Tránh tạo ra “độ trễ”

Trong chương trình Phiên họp thứ 36 diễn ra trong tuần này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành 1,5 ngày để chất vấn và trả lời chất vấn đối với bộ trưởng, trưởng ngành về việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến hết năm 2023; trong đó, có nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tư pháp.

Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến nay thuộc lĩnh vực tư pháp cho thấy, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ rõ: việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Như vậy, tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết lại một lần nữa được nhắc đến trong báo cáo của Chính phủ!

Còn nhớ, cách đây 1 năm, tình trạng ban hành chậm, nợ văn bản quy phạm pháp luật cũng đã từng “nóng” ở phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Khi đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng thẳng thắn thừa nhận, việc nợ, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết đã có từ lâu nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Liên quan đến vấn đề này, trong Nghị quyết số: 853/NQ-UBTVQH15 về hoạt động chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của UBTVQH Khóa XV đã nêu rõ: “kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết, khắc phục tình trạng nợ đọng, chậm ban hành”. Đáng tiếc là, dù đã có nghị quyết của UBTVQH nhưng tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn vẫn tiếp tục tái diễn. Tính đến ngày 5.5.2024, đã ban hành được 37 văn bản với 17 nghị định, 20 thông tư. Tuy nhiên, vẫn còn 12 văn bản quy định chi tiết các nội dung được giao trong 6 luật, nghị quyết của Quốc hội đã có hiệu lực chưa được ban hành. Điều đó cho thấy, kết quả thực hiện Nghị quyết của UBTVQH vẫn chưa đáp ứng yêu cầu.

Việc chậm ban hành văn bản hướng dẫn không chỉ thể hiện việc chưa tuân thủ nghiêm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, mà vô hình trung còn tạo khoảng trống pháp luật. Điều này gây khó khăn cho cơ quan thực thi, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội nói chung.

Thực tế cho thấy, trong quá trình xây dựng dự thảo luật, pháp lệnh, nghị quyết, nếu cơ quan soạn thảo quy định cụ thể các nội dung trong các dự thảo văn bản thì luật, pháp lệnh, nghị quyết sau khi ban hành sẽ sớm đi vào cuộc sống. Điều này cũng đồng nghĩa với việc sẽ giảm được số lượng văn bản quy định chi tiết phải ban hành. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tình trạng số lượng nội dung giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng quy định chi tiết trong các dự thảo luật trình Quốc hội rất nhiều.

Một tồn tại khác cũng đã được nhắc đến nhiều thời gian qua, đó là theo yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, hồ sơ trình dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết phải có đủ các dự thảo văn bản quy định chi tiết để ngay khi luật, pháp lệnh, nghị quyết có hiệu lực thì các văn bản hướng dẫn đều có thể được hoàn thiện để trình ký ban hành. Có như vậy mới tránh tạo ra “độ trễ” trong chuẩn bị, ban hành văn bản quy định chi tiết. Tiếc rằng, luật quy định là vậy nhưng thực tế cho thấy nhiều hồ sơ dự án luật trình Quốc hội còn thiếu dự thảo văn bản quy định chi tiết, hoặc văn bản quy định chi tiết chưa bảo đảm chất lượng theo yêu cầu. Thậm chí có tình trạng dự thảo văn bản quy định chi tiết trình kèm theo dường như cho đủ thủ tục.

Để khắc phục “độ trễ” của các văn bản quy định chi tiết cần có sự vào cuộc tích cực của các cơ quan liên quan; trong đó, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội kịp thời giám sát việc triển khai thi hành đối với các luật, pháp lệnh, nghị quyết ngay sau khi được Quốc hội ban hành, nhất là đối với việc ban hành các văn bản quy định chi tiết để bảo đảm có hiệu lực đồng thời với hiệu lực của luật, pháp lệnh, nghị quyết.

Cùng với đó, Chính phủ tiếp tục tăng cường chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ nâng cao chất lượng soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đặc biệt cần chấn chỉnh, làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm minh các sai phạm trong công tác soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong đó cần làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan để xảy ra trình trạng ban hành chậm, nợ văn bản hướng dẫn.

