Dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở

Tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân

Chiều 22.10, tiếp tục Kỳ họp thứ Tư, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội làm việc tại Hội trường, thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân -2
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về phát huy dân chủ ở cơ sở

Trình bày Báo cáo Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện theo ý kiến đại biểu Quốc hội 6 Chương và 92 Điều (giảm 1 Chương, tăng 18 Điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Ba). Đồng thời, đã bám sát các quan điểm xây dựng luật, thể chế hóa kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng về phát huy dân chủ ở cơ sở và phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân -4
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Ảnh: Quang Khánh

Về tên gọi, trên cơ sở ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị vẫn giữ tên gọi là “Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở” vì phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật là quy định về nội dung, phương thức “thực hiện dân chủ ở các loại hình cơ sở” chứ không quy định về các “quyền dân chủ” và việc “thực hiện dân chủ nói chung” như đã điều chỉnh trong một số luật khác. Hơn nữa, tên gọi này cũng phù hợp với nội dung Kết luận số 120-KL/TW ngày 7.1.2016 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, Thông báo kết luận số 160-TB/TW ngày 15.1.2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Kết luận số 62-KL/TW ngày 8.12.2009 của Bộ Chính trị  và Đề án định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV.

Thể hiện đậm nét tinh thần dân chủ

Nhất trí với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, đa số đại biểu Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật lần này đã tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, đưa ra những quy định hợp lý hơn, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tháo gỡ những nút thắt trong việc thực hiện, thể hiện đậm nét tinh thần dân chủ. Cơ quan chủ trì thẩm tra đã phối hợp với các cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan tổ chức các hoạt động nghiên cứu khảo sát dưới nhiều hình thức, lấy kiến rộng rãi của các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp là người dân ở các địa bàn dân cư, cán bộ, công chức, viên chức ở các cơ quan Nhà nước, đại diện các doanh nghiệp, tổ chức công đoàn cũng như các chuyên gia, nhà khoa học để giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Đây cũng là cách làm phù hợp với tính chất đặc thù của dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Về nguyên tắc thực hiện dân chủ ở cơ sở (Điều 3), có ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung các nguyên tắc về thực hiện dân chủ ở cơ sở theo hướng gọn, rõ nội dung, tư tưởng chỉ đạo; bổ sung nguyên tắc tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân, nghị quyết của cộng đồng dân cư. Các nguyên tắc của luật có ý nghĩa rất quan trọng, làm định hướng cho việc xây dựng các nội dung của luật. Vì vậy, dự thảo Luật đã bổ sung vào Điều 3 nguyên tắc: “Tôn trọng ý kiến đóng góp của Nhân dân, kịp thời giải quyết kiến nghị, phản ánh của Nhân dân”; đồng thời rà soát, chỉnh lý lại các quy định về nguyên tắc thực hiện dân chủ ở cơ sở, bảo đảm gọn, rõ nội dung, rõ tư tưởng chỉ đạo.

Tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân -3
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa – Vũng Tàu) phát biểu. Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa – Vũng Tàu) đề nghị, cần làm rõ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư cụ thể là quyền và lợi ích gì, cơ chế bảo vệ như thế nào? Cần luật hóa rõ những nội dung cụ thể liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư.

Về quyền và nghĩa vụ của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở (Điều 5 và Điều 6), có ý kiến đề nghị bổ sung quyền kiểm tra, giám sát của công dân; ngoài việc được công khai thông tin, công dân còn được yêu cầu cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cung cấp thông tin theo quy định của pháp luật. Dự thảo Luật đã bổ sung quy định công dân có quyền được yêu cầu cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời và kiểm tra, giám sát, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, khởi kiện đối với các quyết định, hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định của pháp luật tại Khoản 1 và Khoản 3, Điều 5 của dự thảo Luật.

