Tổng thống Mỹ đề xuất luật cải tổ Tòa án Tối cao: Nhiệm vụ bất khả thi

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông sẽ thúc đẩy một đạo luật nhằm mang lại những cải tổ cơ bản đối với Tòa án Tối cao liên bang, trong đó có việc giới hạn nhiệm kỳ của các thẩm phán và xây dựng bộ quy tắc đạo đức mang tính ràng buộc. Tuy nhiên, trong bối cảnh ông còn chưa đầy 6 tháng nắm quyền và đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện, kế hoạch của ông có vẻ là một nhiệm vụ bất khả thi.

Tổng thống Mỹ đề xuất luật cải tổ Tòa án Tối cao: Nhiệm vụ bất khả thi -0
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Austin, Texas hôm 29.7. Ảnh: AP

Giới hạn nhiệm kỳ

Phát biểu trong buổi lễ kỷ niệm 60 năm ngày ra đời Đạo luật Quyền dân sự tại Austin, Texas hôm 29.7, Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố chi tiết đề xuất cải cách Tòa án Tối cao Mỹ. Theo đó, ông đề nghị mỗi thẩm phán sẽ chỉ có nhiệm kỳ 18 năm và tổng thống đương nhiệm cứ hai năm một lần sẽ bổ nhiệm một thẩm phán mới thay thế. Hiện tại theo quy định của Hiến pháp, các thẩm phán Tòa án Tối cao đang phục vụ không giới hạn nhiệm kỳ và được bổ nhiệm trọn đời.

Ông chủ Nhà Trắng lập luận rằng việc giới hạn nhiệm kỳ sẽ giúp đảm bảo Tòa án Tối cao được thay đổi thành viên một cách thường xuyên hơn, quá trình đề cử thẩm phán mới cũng trở nên dễ dự đoán hơn.

Bộ quy tắc đạo đức

Ngoài ra, ông Biden cũng nêu bật một loạt quan ngại về mặt đạo đức, đe dọa sự liêm chính của tòa án. Về điểm này, ông Biden cũng muốn thiết lập một bộ quy tắc đạo đức dành cho các thẩm phán, yêu cầu họ phải công bố các quà tặng bản thân nhận được, tránh tham gia hoạt động chính trị công khai và không tham gia xét xử các vụ án mà họ hoặc vợ/chồng họ có xung đột lợi ích về tài chính hoặc các vấn đề khác.

Ngoài ra, ông Biden cũng kêu gọi sửa đổi Hiến pháp nhằm giới hạn quyền miễn trừ rộng rãi của Tổng thống mà 6 thẩm phán theo tư tưởng bảo thủ đã ủng hộ trong phán quyết công bố vào cuối tháng trước.

Ông Biden còn kêu gọi sửa đổi Hiến pháp để đảo ngược phán quyết mang tính bước ngoặt hồi tháng 7 của Tòa án Tối cao. Hội đồng thẩm phán khi đó xác định các cựu tổng thống được hưởng quyền miễn tố với hoạt động công vụ, song quyền này không áp dụng với các hành động cá nhân. Quyết định này đã khiến quá trình xét xử cáo buộc cựu tổng thống Donald Trump tìm cách lật kèo bầu cử hồi năm 2020 bị trì hoãn thêm. Ứng viên đảng Cộng hòa gần như chắc chắn sẽ không phải ra tòa trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm nay.

Ông Biden cho rằng phán quyết của Tòa án Tối cao cho phép Tổng thống được hưởng các quyền miễn trừ lớn, bao gồm quyền miễn truy tố ngay cả khi phạm tội là một ví dụ của việc ra quyết sách nguy hiểm và cực đoan, đặt tất cả người dân Mỹ trước những nguy cơ.

