Thị trường đổi tiền mới dịp cận Tết sôi động
Ngân hàng Nhà nước cho biết, từ năm 2021 đã hạn chế cấp tiền mới cho các ngân hàng, đặc biệt là tiền mệnh giá từ 10.000-50.000 đồng. Nguồn cung hạn chế, trong khi tình trạng “nhờ vả” đổi tiền mới luôn tiếp diễn nên thời điểm này, là “ác mộng” đối với nhiều nhân viên ngân hàng khi họ luôn phải tìm cách từ chối khéo, không để mất lòng khách hàng, người thân.
Trong khi kênh chính thống là ngân hàng không đổi tiền mới dịp Tết, thì nhu cầu này vẫn tăng cao. Điều đó đã tạo cơ hội cho các dịch vụ đổi tiền online xuất hiện.
Theo khảo sát trên nhiều hội, nhóm ở Facebook, có nhiều bài đăng về dịch vụ đổi tiền mới, tiền series đẹp. Đặc biệt, trong các hội nhóm này, hoạt động đổi tiền mới diễn ra sôi nổi với số lượng thành viên đông đảo, từ vài ngàn người cho đến hàng chục ngàn người tham gia.
Nhiều tài khoản Facebook giới thiệu, “rao” đổi tiền với đủ mệnh giá, từ 1.000 đồng đến 500.000 đồng, phục vụ nhu cầu tiền mới, tiền lì xì, đi lễ, đi chùa... Bên cạnh những lời mời chào hấp dẫn như “phí đổi thấp”, "cam kết tiền thật", "tiền nguyên seri"..., các chủ tài khoản còn sẵn sàng giao tiền tận nơi và cho kiểm tra trước khi nhận tiền.
Trong vai một người có nhu cầu đổi tiền mới, không khó để phóng viên báo Đại biểu Nhân dân liên hệ với các bạn đang chào mời đổi tiền mới.
Theo đó, phóng viên liên hệ với bạn có nickname là “Hoa Thị Hoa Nguyễn”. Qua trao đổi, bạn “Hoa Thị Hoa Nguyễn” cho biết, tiền mới nguyên series, phí đổi ưu đãi. Cụ thể, đối với mệnh giá 10.000 đồng - 20.000 đồng - 50.000 đồng, phí đổi dao động từ 5-6%. Còn với những mệnh giá cao hơn như 100.000 đồng – 200.000 đồng hay 500.000 đồng, phí đổi sẽ thấp hơn, khoảng 3-4%.
Đặc biệt, các mệnh giá tiền lẻ như 1.000 đồng - 2.000 - 5.000 đồng đồng, phí đổi rất cao, từ 10% trở lên.
Bên cạnh đó, ngoài các loại tiền mới “nguyên đai, nguyên kiện” mới đưa ra từ ngân hàng được quảng cáo, thị trường còn xuất hiện cả “loại hàng” tiền “lướt” (loại tiền lọc lại, không đồng bộ series, mới 90-99%), đồng thời phí đổi tiền lướt rẻ hơn so với tiền mới khoảng 50%.
Tiềm ẩn nhiều rủi ro
Có thể thấy, càng gần Tết Nguyên đán Ất Tỵ, nhu cầu đổi tiền lẻ (tiền mới) để lì xì hoặc chuẩn bị cho các hoạt động tiêu dùng càng lớn, điều này đã tạo cơ hội cho các dịch vụ đổi tiền online xuất hiện.
Tuy nhiên, các đối tượng lừa đảo đã lợi dụng thời cơ, đánh vào tâm lý, nhu cầu của người dân để thực hiện hành vi lừa đảo với những thủ đoạn tinh vi, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người đổi tiền.
Thực tế đã có nhiều nạn nhân thực hiện giao dịch đổi tiền mới, nhưng khi nhận lại tiền được đổi không đủ như cam kết; hoặc nhận tiền giả. Không ít trường hợp người dân chuyển khoản xong, chủ tài khoản trang mạng xã hội đã chặn liên lạc và mất tích, "bùng" tiền cọc của khách. Thông thường, những người "sập bẫy" các chiêu lừa đảo và bị đổi tiền giả đều không dám trình báo đến các cơ quan chức năng vì sợ bị truy cứu trách nhiệm về tội mua bán tiền giả.
![6eda754661abddf584ba.jpg](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/db901b93d3b20ddabdbe5c06c3041945a82ad1c03d1381bf335aaf800c3f94169f8ef03f44cd96c0032c26b4b40ff34f092e60fcc33c04fcfdcf60c3968ef108/6eda754661abddf584ba.jpg "Chỉ cần lên Facebook đánh từ "đổi tiền mới" thì rất nhiều hội nhóm xuất hiện với hàng chục nghìn người tham gia.")
Luật sư Phạm Thị Trang, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết, hiện nay không có quy định nghiêm cấm cá nhân trao đổi tiền mới với nhau trong dịp Tết. Do đó, hành vi trao đổi tiền mới để lì xì thì không được xem là vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, các hành vi thu đổi tiền mới, tiền lẻ của cá nhân, tổ chức nhằm hưởng phần trăm chênh lệch đều là hành vi trái pháp luật theo quy định tại Điều 12 và Điều 13 của Thông tư số 25/2013/TT-NHNN. Các hành vi này có thể bị xử phạt từ 20-40 triệu đồng đối với cá nhân, 40-80 triệu đồng đối với tổ chức (theo Nghị định số 88/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng).
Trước thực tế đó, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân cần cảnh giác trước những đối tượng không quen biết, tuyệt đối không đổi tiền qua mạng xã hội để tránh trở thành “con mồi” tiếp tay cho các hành vi lừa đảo. Chỉ nên sử dụng các dịch vụ đổi tiền của ngân hàng, công ty tài chính hoặc các cơ sở kinh doanh có uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp. Đối với các dịch vụ trên mạng xã hội, trước khi giao dịch, hãy kiểm tra các phản hồi từ khách hàng cũ, các đánh giá hoặc các chứng chỉ pháp lý của dịch vụ; so sánh tỷ giá chênh lệch với thị trường, không tin vào những dịch vụ tỷ giá quá cao so với thị trường.
Bên cạnh đó, người dân cần cảnh giác với các dịch vụ yêu cầu chuyển tiền trước khi nhận hàng. Khi phát hiện các đối tượng có hành vi tàng trữ, lưu hành tiền giả hay các hành vi lừa đảo, trục lợi khác, cần kịp thời trình báo cơ quan công an gần nhất để có biện pháp ngăn chặn, xử lý theo quy định của pháp luật.