Tôn trọng, tiếp thu và phát huy ý kiến đóng góp của Nhân dân -0
Đại biểu Quốc hội Trịnh Bình Minh (Vĩnh Long). Ảnh: Quang Khánh

Tuy nhiên, ĐBQH Trịnh Bình Minh (Vĩnh Long) đề nghị, cần bổ sung thêm quy định thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện, bởi không phải thông tin nào là công dân cũng được quyền tiếp cận. Đồng thời, quy định rõ nghĩa vụ của công dân khi được cung cấp thông tin, đó là công dân không được làm sai lệch nội dung thông tin đã được cung cấp, không xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc của người khác khi thực hiện quyền tiếp cận thông tin…

Thời sự Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp - ảnh: Hồ Long
Thời sự Quốc hội

Chỉ quy định có tính nguyên tắc việc phân định thẩm quyền của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan trong bộ máy nhà nước

Cần bảo đảm phân định rõ phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực xây dựng pháp luật; chỉ quy định những vấn đề cơ bản, mang tính nguyên tắc trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội. Đây là yêu cầu được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh trong phiên họp chiều nay, 6.2, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Quang cảnh phiên họp chiều 6.2
Thời sự Quốc hội

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội

Chiều 6.2, tiếp tục phiên họp thứ 42, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và 3 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức các cơ quan chuyên môn của Quốc hội; Nghị quyết của Quốc hội về số thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV (sửa đổi); Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức cụ thể của các cơ quan chuyên môn của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Nhiệm vụ rất cấp bách, rất khó nhưng chúng ta phải làm vì sự phát triển của đất nước
Thời sự Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Nhiệm vụ rất cấp bách, rất khó nhưng chúng ta phải làm vì sự phát triển của đất nước

"Quốc hội hoàn toàn ủng hộ việc tháo gỡ khó khăn cho đất nước phát triển. Kỳ họp bất thường lần thứ 9 tập trung giải quyết các vấn đề rất cấp bách, rất khó, rất nặng nhưng chúng ta phải làm vì sự phát triển của đất nước”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định tại Hội nghị giữa Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ diễn ra sáng nay, 6.12. 

ảnh để tạm
Thời sự Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Thủ tướng Phạm Minh Chính đồng chủ trì Hội nghị của Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ

Sáng 6.2, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị giữa Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội Khóa XV. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu
Thời sự Quốc hội

Quy định cụ thể các trường hợp sắp xếp tổ chức bộ máy, bảo đảm thuận tiện cho tổ chức thực hiện

Cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết này, tuy nhiên đề nghị, cần quy định cụ thể hơn các trường hợp sắp xếp tổ chức bộ máy được áp dụng Nghị quyết để thuận tiện cho việc tổ chức thực hiện.

Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Thời sự Quốc hội

Làm rõ khái niệm tham vấn chính sách và hình thức thực hiện

Cho ý kiến về dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ khái niệm tham vấn chính sách, phân biệt rành mạch giữa tham vấn chính sách với lấy ý kiến, việc thực hiện tham vấn chính sách như thế nào...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển
Thời sự Quốc hội

Tính toán, xử lý nội dung còn giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan

Tiếp theo chương trình Phiên họp thứ 42, sáng nay, 5.2, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và 2 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Tập trung chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ họp bất thường lần thứ chín, không phân tâm vì sắp xếp lại tổ chức bộ máy, cán bộ
Thời sự Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Tập trung chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ họp bất thường lần thứ chín, không phân tâm vì sắp xếp lại tổ chức bộ máy, cán bộ

Phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay, 5.2, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, để chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ họp bất thường lần thứ chín sắp tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu kỹ lưỡng, đóng góp ý kiến sâu sắc đối với những vấn đề lớn, những nội dung còn băn khoăn trong từng dự án luật, dự thảo nghị quyết, không phân tâm vì sắp xếp lại tổ chức bộ máy, cán bộ.

Thông cáo báo chí về Chương trình Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (Tháng 02/2025)
Chính trị

Thông cáo báo chí về Chương trình Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (Tháng 02/2025)

Theo dự kiến, Phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ diễn ra trong 2,5 ngày, từ ngày 05 đến ngày 07/02/2025, tại phòng họp Tân Trào, Nhà Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc và cùng các Phó Chủ tịch Quốc hội thay phiên điều hành nội dung Phiên họp.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng phát biểu
Thời sự Quốc hội

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng chủ trì họp giao ban với các vụ, đơn vị

Sáng 4.2, tại Nhà Quốc hội, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng chủ trì họp giao ban giữa Lãnh đạo Văn phòng Quốc hội với các vụ, đơn vị thuộc Văn phòng Quốc hội (VPQH), tổng kết công tác tháng 1.2025 và dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, một số nhiệm vụ trọng tâm tháng 2.2025 của Văn phòng Quốc hội.