½ trẻ em nằm trong nhóm nguy cơ cao
Báo cáo này đã phân tích toàn diện đầu tiên được thực hiện về rủi ro khí hậu từ góc độ của trẻ em. Trong phân tích này, các quốc gia được xếp hạng dựa trên nguy cơ rủi ro của trẻ em trước các cú sốc về khí hậu và môi trường, chẳng hạn như lốc xoáy và các đợt nắng nóng, cũng như mức độ dễ bị tổn thương của trẻ em trước các cú sốc, dựa trên khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu của trẻ em.
Đại diện UNICEF cho hay, Báo cáo được thực hiện và phát hành với sự hợp tác của tổ chức Fridays for Future nhân dịp kỷ niệm 3 năm phong trào biểu tình vì khí hậu toàn cầu do thanh niên lãnh đạo. Báo cáo cho thấy khoảng 1 tỷ trẻ em - gần 1/2 trong số 2,2 tỷ trẻ em trên toàn thế giới - sống tại 33 quốc gia được phân loại là có “nguy cơ cực kỳ cao”. Các kết quả của báo cáo cho thấy số lượng trẻ em hiện đang bị ảnh hưởng; các con số có thể trở nên tồi tệ hơn khi tác động của biến đổi khí hậu tăng nhanh.
Các Chỉ số rủi ro khí hậu liên quan tới trẻ em công bố tại Báo cáo cho thấy: 240 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của lũ lụt ven biển; 330 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của lũ lụt ven sông; 400 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của lốc xoáy; 600 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của các bệnh do vector truyền bệnh; 815 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của ô nhiễm chì; 820 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của các đợt nắng nóng; 920 triệu trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của khan hiếm nước; 1 tỷ trẻ em có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của ô nhiễm không khí cao vượt mức cho phép.
UNICEF cho biết có 1/2 trẻ em bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. (Nguồn: ITN)
Ước tính có khoảng 850 triệu trẻ em – tương đương 1/3 trẻ em trên toàn thế giới – sống trong các khu vực có ít nhất bốn trong số những cú sốc về khí hậu và môi trường xảy ra chồng chéo. Có tới 300 triệu trẻ em – tương đương 1/7 trẻ em trên toàn thế giới – sống trong các khu vực có ít nhất năm cú sốc lớn.
Báo cáo cũng cho thấy sự chênh lệch giữa các khu vực phát thải khí nhà kính và các khu vực trẻ em phải chịu những tác động lớn nhất do biến đổi khí hậu gây ra. Tổng lượng phát thải của ba mươi ba quốc gia có nguy cơ cực kỳ cao chỉ chiếm 9% lượng khí thải CO2 toàn cầu. Ngược lại, tổng lượng phát thải của 10 quốc gia phát thải cao nhất chiếm tới gần 70% lượng phát thải trên toàn cầu. Chỉ một trong số các quốc gia này được xếp hạng ‘nguy cơ cực kỳ cao’ trong bảng chỉ số.
Kêu gọi các giải pháp liên ngành
Báo cáo cho thấy trẻ em Việt Nam tiếp xúc nhiều với ô nhiễm không khí và lũ lụt. Báo cáo kêu gọi đầu tư vào hành động bảo vệ khí hậu và bảo vệ môi trường nhằm đảm bảo lợi ích phát triển và đảm bảo tương lai bền vững cho trẻ em. Ngoài ra, các biện pháp như phục hồi xanh sau Covid -19, cải thiện khả năng tiếp cận nước sạch và giáo dục về khí hậu có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể trong việc bảo vệ tương lai của trẻ em khỏi tác động của biến đổi khí hậu.
Phó Đại diện UNICEF tại Việt Nam Lesley Miller cho rằng: “Khủng hoảng khí hậu là cuộc khủng hoảng về quyền trẻ em. Môi trường sống ở Việt Nam ngày càng có nhiều rủi ro hơn đối với trẻ em; nhưng nếu chúng ta hành động ngay từ bây giờ, chúng ta có thể ngăn ngừa tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Đảm bảo tiếp cận mạng lưới an sinh phù hợp và các dịch vụ tăng cường khả năng chống chịu – như nước sạch, chăm sóc sức khỏe và giáo dục, sẽ giúp bảo vệ tương lai của trẻ em.”
Từ thực tế này, UNICEF đang kêu gọi các chính phủ, doanh nghiệp, và các bên liên quan dành nhiều giải pháp đồng bộ, liên ngành. Chẳng hạn: Tăng cường đầu tư về khả năng chống chịu, và thích ứng với biến đổi khí hậu trong các dịch vụ chính cho trẻ em. Để bảo vệ trẻ em, cộng đồng và những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước các tác động tồi tệ nhất của tình trạng biến đổi khí hậu đang diễn ra, các dịch vụ quan trọng phải được tăng cường tính thích ứng, bao gồm hệ thống nước sạch và vệ sinh môi trường, các dịch vụ y tế và giáo dục.
Đồng thời, giảm phát thải khí nhà kính. Để ngăn ngừa các tác động tồi tệ nhất của khủng hoảng khí hậu, cần thực hiện hành động toàn diện và khẩn cấp. Các quốc gia phải cắt giảm lượng phát thải ít nhất là 45% (so với mức năm 2010) vào năm 2030 để giữ nhiệt độ không tăng quá 1,5 độ C.
Đặc biệt tăng cường giáo dục cho trẻ em về khí hậu và trang bị cho các em kỹ năng xanh. Đây là những kỹ năng rất quan trọng để trẻ em thích ứng và chuẩn bị trước các tác động của biến đổi khí hậu. Trẻ em và thanh thiếu niên sẽ phải đối mặt với toàn bộ hậu quả tàn khốc của khủng hoảng khí hậu và mất an ninh nguồn nước, trong khi các em không phải là đối tượng gây ra tình trạng đó. Chúng ta cần thể hiện trách nhiệm đối với tất cả thanh thiếu niên và thế hệ tương lai…
Phó Đại diện UNICEF tại Việt Nam Lesley Miller khẳng định, nếu chúng ta không khẩn trương thực hiện hành động cần thiết để giảm phát thải khí nhà kính, trẻ em sẽ tiếp tục phải chịu thiệt hại nhiều nhất. So với người lớn, trẻ em cần nhiều thức ăn và nước uống trên một đơn vị trọng lượng cơ thể hơn, ít có khả năng chống chịu trước các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn, và dễ bị ảnh hưởng hơn bởi hóa chất độc hại, thay đổi nhiệt độ, và bệnh tật…
Lần đầu tiên, UNICEF xếp hạng các quốc gia dựa trên nguy cơ rủi ro và mức độ dễ bị tổn thương của trẻ em trước các cú sốc về khí hậu và môi trường; trong đó, trẻ em Việt Nam xếp thứ 37 trên thế giới về mức độ dễ bị tổn thương.
