Phát triển quan hệ trên cả bình diện song phương, đa phương
Với các phóng viên tháp tùng chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, chuyến thăm lần này rất đặc biệt khi “hội tụ” đến 3 “lần đầu tiên”. Thứ nhất, đây là chuyến thăm chính thức Campuchia lần đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trên cương vị người đứng đầu cơ quan lập pháp Việt Nam. Thứ hai, đây là lần đầu tiên Chủ tịch Quốc hội thay mặt Đảng ta tham dự Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP). Thứ ba, đây là lần đầu tiên, Quốc hội Việt Nam tham dự Phiên họp toàn thể của Nghị viện quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (ICAPP).
Điều đó càng cho thấy tầm quan trọng của chuyến thăm. Tại các cuộc yết kiến, hội đàm, hội kiến của Chủ tịch Quốc hội ta với Lãnh đạo cấp cao Campuchia đều cho thấy sự coi trọng, đánh giá rất cao của Campuchia đối với chuyến thăm và với quan hệ Việt Nam - Campuchia.
Dành nghi lễ cấp cao nhất để đón Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội Campuchia, Chủ tịch IPTP 11 Samdech Khuon Sudary nhấn mạnh “sự hiện diện của Chủ tịch Quốc hội và Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự đề cao mối quan hệ hữu nghị, láng giềng thân thiện, tốt đẹp, như những người bạn tốt, người anh em thân thiết và là đối tác chiến lược bền chặt lâu dài”. Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Thượng viện Samdech Hun Sen khẳng định, “chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng, góp phần phát triển quan hệ hai nước trên cả bình diện song phương, đa phương và tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội”. Trân trọng cảm ơn Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Campuchia Samdech Hun Manet nhấn mạnh, “đây là minh chứng cho quyết tâm của hai bên trong phát triển quan hệ láng giềng tốt, bạn bè tốt, cùng nhau xây dựng phát triển đất nước”.
Việt Nam và Campuchia là hai nước láng giềng gần gũi về địa lý. Hai Đảng cầm quyền có chung nguồn gốc là Đảng Cộng sản Đông Dương, đã cùng kề vai, sát cánh chống lại kẻ thù chung để giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay. Lịch sử đã chứng minh, sự gắn bó, đoàn kết hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau là tất yếu khách quan, quy luật sống còn, nhân tố quan trọng hàng đầu đối với an ninh, phát triển của mỗi nước. Việc gìn giữ và phát huy truyền thống đó càng có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế đang có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường như hiện nay. Đây cũng là thông điệp mạnh mẽ được thể hiện trong tất cả các cuộc yết kiến, hội đàm, hội kiến của Chủ tịch Quốc hội ta với các nhà lãnh đạo Campuchia.
Với sự thẳng thắn, cởi mở và tin cậy, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các nhà lãnh đạo Campuchia đã trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ hai nước và hai Quốc hội trong thời gian tới.
Trong đó, Samdech Hun Sen đặc biệt nhấn mạnh việc hai bên phải tiếp tục thực hiện hiệu quả các cơ chế hợp tác sẵn có và duy trì các cơ chế hợp tác chiến lược; tiếp tục củng cố, gìn giữ và phát triển mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác giữa ba nước Campuchia, Lào, Việt Nam với những biện pháp, cách thức phù hợp, linh hoạt, hiệu quả hơn trong giai đoạn mới. Hai bên cần kiên định nguyên tắc không cho phép bất cứ lực lượng chính trị, quân sự nào sử dụng lãnh thổ của nước mình để chống nước kia, triển khai thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận đã ký giữa hai bên; phối hợp đấu tranh ngăn chặn các hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phòng chống các loại tội phạm xuyên quốc gia, hợp tác bảo vệ an ninh quốc gia, kiểm soát chặt chẽ nhằm ngăn chặn các loại tội phạm xuyên biên giới; phối hợp ngăn chặn thông tin giả mạo, sử dụng mạng xã hội để gây tin thất thiệt, có tính chất kích động gây chia rẽ quan hệ hai Đảng, hai nước.
