Tổng thống Mỹ đề xuất luật cải tổ Tòa án Tối cao: Nhiệm vụ bất khả thi

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông sẽ thúc đẩy một đạo luật nhằm mang lại những cải tổ cơ bản đối với Tòa án Tối cao liên bang, trong đó có việc giới hạn nhiệm kỳ của các thẩm phán và xây dựng bộ quy tắc đạo đức mang tính ràng buộc. Tuy nhiên, trong bối cảnh ông còn chưa đầy 6 tháng nắm quyền và đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện, kế hoạch của ông có vẻ là một nhiệm vụ bất khả thi.

Tổng thống Mỹ đề xuất luật cải tổ Tòa án Tối cao: Nhiệm vụ bất khả thi -0
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Austin, Texas hôm 29.7. Ảnh: AP

Giới hạn nhiệm kỳ

Phát biểu trong buổi lễ kỷ niệm 60 năm ngày ra đời Đạo luật Quyền dân sự tại Austin, Texas hôm 29.7, Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố chi tiết đề xuất cải cách Tòa án Tối cao Mỹ. Theo đó, ông đề nghị mỗi thẩm phán sẽ chỉ có nhiệm kỳ 18 năm và tổng thống đương nhiệm cứ hai năm một lần sẽ bổ nhiệm một thẩm phán mới thay thế. Hiện tại theo quy định của Hiến pháp, các thẩm phán Tòa án Tối cao đang phục vụ không giới hạn nhiệm kỳ và được bổ nhiệm trọn đời.

Ông chủ Nhà Trắng lập luận rằng việc giới hạn nhiệm kỳ sẽ giúp đảm bảo Tòa án Tối cao được thay đổi thành viên một cách thường xuyên hơn, quá trình đề cử thẩm phán mới cũng trở nên dễ dự đoán hơn.

Bộ quy tắc đạo đức

Ngoài ra, ông Biden cũng nêu bật một loạt quan ngại về mặt đạo đức, đe dọa sự liêm chính của tòa án. Về điểm này, ông Biden cũng muốn thiết lập một bộ quy tắc đạo đức dành cho các thẩm phán, yêu cầu họ phải công bố các quà tặng bản thân nhận được, tránh tham gia hoạt động chính trị công khai và không tham gia xét xử các vụ án mà họ hoặc vợ/chồng họ có xung đột lợi ích về tài chính hoặc các vấn đề khác.

Ngoài ra, ông Biden cũng kêu gọi sửa đổi Hiến pháp nhằm giới hạn quyền miễn trừ rộng rãi của Tổng thống mà 6 thẩm phán theo tư tưởng bảo thủ đã ủng hộ trong phán quyết công bố vào cuối tháng trước.

Ông Biden còn kêu gọi sửa đổi Hiến pháp để đảo ngược phán quyết mang tính bước ngoặt hồi tháng 7 của Tòa án Tối cao. Hội đồng thẩm phán khi đó xác định các cựu tổng thống được hưởng quyền miễn tố với hoạt động công vụ, song quyền này không áp dụng với các hành động cá nhân. Quyết định này đã khiến quá trình xét xử cáo buộc cựu tổng thống Donald Trump tìm cách lật kèo bầu cử hồi năm 2020 bị trì hoãn thêm. Ứng viên đảng Cộng hòa gần như chắc chắn sẽ không phải ra tòa trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm nay.

Ông Biden cho rằng phán quyết của Tòa án Tối cao cho phép Tổng thống được hưởng các quyền miễn trừ lớn, bao gồm quyền miễn truy tố ngay cả khi phạm tội là một ví dụ của việc ra quyết sách nguy hiểm và cực đoan, đặt tất cả người dân Mỹ trước những nguy cơ.

Không ai đứng trên luật pháp

Trong một bài viết trước đó nhằm công bố kế hoạch cải tổ Tòa án Tối cao đăng trên tờ Washington xuất bản vào sáng 29.7, ông Biden viết: "Đất nước này được thành lập dựa trên một nguyên tắc đơn giản nhưng sâu sắc: Không ai đứng trên luật pháp. Không phải tổng thống Mỹ. Không phải một thẩm phán tại Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Không ai cả". "Những gì đang xảy ra hiện nay là không bình thường và nó làm suy yếu niềm tin của công chúng đối với các quyết định của tòa án, bao gồm cả những quyết định ảnh hưởng đến quyền tự do cá nhân", Tổng thống Mỹ viết.

Đề xuất được ông Biden đưa ra trong bối cảnh các thành viên đảng Dân chủ đang ngày càng bất mãn với Tòa án Tối cao, sau khi hội đồng thẩm phán ra phán quyết đảo ngược các quyết định mang tính bước ngoặt về quyền phá thai và quyền điều chỉnh của chính quyền liên bang trong các vấn đề về y tế, môi trường, an toàn lao động và bảo vệ người tiêu dùng, vốn đã có hiệu lực trong nhiều thập kỷ.

Các thành viên đảng Dân chủ cũng cho rằng một số thẩm phán bảo thủ trong Tòa án Tối cao có những mối quan hệ và quyết định đáng ngờ, gây ảnh hưởng tới tính khách quan khi ra phán quyết. Tòa án Tối cao Mỹ hiện có tổng cộng 9 thẩm phán, trong đó 6 người thuộc phe bảo thủ, còn lại là phe tự do.

Nhiệm vụ bất khả thi

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng sự chia rẽ sâu sắc hiện nay trong Quốc hội khiến những cải cách này khó có thể đưa thành luật. Trên thực tế, thủ tục để sửa đổi Hiến pháp không hề đơn giản. Một kiến nghị sửa đổi sẽ phải được đề xuất bởi ít nhất 2/3 nghị sĩ tại lưỡng viện Quốc hội hoặc tại một đại hội Hiến pháp do ít nhất 34 tiểu bang yêu cầu tổ chức. Sau đó, kiến nghị này sẽ phải được Quốc hội của ít nhất 38 tiểu bang thông qua.

AP cũng cho rằng, khả năng Quốc hội thông qua một dự luật như vậy gần như là con số 0 trong bối cảnh phe Cộng hòa đang nắm đa số tại Hạ viện và chỉ còn chưa đầy 100 ngày nữa là tới ngày bầu cử. Lần cuối cùng Quốc hội Mỹ phê chuẩn việc sửa đổi Hiến pháp là năm 1992.

Trên thực tế, đề xuất này cũng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của phe Cộng hòa. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã tuyên bố dự luật này sẽ "chết yểu" ngay khi được trình lên Hạ viện.

Cựu tổng thống Trump hồi đầu tháng gọi ý tưởng cải cách Tòa án Tối cao của ông Biden là hành động tuyệt vọng của phe Dân chủ nhằm "đóng vai trò trọng tài". Ông cáo buộc đảng của ông Biden đang tìm cách can thiệp cuộc bầu cử tổng thống, tấn công nền tư pháp và các đối thủ chính trị.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Kamala Harris đã ca ngợi nỗ lực của Tổng thống Biden, khẳng định sẽ đồng hành với nhà lãnh đạo thứ 46 của Nhà Trắng trong nỗ lực này.

Còn bà Elizabeth Warren, thượng nghị sĩ Dân chủ đến từ bang Massachusetts, hôm 28.7 cho biết đề xuất cải cách của ông Biden là lời nhắc nhở với người dân Mỹ rằng "khi họ bỏ phiếu vào tháng 11, Tòa án Tối cao cũng có tên trong lá phiếu". "Đó là lý do nên bỏ phiếu cho Phó Tổng thống Kamala Harris và đảng Dân chủ tại Thượng viện và Hạ viện", bà nói.

Thế giới 24h

Sa mạc Sahara ngập nước sau nửa thế kỷ: Tác động của biến đổi khí hậu?
Quốc tế

Sa mạc Sahara ngập nước sau nửa thế kỷ: Tác động của biến đổi khí hậu?

Mưa lớn chưa từng có ở khu vực đông nam Morocco, được ví bằng lượng mưa của cả một năm, đã khiến khu vực hoang mạc Sahara, nơi nổi tiếng khô cằn, chứng kiến đợt lụt đầu tiên sau 50 năm. Các nhà khí tượng học cảnh báo sự kiện này báo hiệu những hiện tượng thời tiết cực đoan hơn sẽ xuất hiện trong thời gian tới.

Ý đồ của Israel khi nhằm vào Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc
Quốc tế

Ý đồ của Israel khi nhằm vào Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc

Ngày 13.10, Liên Hợp Quốc (LHQ) cáo buộc xe tăng của Israel đã xông vào một căn cứ của Lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế ở Lebanon (UNIFIL). Đây là cáo buộc mới nhất về các hành vi vi phạm và tấn công của Israel, được chính LHQ đưa ra và các đồng minh của nước này lên án. Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng, Israel đang bày tỏ thái độ không hài lòng với sự can thiệp của phái bộ UNIFIL, đồng thời thực hiện ý định kiểm soát khu vực biên giới của mình.

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng
Quốc tế

Vụ ám sát hụt ông Donald Trump lần ba: Kẻ tình nghi đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng

Một người đàn ông bị bắt tại trạm kiểm soát an ninh gần cuộc vận động tranh cử của ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump tại California hôm 12.10 sẽ phải đối mặt với cáo buộc liên quan đến súng sau khi bị phát hiện tàng trữ súng đã nạp đạn, nhiều hộ chiếu và biển số xe giả, cảnh sát trưởng địa phương cho biết hôm 13.10.

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"
Quốc tế

Cuộc chiến Trung Đông: Các quốc gia vùng Vịnh "giữa hai làn đạn"

"Các quốc gia vùng Vịnh đang vận động Washington thuyết phục Israel từ bỏ ý định tấn công các cơ sở dầu mỏ của Iran vì họ lo ngại các cơ sở dầu mỏ của chính họ có thể trở thành mục tiêu của các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực nếu xung đột leo thang", ba nguồn tin từ vùng Vịnh nói với Reuters.

Nguồn: Chris O’Meara / Associated Press)
Quốc tế

Phía sau cơn bão Milton

Chỉ trong vòng hai tuần, khu vực Đông - Nam nước Mỹ đã hứng chịu hai cơn bão, điều rất hiếm khi xảy ra sau tháng 9. Cơn bão Milton, nối tiếp bão Helene, nhanh chóng mạnh lên thành bão cấp 5 trước khi suy yếu và đổ bộ vào Florida với sức gió lên tới 193km/giờ; dù không dữ dội như dự kiến, nhưng diễn biến bất ngờ của loại hình thời tiết này đã dấy lên lo ngại về tác động của biến đổi khí hậu trong sự hình thành siêu bão và những hậu quả kinh tế nặng nề mà nó để lại.

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc
Quốc tế

Cựu Tổng thống Obama vận động cho bà Harris: Kêu gọi phá bỏ định kiến về giới tính và chủng tộc

Rạng sáng 11.10 (giờ Việt Nam), cựu Tổng thống Barack Obama đã có bài phát biểu vận động tranh cử nồng nhiệt và đầy cảm xúc từ Pittsburgh, kêu gọi cử tri Pennsylvania bỏ phiếu cho liên danh của đảng Dân chủ: bà Kamala Harris và ông Tim Walz. Thông điệp của ông hướng đến khối cử tri cụ thể: cộng đồng gốc Phi và Mỹ Latin với lời kêu gọi hành động vì bình đẳng giới và bình đẳng chủng tộc.

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia
Quốc tế

Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế thương mại với tôm hùm Australia

Tại cuộc gặp song phương bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN tại Lào, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã khẳng định chủ trương chung về việc thúc đẩy cải thiện hơn nữa quan hệ song phương. Trung Quốc cũng thông báo quyết định gỡ bỏ các hạn chế thương mại đối với tôm hùm Australia.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Singapore Lawrence Wong
Thế giới 24h

Chuẩn bị tiền đề nâng cấp quan hệ

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol vừa kết thúc chuyến thăm Singapore trong hai ngày 8 - 9.10, trước khi tới Lào để tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45. Trong chuyến thăm lần này, Thủ tướng Singapore Lawrence Wong và Tổng thống Yoon Suk Yeol đã thảo luận về việc tăng cường hợp tác song phương trên các vấn đề kinh tế, an ninh và khu vực; đồng thời nhất trí sẽ nỗ lực nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước vào năm 2025.

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy
Quốc tế

Bão Milton đổ bộ Florida: Sức gió mạnh nhất 205 km/giờ, 130 cảnh báo lốc xoáy

Bão Milton đổ bộ vào bờ biển Florida vào 8 giờ 30 phút tối giờ địa phương (sáng 10.10 giờ Việt Nam) với cường độ bão cấp 3, gây ra lốc xoáy, sóng thần và khả năng gây lũ lụt cho phần lớn tiểu bang. Milton đã mạnh lên từ vùng nước cực kỳ ấm của Vịnh Mexico, hai lần đạt đến bão cấp 5.

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon
Quốc tế

Hezbollah ủng hộ nỗ lực ngừng bắn ở Lebanon

Phó thủ lĩnh Hezbollah, Naim Qassem, người đang nắm quyền lãnh đạo của phong trào này cho biết phong trào của ông ủng hộ các nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn cho Lebanon. Đây cũng là lần đầu tiên tổ chức này không đề cập đến thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza như một điều kiện tiên quyết để nhóm này chấm dứt cuộc chiến với Israel.

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi
Quốc tế

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi

Canada vừa đạt được bước tiến đáng kể trong việc khai thác các nguồn năng lượng tái tạo ngoài khơi khi Thượng viện chính thức thông qua dự luật C-49 gần đây. Đây là một văn bản mang tính đột phá, được thiết kế nhằm khai thác tiềm năng năng lượng ngoài khơi dồi dào tại tỉnh Nova Scotia, tỉnh Newfoundland và Labrador, nằm ven biển Đại Tây Dương của Canada. Hai tỉnh này sở hữu điều kiện lý tưởng cho phát triển năng lượng gió và các dạng năng lượng tái tạo khác nhờ vào vị trí địa lý chiến lược cùng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.

Dải Gaza trước và sau ngày 7.10.2023: Sự hủy diệt của chiến tranh
Quốc tế

Dải Gaza trước và sau ngày 7.10.2023: Sự hủy diệt của chiến tranh

Những con phố từng đông đúc và được quy hoạch ngay ngắn của Dải Gaza giờ đây chỉ còn là khung cảnh hoang tàn, với những đống đổ nát nơi các tòa nhà chung cư từng tọa lạc, những vũng nước thải ô nhiễm và ở nhiều nơi, không khí nồng nặc mùi hôi thối của của thi thể chưa được tìm thấy.