Không ai đứng trên luật pháp

Trong một bài viết trước đó nhằm công bố kế hoạch cải tổ Tòa án Tối cao đăng trên tờ Washington xuất bản vào sáng 29.7, ông Biden viết: "Đất nước này được thành lập dựa trên một nguyên tắc đơn giản nhưng sâu sắc: Không ai đứng trên luật pháp. Không phải tổng thống Mỹ. Không phải một thẩm phán tại Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Không ai cả". "Những gì đang xảy ra hiện nay là không bình thường và nó làm suy yếu niềm tin của công chúng đối với các quyết định của tòa án, bao gồm cả những quyết định ảnh hưởng đến quyền tự do cá nhân", Tổng thống Mỹ viết.

Đề xuất được ông Biden đưa ra trong bối cảnh các thành viên đảng Dân chủ đang ngày càng bất mãn với Tòa án Tối cao, sau khi hội đồng thẩm phán ra phán quyết đảo ngược các quyết định mang tính bước ngoặt về quyền phá thai và quyền điều chỉnh của chính quyền liên bang trong các vấn đề về y tế, môi trường, an toàn lao động và bảo vệ người tiêu dùng, vốn đã có hiệu lực trong nhiều thập kỷ.

Các thành viên đảng Dân chủ cũng cho rằng một số thẩm phán bảo thủ trong Tòa án Tối cao có những mối quan hệ và quyết định đáng ngờ, gây ảnh hưởng tới tính khách quan khi ra phán quyết. Tòa án Tối cao Mỹ hiện có tổng cộng 9 thẩm phán, trong đó 6 người thuộc phe bảo thủ, còn lại là phe tự do.

Nhiệm vụ bất khả thi

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng sự chia rẽ sâu sắc hiện nay trong Quốc hội khiến những cải cách này khó có thể đưa thành luật. Trên thực tế, thủ tục để sửa đổi Hiến pháp không hề đơn giản. Một kiến nghị sửa đổi sẽ phải được đề xuất bởi ít nhất 2/3 nghị sĩ tại lưỡng viện Quốc hội hoặc tại một đại hội Hiến pháp do ít nhất 34 tiểu bang yêu cầu tổ chức. Sau đó, kiến nghị này sẽ phải được Quốc hội của ít nhất 38 tiểu bang thông qua.

AP cũng cho rằng, khả năng Quốc hội thông qua một dự luật như vậy gần như là con số 0 trong bối cảnh phe Cộng hòa đang nắm đa số tại Hạ viện và chỉ còn chưa đầy 100 ngày nữa là tới ngày bầu cử. Lần cuối cùng Quốc hội Mỹ phê chuẩn việc sửa đổi Hiến pháp là năm 1992.

Trên thực tế, đề xuất này cũng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của phe Cộng hòa. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã tuyên bố dự luật này sẽ "chết yểu" ngay khi được trình lên Hạ viện.

Cựu tổng thống Trump hồi đầu tháng gọi ý tưởng cải cách Tòa án Tối cao của ông Biden là hành động tuyệt vọng của phe Dân chủ nhằm "đóng vai trò trọng tài". Ông cáo buộc đảng của ông Biden đang tìm cách can thiệp cuộc bầu cử tổng thống, tấn công nền tư pháp và các đối thủ chính trị.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Kamala Harris đã ca ngợi nỗ lực của Tổng thống Biden, khẳng định sẽ đồng hành với nhà lãnh đạo thứ 46 của Nhà Trắng trong nỗ lực này.

Còn bà Elizabeth Warren, thượng nghị sĩ Dân chủ đến từ bang Massachusetts, hôm 28.7 cho biết đề xuất cải cách của ông Biden là lời nhắc nhở với người dân Mỹ rằng "khi họ bỏ phiếu vào tháng 11, Tòa án Tối cao cũng có tên trong lá phiếu". "Đó là lý do nên bỏ phiếu cho Phó Tổng thống Kamala Harris và đảng Dân chủ tại Thượng viện và Hạ viện", bà nói.