Thủ tướng Hun Manet khẳng định, hai nước cần phối hợp chặt chẽ, thông tin kịp thời cho nhau các vấn đề để đối phó với những thách thức đe dọa đến sự phát triển của mỗi nước; ủng hộ quan hệ hợp tác giữa hai cơ quan lập pháp vì lợi ích của người dân; tăng cường hợp tác hơn nữa trên các lĩnh vực giữa ba bên Việt Nam - Lào - Campuchia để phát triển kinh tế, nhất là thông qua các kết nối về du lịch, thương mại.
Hợp tác kinh tế là một nội dung được cả hai bên đặc biệt quan tâm. Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua, doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Campuchia đã đạt được nhiều kết quả hết sức tích cực; kim ngạch xuất nhập khẩu song phương ngày càng gia tăng. Campuchia là thị trường rất tiềm năng, nhất là với các sản phẩm như hạt điều, cao su, khoáng sản và nhiều loại sản phẩm khác. Qua đề nghị của các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ở Campuchia, Phó Thủ tướng cho biết, “cần phải hỗ trợ doanh nghiệp mạnh mẽ để doanh nghiệp chúng ta đầu tư ở đây một cách hiệu quả hơn, mạnh hơn, làm cho quan hệ hữu nghị giữa hai nước ngày một tốt đẹp; đồng thời cũng tạo ra được những sản phẩm và tạo ra hiệu quả lớn cho nền kinh tế”. Trên tinh thần đó, Chính phủ sẽ làm việc với Chính phủ Campuchia để thực hiện các vấn đề về thuế, cơ chế để xây nhà ở cho công nhân ở các nhà máy, khu công nghiệp, vấn đề thông quan giữa cơ quan hải quan của hai bên... “Những vấn đề rất cụ thể như vậy, chúng tôi sẽ làm việc với Chính phủ Campuchia để hai bên có thống nhất và tạo điều kiện cho doanh nghiệp của Việt Nam đầu tư ở Campuchia một cách có hiệu quả”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Về hợp tác nghị viện, các nhà lãnh đạo Campuchia đều đánh giá cao vai trò của hợp tác nghị viện trong quan hệ hai nước. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Chủ tịch Quốc hội Khuon Sudary nhất trí phối hợp chặt chẽ, tiếp tục phát huy, thúc đẩy kết quả hợp tác tốt đẹp giữa Quốc hội hai nước. Với việc đề cao lợi ích và nguyện vọng của nhân dân làm trung tâm trong hợp tác nghị viện sẽ đưa hợp tác giữa Quốc hội hai nước phát triển lên tầm cao mới. Hai bên tiếp tục phát huy vai trò Cơ quan lập pháp hai nước trong thúc đẩy quan hệ song phương; giám sát, thúc đẩy các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp tích cực triển khai hiệu quả các Hiệp ước, Hiệp định, Thỏa thuận đã ký kết; tăng cường trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm trong tổ chức hoạt động của Quốc hội một cách hiệu quả, nhất là trong xây dựng pháp luật và giám sát triển khai thực hiện pháp luật, đóng góp vào quyết sách quan trọng của mỗi nước...
Chủ tịch Quốc hội Campuchia cũng đặc biệt nhấn mạnh việc tăng cường hợp tác giữa thế hệ trẻ và nghị sĩ trẻ hai nước; thế hệ trẻ cần phải hiểu về giá trị, tầm quan trọng mối quan hệ lâu dài, bền vững, tồn tại mãi mãi giữa hai nước. Quốc hội hai nước cần phải cùng nhau tạo môi trường pháp lý thuận lợi; tiếp tục giúp đỡ ủng hộ lẫn nhau để các doanh nghiệp vừa và nhỏ hai bên phát triển.
Với những trao đổi thực chất giữa Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn với các nhà lãnh đạo Campuchia, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà tin tưởng, trong thời gian tới, “chúng ta sẽ tăng cường thúc đẩy được quan hệ rất tốt đẹp giữa hai bên theo phương châm láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện và bền vững lâu dài”.
Thúc đẩy thượng tôn pháp luật, xây dựng lòng tin và tôn trọng lẫn nhau
Tại Campuchia, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã thay mặt Đảng ta dự Hội nghị ICAPP 12 với chủ đề “Tìm kiếm hòa bình và hòa giải” và tham dự phiên khai mạc IPTP 11 với chủ đề “Tìm kiếm hòa bình, hòa giải và bao dung”. Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà cho biết, Campuchia rất mong muốn có sự hiện diện của lãnh đạo Việt Nam tại cả hai hội nghị quốc tế quan trọng này, thể hiện sự ủng hộ đối với Campuchia.