Cử tri, Nhân dân mong rằng, các giải pháp hữu hiệu sẽ được đưa ra tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn lần này của UBTVQH, qua đó sẽ khắc phục được triệt để tình trạng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết. Đây cũng chính là giải pháp quan trọng để không tạo ra “khoảng trống” pháp luật trong thời gian tới. 

Chính sách và cuộc sống

Ảnh minh họa.
Chính sách và cuộc sống

Ưu tiên cho tăng trưởng

Nền kinh tế đang phục hồi tích cực, với tăng trưởng GDP quý III.2024 ước đạt 7,4% so với cùng kỳ, cao hơn 0,7% so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (6,7%), và khớp với kịch bản tăng trưởng cả năm 7% như đã báo cáo tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6. Tính chung 9 tháng, tăng trưởng GDP đạt 6,82%. Với diễn biến này, không còn quá lo về việc có đạt mục tiêu tăng trưởng năm nay. Tuy nhiên, phía trước vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để đạt được những thành tựu ấn tượng hơn nữa.

Công dân tra cứu TTHC tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Bắc Giang.
Chính sách và cuộc sống

Cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, ách tắc

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 cũng cho thấy, việc phân cấp, phân quyền, cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, điều kiện kinh doanh rườm rà chưa triệt để, thủ tục hành chính còn rườm rà, ách tắc.

Chính sách đơn lẻ sẽ khó đạt mục tiêu
Chính sách và cuộc sống

Chính sách đơn lẻ sẽ khó đạt mục tiêu

Tại cuộc họp báo quý III.2024 diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, Bộ đồng tình với đề xuất nghiên cứu chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu, sử dụng nhiều nhà, đất nhằm hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời của Bộ Xây dựng. Bộ Tài chính sẽ tiếp thu, nghiên cứu, hoàn thiện các chính sách thuế liên quan đến bất động sản…

Ảnh minh họa.
Chính sách và cuộc sống

Giảm thời gian xử lý thủ tục để tăng hiệu quả hỗ trợ

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang xây dựng dự thảo Nghị định về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh thực vật, thay thế cho Nghị định 02/2017/NĐ-CP. Một trong những yêu cầu đặt ra là phải rút ngắn thời hạn giải quyết thủ tục hành chính để chính sách hỗ trợ nhanh chóng đến với đối tượng thụ hưởng.

Sau hơn 3 năm thực hiện Luật PPP, hiện có 31 dự án mới đang được triển khai thực hiện và 11 dự án đang chuẩn bị đầu tư theo phương thức PPP
Chính sách và cuộc sống

Không làm "sống lại" những tồn tại trước đây

Theo đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, có khoảng 20 điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư sẽ được sửa đổi, bổ sung, tập trung vào 3 nhóm chính sách: Một là, mở rộng, đa dạng hóa lĩnh vực, hình thức, phương thức thực hiện dự án Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); hoàn thiện cơ chế tài chính đối với dự án PPP nhằm tối đa hóa nguồn lực từ khu vực tư nhân, bảo đảm vai trò dẫn dắt của đầu tư công. Hai là, đơn giản hóa thủ tục, đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước đối với dự án PPP, tạo thuận lợi cho công tác chuẩn bị đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Ba là, xử lý dứt điểm những khó khăn, vướng mắc đối với dự án BOT, BT chuyển tiếp.

Lớp học tiếng Anh của cô Hà Ánh Phượng (Phú Thọ). Ảnh: qdnd.vn
Chính sách và cuộc sống

Bảo đảm chính sách khả thi

Dự án Luật Nhà giáo vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 37 vừa qua; với mong muốn tạo điều kiện để nhà giáo yên tâm công tác, tâm huyết và trách nhiệm với nghề, dự thảo đã có quy định chính sách tiền lương, đãi ngộ đối với nhà giáo.

Không nên cứng nhắc…
Chính sách và cuộc sống

Không nên cứng nhắc…

Trả lời kiến nghị của cử tri một số tỉnh, thành phố gửi đến sau Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV đề nghị xem xét sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, mức sống và phù hợp với chủ trương tăng lương từ ngày 1.7, Bộ Tài chính vẫn “kiên định” với quan điểm chưa thể sửa đổi.