Thế giới 24h

Philippines ban hành luật áp thuế VAT 12% đối với nhà cung cấp dịch vụ số nước ngoài
Thế giới 24h

Philippines ban hành luật áp thuế VAT 12% đối với nhà cung cấp dịch vụ số nước ngoài

Philippines đã có bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống thuế khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. ký ban hành một đạo luật áp dụng mức thuế giá trị gia tăng (VAT) 12% đối với các nhà cung cấp dịch vụ số (DSP) nước ngoài không có trụ sở tại Philippines nhưng cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng tại đây. Cho tới nay, động thái này đã giúp bảo đảm cạnh tranh công bằng trong nền kinh tế số, đưa Philippines theo kịp các quốc gia trong khu vực như Indonesia, Singapore, và Thái Lan, những nước đã áp dụng các quy định tương tự.

COP29: Các quốc gia giàu cam kết không xây mới nhà máy điện than
Quốc tế

COP29: Các quốc gia giàu cam kết không xây mới nhà máy điện than

Tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) diễn ra ở Baku (Azerbaijan) hôm 20.11, 25 quốc gia đã cam kết không xây dựng thêm nhà máy điện than nếu không có biện pháp kiểm soát khí thải, nhằm đẩy nhanh quá trình loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm này.

Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá 900.000 người di cư không giấy tờ
Quốc tế

Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá 900.000 người di cư không giấy tờ

Bộ trưởng Di trú Elma Saiz của Đảng Công nhân Xã hội Tây Ban Nha thông báo, Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá khoảng 300.000 người di cư không có giấy tờ mỗi năm trong 3 năm tới. Các cải cách này nhằm mục đích mở rộng lực lượng lao động của đất nước và thúc đẩy nền kinh tế.

Anh và Ấn Độ sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại tự do
Quốc tế

Anh và Ấn Độ sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại tự do

Trong cuộc gặp song phương bên lề hội nghị thượng đỉnh Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) ở Brazil, hai nhà lãnh đạo Anh và Ấn Độ khẳng định sẽ nối lại các cuộc đàm phán bị đình trệ để thống nhất một thỏa thuận thương mại tự do.

EU thông qua các luật thúc đẩy vận tải biển bền vững và an toàn
Quốc tế

EU thông qua các luật thúc đẩy vận tải biển bền vững và an toàn

Nhằm xây dựng ngành vận tải biển an toàn, sạch sẽ và hiện đại hơn, mới đây Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua 4 luật thuộc gói lập pháp “An toàn hàng hải”. Các quy định này sửa đổi các chỉ thị liên quan đến điều tra tai nạn hàng hải, ô nhiễm từ tàu biển, tuân thủ yêu cầu của quốc gia treo cờ và kiểm soát tàu thuyền tại cảng.

Chọn nhân sự dựa trên lòng trung thành, ông Trump gây hoang mang dư luận
Quốc tế

Chọn nhân sự dựa trên lòng trung thành, ông Trump gây hoang mang dư luận

Nỗi lo sợ rằng nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Donald Trump sẽ cực đoan hơn nhiệm kỳ đầu tiên ngày càng gia tăng trong bối cảnh ông đưa ra hàng loạt lựa chọn nhân sự cấp cao gây sốc dư luận. Các nhà phân tích cho rằng, những lựa chọn này cho thấy ông đề cao lòng trung thành cá nhân, một điều rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Đức ấn định thời điểm bầu cử Quốc hội sớm
Quốc tế

Đức ấn định thời điểm bầu cử Quốc hội sớm

Đức sẽ tổ chức bầu cử sớm vào ngày 23.2.2025 và Thủ tướng Olaf Scholz dự kiến sẽ bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội ngày 16.12 tới. Quyết định về việc tổ chức bầu cử sớm được đưa ra trong bối cảnh liên minh cầm quyền đang gặp khủng hoảng chính trị.