Nhưng có lẽ còn hơn cả sự ủng hộ. Là một dân tộc yêu chuộng hòa bình với truyền thống bao dung, nhân nghĩa, hòa hiếu, Việt Nam cũng là quốc gia phải trải qua nhiều cuộc chiến tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, vì thế, như chia sẻ của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, “Việt Nam đặc biệt trân trọng giá trị của hòa bình, ổn định, hữu nghị để mỗi người dân đều được hưởng độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc”. Chia sẻ của Việt Nam về hòa bình và thực tiễn phát triển của đất nước ta sau gần 40 năm đổi mới, từ một nước nghèo nàn, lạc hậu và bị tàn phá nặng nề sau chiến tranh đã vươn mình trở thành một quốc gia có cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay, đang sẵn sàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới là minh chứng sống động và đầy thuyết phục cho giá trị của hòa bình, cho đường lối đối ngoại đúng đắn mà Đảng và Nhà nước Việt Nam đã đề ra.
Những thông điệp mạnh mẽ, kiên định của Việt Nam được Chủ tịch Quốc hội gửi đến lãnh đạo các đảng chính trị, lãnh đạo các nghị viện, nghị sĩ tham dự 2 hội nghị để lại ấn tượng sâu sắc. Đó là, "Việt Nam ủng hộ những nỗ lực của ICAPP trong việc tạo dựng môi trường hòa bình, an ninh, ổn định tại khu vực"; "Chìa khóa để giải quyết hòa bình các bất đồng, xung đột hiện nay là thông qua đối thoại và hợp tác đa phương trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi, phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc"; "Các đảng cầm quyền, tham chính cần và hoàn toàn có thể phát huy sức mạnh chung thông qua ICAPP hiện thực hóa mục tiêu chung vì hòa bình, an ninh, thịnh vượng và phát triển trên thế giới nói chung và khu vực châu Á nói riêng".
“Chúng tôi nhận thức rõ, hòa bình, phát triển của Việt Nam gắn với khu vực và thế giới. Theo đó, Việt Nam ủng hộ các sáng kiến đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới, ủng hộ việc thúc đẩy giải quyết các xung đột và tranh chấp quốc tế bằng các biện pháp hòa bình, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc”.
“Để xây dựng một nền hòa bình thì trước hết, cần thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau, thu hẹp khác biệt giữa các quốc gia, dân tộc. Thứ hai, chung tay thúc đẩy phát triển bền vững, bao trùm, giải quyết nguyên nhân gốc rễ của đói nghèo, bất bình đẳng, cũng là cách tạo cơ sở bền vững cho một thế giới hòa bình, bao dung. Thứ ba, tôn trọng luật pháp quốc tế và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, đặc biệt là vai trò trung tâm của Liên Hợp Quốc là phương cách văn minh nhất để ngăn ngừa chiến tranh, xung đột”.
“Nghị viện và các nghị sĩ sẽ đóng vai trò tích cực và có tiếng nói quan trọng trong việc thúc đẩy thượng tôn pháp luật, xây dựng lòng tin và tôn trọng lẫn nhau, cùng tìm ra giải pháp hòa bình bền vững cho các tranh chấp trong khu vực cũng như các thách thức toàn cầu cấp bách hiện nay”.
Và như thế, thành công của chuyến thăm không chỉ là góp phần quan trọng tiếp tục đưa quan hệ Việt Nam - Campuchia đi vào giai đoạn phát triển mới trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, hợp tác hiệu quả, tôn trọng lợi ích của nhau, củng cố tin cậy chiến lược, làm sâu sắc hơn quan hệ hai nước, mà còn lan tỏa mạnh mẽ hình ảnh đất nước Việt Nam - một thành viên chủ động, tích cực và trách nhiệm, luôn sẵn sàng và nỗ lực làm hết sức mình để đóng góp cho những vấn đề toàn cầu và khu vực, vì một thế giới hòa bình và vì hạnh phúc của nhân loại.
