TP. Hồ Chí Minh: Phát hiện hơn 5.100 vụ buôn lậu, gian lận thương mại

Từ đầu năm đến nay, các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP. Hồ Chí Minh đã kiểm tra 5.111 vụ việc, qua đó phát hiện và xử lý 1.044 vụ vi phạm hàng cấm, hàng lậu; 3.935 vụ gian lận thương mại và 132 vụ hàng giả. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là hơn 1.128 tỷ đồng. Đồng thời, đã khởi tố 34 vụ với 83 đối tượng liên quan.

Theo Chi cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh, các thủ đoạn vi phạm phổ biến hiện nay gồm: khai báo không đúng tên hàng, chất lượng, chủng loại khi làm thủ tục hải quan để giảm mức thuế phải nộp; khai báo không đầy đủ thông tin giấy phép xuất - nhập khẩu tiền chất; tập kết hàng xuất khẩu cận giờ phương tiện khởi hành nhằm tránh kiểm tra thực tế. Một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách ưu đãi trong gia công, sản xuất xuất khẩu để kê khai định mức cao hơn thực tế, nhập khẩu nguyên liệu nhưng không xuất trả sản phẩm...

Riêng với hoạt động buôn lậu trực tuyến, các đối tượng sử dụng thông tin giả để tạo lập nhiều tài khoản trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, thực hiện giao dịch ẩn danh, giao hàng qua chuyển phát nhanh nhằm che giấu hành vi vi phạm. Những mặt hàng bị làm giả, kém chất lượng chủ yếu là thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc và các sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Đáng chú ý, hoạt động sản xuất - kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đang diễn ra phức tạp trên nhiều lĩnh vực, tập trung vào các sản phẩm có giá trị cao như thuốc tân dược, rượu ngoại, thực phẩm và hàng thời trang. Các đối tượng thường chia nhỏ quy mô sản xuất, không để khách hàng đến tận nơi lấy hàng và có hành vi thay đổi nhãn mác nhằm tiêu thụ như hàng sản xuất trong nước.

Về khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đại diện Chi cục Quản lý thị trường cho biết, các đơn vị, sở, ngành đang trong giai đoạn hoàn thiện bộ máy tổ chức nên công tác chỉ đạo, điều hành và kiểm tra còn bị ảnh hưởng. Việc thu thập, xử lý thông tin trên nền tảng số chưa được đào tạo bài bản; công chức hải quan chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân. Ngoài ra, kho tạm giữ tang vật chưa bảo đảm, thiếu trang thiết bị phục vụ giám định, lưu kho, tiêu hủy tang vật; kinh phí phục vụ công tác điều tra, xử lý còn hạn chế.

Việc chia sẻ dữ liệu phục vụ công tác xác minh, điều tra giữa các cơ quan còn chậm, chưa đồng bộ, mất nhiều thời gian. Các đối tượng thường xuyên thay đổi địa điểm chứa trữ, sản xuất hàng vi phạm, đặc biệt là tại các địa bàn xa trung tâm, khiến lực lượng chức năng khó tiếp cận. Một số trường hợp tái phạm do lợi nhuận từ việc kinh doanh hàng giả, hàng lậu quá cao, trong khi chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe.

Đối với mặt hàng xăng dầu, việc kiểm tra chất lượng còn hạn chế do thiếu thiết bị chuyên dụng, kho chứa vi phạm, dẫn đến nhiều trường hợp phải để doanh nghiệp tự bảo quản tang vật, gây khó khăn trong kiểm soát và xử lý.

Trước thực trạng trên, Phó Chi cục trưởng Nguyễn Tiến Đạt kiến nghị Ban Chỉ đạo 389 TP. Hồ Chí Minh đề xuất Văn phòng Thường trực các Bộ, ngành sớm tham mưu Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Nghị quyết 173/2024/QH15. Trong đó cần bổ sung danh mục hàng hóa cấm lưu hành tại Việt Nam, như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, khí N2O và các chất gây nghiện, gây hại sức khỏe cộng đồng.

Đồng thời, đề xuất xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia liên thông, đồng bộ, an toàn, phục vụ công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại trên toàn quốc; kiến nghị Bộ Công an chia sẻ dữ liệu dân cư để phục vụ công tác điều tra, xác minh; đề nghị Bộ Tài chính có cơ chế, hướng dẫn xây dựng kho tang vật dùng chung cho các lực lượng chức năng.

UBND TP. Hồ Chí Minh yêu cầu các đơn vị, sở, ngành thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo định kỳ, báo cáo nhanh và tổng hợp đợt cao điểm đúng quy định để kịp thời báo cáo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Đồng thời, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng, đẩy mạnh tuyên truyền trên báo chí, truyền thông đại chúng nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, khuyến khích người dân, doanh nghiệp chung tay trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

“

Mới đây, ngày 29/5, lực lượng Quản lý thị trường đã đồng loạt kiểm tra các gian hàng tại Trung tâm Thương mại Saigon Square (TP. Hồ Chí Minh), phát hiện hàng nghìn sản phẩm giả mạo các thương hiệu nổi tiếng như Rolex, Gucci, Chanel, LV, Hermès... Dù đã có tiền lệ kiểm tra và xử lý cuối năm 2024, nhiều tiểu thương vẫn tái diễn vi phạm. Khi lực lượng chức năng xuất hiện, hệ thống bộ đàm nội bộ và loa phát thanh của trung tâm lập tức được kích hoạt để cảnh báo, nhiều gian hàng nhanh chóng đóng sập cửa nhằm che giấu vi phạm, gây khó khăn cho quá trình kiểm tra. Hàng hóa vi phạm được bày bán công khai nhưng có bao bì kém chất lượng, đường may lỗi, logo nhòe và giá bán thấp bất thường.

Hoạt động kiểm tra nằm trong đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo Công điện số 65/CĐ-TTg và Chỉ thị số 13/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Cơ quan chức năng đánh giá đây là vụ việc điển hình, cho thấy dấu hiệu buông lỏng quản lý địa bàn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh du lịch và môi trường kinh doanh của TP. Hồ Chí Minh.