Đồng đô la Mỹ đạt đỉnh cao nhất trong năm
Quốc tế

Đồng đô la Mỹ đạt đỉnh cao nhất trong năm

“Đồng bạc xanh” đã đạt mức cao nhất trong hai tháng và lợi suất trái phiếu tăng mạnh, được thúc đẩy bởi chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tuần trước. Điều này đã làm dấy lên những lo ngại về rủi ro lạm phát sẽ tái trỗi dậy trong nhiệm kỳ tống thống thứ hai của ông.

Bhutan khởi động "thành phố chánh niệm"
Thế giới 24h

Bhutan khởi động "thành phố chánh niệm"

Bhutan, vương quốc nằm trên dãy Himalaya, quốc gia nổi tiếng thế giới với triết lý về chỉ số Hạnh phúc quốc gia thay vì GDP, đang chuẩn bị xây dựng một "thành phố chánh niệm"; đợt phát hành trái phiếu trị giá 100 triệu USD đầu tiên được đưa ra vào ngày 11.11 để hỗ trợ khởi động dự án.

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng
Quốc tế

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng

Jordan vừa ban hành Luật Điện lực mới, thay thế luật cũ có hiệu lực từ năm 2002, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chính sách năng lượng của quốc gia Trung Đông. Luật này thúc đẩy mô hình hợp tác công-tư (PPP), khuyến khích đầu tư vào các cơ sở lưu trữ năng lượng và dự án hydro xanh nhằm tăng cường tính tự chủ năng lượng, hỗ trợ phát triển bền vững và hiện đại hóa lĩnh vực điện lực của Jordan.

Thủ tướng Nhật Bản trước áp lực của chính phủ thiểu số
Quốc tế

Thủ tướng Nhật Bản trước áp lực của chính phủ thiểu số

Tại phiên họp đặc biệt diễn ra vào ngày 11.11, Quốc hội Nhật Bản đã bầu Chủ tịch đảng cầm quyền Ishiba Shigeru tiếp tục giữ cương vị Thủ tướng thứ 103 của nước này. Tuy nhiên, việc lãnh đạo một Chính phủ thiểu số đã báo trước tương lai đầy thách thức đối với tân Thủ tướng và đảng cầm quyền.

Nhật Bản: Quốc hội chuẩn bị bầu Thủ tướng giữa bê bối tình ái của Chủ tịch đảng đối lập
Quốc tế

Nhật Bản: Quốc hội chuẩn bị bầu Thủ tướng giữa bê bối tình ái của Chủ tịch đảng đối lập

Trong một diễn biến gây sốc, ông Yuichiro Tamaki, lãnh đạo Đảng Dân chủ vì nhân dân (DPP) – đảng đối lập chính của Nhật Bản, đã thừa nhận bê bối tình ái giữa ông và nữ đại sứ du lịch xinh đẹp của thành phố Takamatsu trong cuộc họp báo chóng vánh vào sáng 11.11, trong bối cảnh Quốc hội nhóm họp để quyết định liệu Thủ tướng Shigeru Ishiba có tiếp tục là nhà lãnh đạo đất nước hay không sau khi liên minh của ông mất đa số ghế tại Hạ viện trong cuộc bầu cử vào cuối tháng trước.

ITN
Thế giới 24h

Nhật Bản phạt tù đối với người đi xe đạp sử dụng điện thoại

Số lượng người sử dụng xe đạp ở Nhật Bản đã gia tăng mạnh mẽ trong thời gian đại dịch Covid-19, khi nhiều người dân chuyển sang loại xe này để tránh việc sử dụng phương tiện công cộng. Tuy nhiên, trước tình hình số vụ tai nạn liên quan đến xe đạp đang ngày càng tăng, Nhật Bản đã đưa ra một loạt biện pháp nhằm siết chặt an toàn giao thông, trong đó cấm sử dụng điện thoại khi đang điều khiển xe đạp.