó, hạn chế tình trạng khai thác nguồn lợi con giống bằng cách hủy diệt, bán rẻ tài nguyên khi vào mùa nghêu, sò giống và phát huy có hiệu quả nguồn lợi này.
