Với mục đích đi tìm những bản sắc Việt Nam qua các phong tục ngày Tết, Thái Hà Books cùng Tạp chí Xưa và Nay xuất bản cuốn sách “Tết Việt” - cung cấp những góc nhìn đa chiều về Tết từ Bắc vào Nam đến các vùng lân bang Việt Nam thông qua bài viết của các tác giả như Vương Hồng Sển, Bửu Kế, Phạm Văn Sơn…
Về hương vị Tết miền Nam, trong tác phẩm “Cảm tưởng về Tết trong Nam”, tác giả Vương Hồng Sển viết: “Tuy cùng một gốc nhưng nước Việt ta, Bắc - Nam - Trung, vẫn thưởng Tết không đâu giống với đâu: Tết trong Nam mộc mạc sơ sài, không như Tết miền Trung và ngoài Bắc, trước đây giữ nhiều lễ phép và kiêng cữ... Nhưng đã là “ăn Tết” đúng theo ý nghĩa tục lệ ông bà để lại, thì đâu đâu cũng như nhau, dùng dịp Tết nhứt để mừng đoàn tụ gia đình, tưởng niệm cúng vái tổ tiên đã khuất, há đợi gì: ‘Xuân từ trong ấy mới ban ra’”.
Trong khi đó, “Nhìn qua các nghi lễ triều đình Nguyễn”, tác giả Bửu Kế cho thấy: “Các nghi lễ của triều đình Huế hoặc tổ chức tại đàn Nam Giao, hoặc tại Tịch Điền, tại các lăng, các chùa, nhưng phần lớn thì ở trong Hoàng thành. Những nghi lễ này ta có thể chia thành hai loại. Một loại có tính cách thường xuyên, tổ chức vào một thời kỳ nhất định, còn một loại có tính cách bất thường, không dự liệu từ trước”.
Các tục lệ ngày xuân được tác giả Phạm Văn Sơn liệt kê trong “Cổ nhân và các tục lệ ngày xuân”: “Mồng 5 Tết, trong cung vua có bày tiệc khai hạ. Từ quan đến dân đều đi lễ chùa, viếng đền đài, vườn hoa và phong cảnh trong địa phương. Tháng Hai, quan cho dựng xuân đài, mướn phường chèo đến hát xướng ca múa cho mọi người cùng dự. Ngoài ra, có đặt các trò chơi công cộng như đánh vật, chọi gà và đánh cầu lấy giải thưởng. Đúng ngày Lập xuân, vua cắt người tông trưởng cầm roi vút vào con trâu đất (thổ ngưu) do mục đích khuyến nông rồi vua quan vui vẻ bước vào cung ăn yến”...
Ngoài phiên bản phổ thông, nhân dịp Tết Nguyên Đán 2024, với sự chung tay của “người giữ nghề tranh Đông Hồ” - nghệ nhân Nguyễn Đăng Chế của làng Đông Hồ, Bắc Ninh, “Tết Việt” có phiên bản đặc biệt mang đậm chất dân gian và tinh thần của người Việt: bìa sách được bọc hoàn toàn bằng mành tre - chất liệu quen thuộc với người Việt Nam; hình ảnh bìa sách được phóng tác từ tranh dân gian “Rước rồng” trong ngày hội xuân - gắn liền với tâm thức về sự tích “Con Rồng cháu Tiên”…
