Tính dân tộc trong âm nhạc điện ảnh

Thanh Yến 12/01/2014 09:15

Âm nhạc trong phim là một thành tố nghệ thuật quan trọng phối hợp với các yếu tố khác như hình ảnh, diễn xuất, tiếng động..., tạo nên giá trị của một tác phẩm điện ảnh.


Nhạc phim được hình thành từ 3 yếu tố: nhạc dạo đầu, nhạc nền và ca khúc trong phim. Ba yếu tố này hòa trộn vào nhau để tạo nên một tổng thể xuyên suốt. Âm nhạc không chỉ làm nền, tạo hiệu ứng cho hình ảnh và lời thoại mà còn truyền cảm hứng cho cả bộ phim. Âm nhạc và điện ảnh có mối quan hệ tương trợ lẫn nhau, nếu làm tốt sẽ tạo thành những tác phẩm nghệ thuật có giá trị riêng.

Tính dân tộc trong âm nhạc điện ảnh Việt Nam thể hiện qua ba dòng chính: chất liệu dân tộc, tính sử thi và đương đại. Có thể thấy rõ điều này khi nhìn lại thời hoàng kim của điện ảnh Việt Nam. Các nhạc sỹ đã biết khai thác chất liệu âm nhạc dân gian kết hợp với âm sắc của các nhạc cụ dân tộc để tạo nên tiếng nói đồng cảm với cảm xúc, hành động của nhân vật, gây ấn tượng với khán giả. Nhạc sỹ Phú Quang thành công với chất liệu âm nhạc dân gian trong Bao giờ cho đến tháng Mười, Đỗ Hồng Quân với chất liệu chèo và dân ca Bắc Bộ trong Thằng Bờm hay chất liệu âm nhạc cung đình Huế trong Đêm hội Long Trì... Dòng nhạc mang tính sử thi có thể kể đến nhạc sỹ Cát Vận với Thị xã trong tầm tay, Đỗ Hồng Quân với Hà Nội mùa đông năm 46, Mùi cỏ cháy... Dòng nhạc phim mang âm hưởng đương đại có Phạm Minh Tuấn với Bài ca không quên, Phó Đức Phương với Cây bạch đàn vô danh, Đặng Hữu Phúc với Mùa ổi, hay Đức Trí với Huyền thoại bất tử...

Âm nhạc góp phần vào thành công của nhiều bộ phim
Âm nhạc góp phần vào thành công của nhiều bộ phim
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, âm nhạc trong phim truyện Việt Nam đang mờ nhạt tính dân tộc, với những biểu hiện đáng lo ngại về chất lượng. Âm nhạc chưa được đề cao đúng mức, cũng chưa có sự đòi hỏi nghiêm khắc về phong cách, tính chất và ngôn ngữ của âm nhạc trong các tác phẩm điện ảnh. Chủ tịch Hội Nhạc sỹ Việt Nam Đỗ Hồng Quân cho biết, những năm 1960, xưởng phim truyện Việt Nam có hẳn dàn nhạc giao hưởng và có phòng thu riêng. Nhưng đến khi làm phim màu, có sự hỗ trợ của công nghệ, kỹ thuật hiện đại thì âm nhạc trong phim lại bị đơn giản hóa bằng cách sử dụng nhạc cụ điện tử. Theo nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân, việc hạ thấp vai trò và chất lượng âm nhạc trong phim, trách nhiệm trước tiên thuộc về đạo diễn. “Viết nhạc phim không phải công việc đơn giản, nhưng thực tế cho thấy ngày càng nhiều nhạc sỹ nghiệp dư viết nhạc cho phim và cũng chưa có nhạc sỹ nào được đào tạo bài bản về viết nhạc phim. Điều này khiến cho âm nhạc trong phim truyện hiện nay đang mờ nhạt bản sắc dân tộc”.

Ngày nay, âm nhạc trong phim truyện ngoài giai điệu còn đòi hỏi rất cao yếu tố kỹ thuật, hòa âm, phối khí và hiệu ứng âm thanh. Vì vậy, điện ảnh của chúng ta cần hướng tới sự chuyên môn hóa cho những người làm nhạc phim. Một số nhạc sỹ đề nghị mở những lớp tập huấn cho các nhạc sỹ khí nhạc, từ đó mở những lớp chuyên đề về nhạc phim và đối tượng tham dự có thể là các nhạc sỹ trẻ đã được đào tạo bài bản. Cần đào tạo đội ngũ sáng tác nhạc cho phim trong tương lai, đó phải là những nhạc sỹ được trang bị đầy đủ về kiến thức âm nhạc, am hiểu sâu sắc về nền âm nhạc dân tộc, âm nhạc thế giới và thành thục với kỹ thuật hiện đại. Đây là một yếu tố quan trọng để tạo nên những tác phẩm âm nhạc phim có giá trị, góp phần vào thành công của những bộ phim mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

    Nổi bật
        Mới nhất
        Tính dân tộc trong âm nhạc điện ảnh
        • Mặc định
        POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO