Sự rút lui mang tính lịch sử
Ông Biden, 81 tuổi, là người lớn tuổi nhất từng giữ chức vụ Tổng thống tại Phòng Bầu dục, cho biết ông sẽ tiếp tục giữ chức tổng thống cho đến khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào ngày 20.1.2025 và sẽ có bài phát biểu trước toàn quốc trong tuần này.
Ông đã không xuất hiện trước công chúng kể từ khi có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19 ngày 18.7 và đang tự cách ly tại nhà riêng ở Rehoboth Beach, Delaware. "Mặc dù tôi có ý định tái tranh cử, nhưng tôi tin rằng việc từ chức và tập trung hoàn thành nhiệm vụ của mình với tư cách là Tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ sẽ là vì lợi ích tốt nhất của đảng và đất nước", ông Biden viết trên X.
Một nguồn tin thân cận cho biết, tính đến tối 20.7, ông Biden vẫn nói với các đồng minh rằng ông dự định tiếp tục tham gia cuộc đua nhưng đã thay đổi quyết định vào chiều ngày 21.7.
"Vào khoảng 1 giờ 45 phút chiều nay, tổng thống đã nói với nhóm cấp cao của mình rằng ông đã thay đổi quyết định", nguồn tin giấu tên thông tin với Reuters hôm 21.7. Biden đã thông báo quyết định của mình trên mạng xã hội chỉ vài phút sau đó.
Quyết định của ông Biden được đánh giá là sự rút lui mang tính lịch sử bởi ông là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên từ bỏ đề cử của đảng mình để tái tranh cử kể từ Tổng thống Lyndon B Johnson vào tháng 3.1968, thời điểm Chiến tranh Việt Nam đang ở giai đoạn ác liệt - khiến người thay thế ông chỉ còn chưa đầy 4 tháng để tiến hành chiến dịch.
Ông Biden là Tổng thống Hoa Kỳ lớn tuổi nhất từng được bầu khi ông đánh bại Trump vào năm 2020. Trong chiến dịch đó, Biden tự mô tả mình là cầu nối với thế hệ tiếp theo. Một số người hiểu rằng điều đó có nghĩa là ông sẽ chỉ phục vụ một nhiệm kỳ, một nhân vật chuyển tiếp đã đánh bại Trump và đưa đảng của ông trở lại nắm quyền.
Nhưng sau đó, ông tiếp tục đặt mục tiêu vào nhiệm kỳ thứ hai với niềm tin rằng ông là đảng viên Dân chủ duy nhất có thể đánh bại Trump một lần nữa. Trong những tuần gần đây, tuổi tác của ông đã trở nên rõ ràng hơn. Dáng đi của ông trở nên gượng gạo và phát âm cũng như diễn đạt của ông trở nên thiếu mạch lạc.
Những lời kêu gọi Biden xem xét lại tư cách ứng cử của mình ngày càng lớn hơn sau màn trình diễn yếu ớt, ngập ngừng của ông trong cuộc tranh luận đầu tiên với Donald Trump vào ngày 27.6, khiến ngay cả một số người ủng hộ ông nhiệt thành nhất cũng phải dừng lại. Những đảng viên Dân chủ hàng đầu, bao gồm cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một đồng minh lâu năm, đã nói với Biden rằng ông không thể thắng cử. Sự phản đối chiến dịch tranh cử của Biden từ bên trong đảng của ông đã gia tăng trong tuần qua khi 36 đảng viên Dân chủ tại Quốc hội, chiếm hơn một phần tám - công khai kêu gọi ông chấm dứt chiến dịch.
Các nhà lập pháp cho biết họ lo ngại ông có thể khiến họ không chỉ mất Nhà Trắng mà còn mất cơ hội kiểm soát bất kỳ viện nào của Quốc hội trong cuộc bầu cử vào năm tới, điều này sẽ khiến đảng Dân chủ không còn nắm giữ được quyền lực thực sự ở Washington.
Điều đó hoàn toàn trái ngược với những gì diễn ra tại Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa ở Milwaukee vào tuần trước, khi các đại biểu đoàn kết xung quanh Trump, người từ chối thừa nhận thất bại năm 2020 trước Biden.
Chủ tịch Ủy ban Quốc gia của đảng Dân chủ Jaime Harrison cho biết người dân Mỹ sẽ sớm được nghe đảng thông báo về các bước tiếp theo và con đường phía trước cho quá trình đề cử. Đây là lần đầu tiên trong hơn nửa thế kỷ, một tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm từ bỏ đề cử của đảng mình.
Đầu năm nay, khi không gặp nhiều sự phản đối, Biden đã dễ dàng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ để chọn ứng cử viên tổng thống, bất chấp lo ngại của cử tri về tuổi tác và sức khỏe của ông.
Sự ủng hộ kiên định của ông đối với chiến dịch quân sự của Israel tại Gaza đã làm xói mòn sự ủng hộ của một số người trong đảng của ông, đặc biệt là những người Dân chủ trẻ tuổi, tự do hơn và cử tri da màu.
Nhiều cử tri da màu cho rằng Biden chưa làm đủ cho họ, và sự nhiệt tình của đảng Dân chủ nói chung đối với nhiệm kỳ thứ hai của Biden là thấp. Ngay cả trước cuộc tranh luận với Trump, Biden đã tụt hậu so với đảng Cộng hòa trong một số cuộc thăm dò toàn quốc và ở các tiểu bang chiến trường mà ông cần phải giành chiến thắng để giành chiến thắng vào ngày 5.11.
Phó Tổng thống là người thay thế?
Nếu Phó tổng thống Harris, 59 tuổi, trở thành ứng cử viên được đề cử của đảng Cộng hòa, bà sẽ trở thành người phụ nữ da đen đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ lãnh đạo liên danh của một đảng lớn. Là cựu tổng chưởng lý của California và cựu thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, bà từng là đối thủ của ông Biden vào năm 2020 nhưng đã không thành công.
"Ý định của tôi là giành được đề cử này", bà Harris cho biết trong một tuyên bố. "Tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để đoàn kết Đảng Dân chủ và đoàn kết đất nước, đánh bại Donald Trump".
Harris là cựu công tố viên, và Trump, hơn bà 20 tuổi, đang phải đối mặt với hai vụ truy tố hình sự chưa giải quyết liên quan đến nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020. Cựu tổng thống dự kiến sẽ bị kết án tại New York vào tháng 9, sau khi bị kết tội cố gắng che giấu khoản tiền bịt miệng cho một ngôi sao phim khiêu dâm. Ông đã không nhận tội đối với tất cả các cáo buộc và tuyên bố tất cả đều là những nỗ lực có động cơ chính trị nhằm ngăn cản ông trở lại nắm quyền.
Các quan chức chiến dịch tranh cử của bà Harris, đang bắt đầu kêu gọi sự ủng hộ của các đại biểu cho đề cử của bà trước Đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ tại Chicago, diễn ra từ 8 - 22.8, nhiều nguồn tin cho biết.
Các chủ tịch đảng Dân chủ cấp tiểu bang đã tổ chức cuộc gọi vào chiều 21.7 để thảo luận về việc ủng hộ Harris làm ứng cử viên của đảng. Một số người tham gia cho biết Harris có sự ủng hộ hoàn toàn của các chủ tịch.
Không rõ liệu các đảng viên Dân chủ cấp cao khác có thách thức Harris để giành được đề cử hay không - bà được nhiều quan chức đảng coi là sự lựa chọn của họ - hoặc liệu chính đảng có quyết định mở rộng phạm vi đề cử hay không.
Thống đốc Gavin Newsom của California, người được nhắc đến như một ứng cử viên hàng đầu có thể thay thế ông Biden, đã bày tỏ sự ủng hộ của mình dành cho Harris. Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro và Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg cũng đưa ra tuyên bố ủng hộ nỗ lực của Harris vào 21.7. Cả hai đều nằm trong số ít đảng viên Dân chủ được coi là ứng cử viên phó tổng thống tiềm năng.
Theo hồ sơ nộp lên Ủy ban Bầu cử Liên bang vào 21.7, chiến dịch của Biden hiện vận động được 95 triệu USD tính đến cuối tháng 6. Các chuyên gia về luật tài chính chiến dịch không đồng tình về việc số tiền đó có thể dễ dàng được chuyển cho chiến dịch do Harris lãnh đạo như thế nào. Trong khi đó, các nhà tài trợ nhỏ đã quyên góp được hơn 27,5 triệu USD trên ActBlue trong năm giờ đầu tiên của chiến dịch tranh cử tổng thống của Harris, nền tảng gây quỹ cho biết trên X.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò đều cho thấy, bà Harris không có kết quả thống kê tốt hơn ông Biden khi so sánh với Donald Trump.