Khu đô thị mới Thủ Thiêm
Chính sách và cuộc sống

Tránh kẽ hở, bất cập khi hồi sinh dự án BT

Vì những bất cập, sai phạm, kẽ hở gây thất thoát tài sản công trong các dự án “đổi đất lấy hạ tầng”, phương thức đầu tư BT (đầu tư - chuyển giao) bị tạm dừng từ đầu năm 2021 theo quy định của Luật Đầu tư theo phương thức công - tư (PPP); sửa đổi Luật PPP lần này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất triển khai lại BT vì nhiều lý do.

Đổi mới tư duy và cách thức xây dựng pháp luật
Chính sách và cuộc sống

"Đúng vai, thuộc bài"

Đổi mới tư duy và cách thức xây dựng pháp luật là yêu cầu được Lãnh đạo Quốc hội đặc biệt nhấn mạnh tại các phiên họp vừa qua của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, một quan điểm đổi mới hết sức quan trọng là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa, minh bạch hóa hệ thống pháp luật.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Tránh tình trạng “nhờn” luật!

Đề nghị bổ sung trong báo cáo đầy đủ hơn về thông tin, về danh mục các bộ, ngành, địa phương, đơn vị làm tốt để biểu dương và những đơn vị chưa tốt để nhắc nhở, nhất là những nơi ít tiếp công dân... Cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã nhấn mạnh điều này tại Phiên họp thứ 37 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2024.

Cơ chế phải thực tế và chi tiết hơn
Chính sách và cuộc sống

Cơ chế phải thực tế và chi tiết hơn

Phát biểu tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ về dự thảo Nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Nghị định cần khuyến khích phát triển loại hình năng lượng này để phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Việt Nam về điện mặt trời.

Ảnh minh họa.
Chính sách và cuộc sống

Giảm "dấu chân carbon" bằng những tòa nhà xanh

Tại một sự kiện về phát triển bền vững diễn ra mới đây, ông Tan Boon Thor, Giám đốc khối bất động sản thương mại và quản lý thiết kế tại Frasers Property Vietnam cho biết, hiện nhiều khách hàng chỉ thuê những công trình có chứng nhận xanh. Với các khu công nghiệp, nhiều nhà đầu tư cũng kiểm tra kỹ càng xem công trình họ sắp thuê có thực sự xanh như giấy chứng nhận hay không.

Quản lý quảng cáo trên môi trường mạng
Chính sách và cuộc sống

Quản lý quảng cáo trên môi trường mạng

Theo chương trình làm việc tại phiên họp thứ 37, sáng nay, 24.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Một trong những điểm mới của dự thảo Luật đó là bổ sung quy định về quảng cáo trên mạng. Việc lấp khoảng trống pháp lý này là rất cần thiết, kịp thời điều chỉnh những vấn đề đã và đang phát sinh trong thực tiễn về quảng cáo diễn ra khá sôi động trên môi trường mạng hiện nay.

Chủ động, tiên phong trong việc lớn, việc khó
Quốc hội và Cử tri

Chủ động, tiên phong trong việc lớn, việc khó

Lần đầu tiên, một sự kiện đặc biệt trong bối cảnh đặc biệt được tổ chức - đó là Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp lớn. Hội nghị được tổ chức nhằm tháo gỡ khó khăn, phát huy vai trò chủ động, tiên phong của doanh nghiệp trong những việc lớn, việc khó, việc mới để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Ảnh minh họa.
Chính sách và cuộc sống

PPP sẽ hấp dẫn hơn

Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) có hiệu lực năm 2021 được kỳ vọng sẽ mở ra giai đoạn khởi sắc hơn trong thu hút tư nhân đầu tư vào hạ tầng kinh tế, xã hội sau những “lùm xùm” của các dự án BOT giao thông. Tuy vậy, không phải lúc nào mong muốn cũng thành hiện thực.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Chậm xử lý văn bản trái pháp luật

Số lượng văn bản có quy định trái pháp luật vẫn chiếm tỷ lệ cao, nhưng đến nay mới chỉ xử lý được 80/138 văn bản, số văn bản chưa được xử lý là 58 văn bản. Đề nghị Chính phủ nêu rõ nguyên nhân đến nay còn 58/138 văn bản trái pháp luật chưa được xử lý. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã đặt vấn đề này tại phiên họp thứ 37 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi cho ý kiến vào Báo cáo của Chính phủ về tình hình thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội.